اشتغال ناقص در پاییز 1402؛ بهره‌وری کار زنان از مردان بیش‌تر است؟

به گزارش اکوایران، آخرین شواهد آماری حاکی از آن است که در پاییز سال جاری از هر 100 مرد در سن اشتغال حدود 64 نفر و از هر 100 زن در سن اشتغال حدود 12 نفر موفق به یافتن شغل شده‌اند. البته باید توجه داشت که تمام افراد شاغل در بازار کار موفق به پیدا کردن شغل متناسب با توانایی و پتانسیل خود نمی­شوند. به عبارت دیگر برخی از افراد شاغل در بازار کار «اشتغال ناقص» دارند و کمتر از 44 ساعت در هفته کار می‌کنند.

همچنین، در پاییز 1402 در مقایسه با پاییز 1401، سهم اشتغال ناقص در میان مردان کاهش یافته است. در مقابل این نسبت برای زنان افزایش یافته است.  روند 2 سال  و نیمه این شاخص بیانگر آن است که از ابتدای سال 1400 تا کنون، به طور کلی همواره سهم اشتغال ناقص مردان بالاتر از زنان بوده است. با این حال،‌ بررسی‌ها نشان می‌دهد که ‌در حالی که این سهم برای زنان از سال 1400 تا کنون تقریبا ثابت مانده اما برای مردان نزولی شده است.

کاهش شاغلین نیمه بیکار کل کشور در پاییز 1402

طبق داده‌های مرکز آمار از مجموع 24.7 میلیون نفر جمعیت شاغل کشور، 20.7 میلیون نفر را آقایان و بیش از 4 میلیون نفر را بانوان تشکیل داده‌­اند. اما همه افراد شاغل در بازار کار موفق به پیدا کردن شغل متناسب با ظرفیت، مهارت و پتانسیل خود نمی­‌شوند. به عبارت دیگر برخی افراد شاغل در بازار کار از حداکثر بهره­‌وری خود استفاده نکرده‌­اند. لذا میزان ساعت کار آن­ها در هفته، کمتر از میزان استاندارد در نظر گرفته شده برای کار کردن (44 ساعت و بیشتر) است.

اصطلاحا به وضعیت شغلی این افراد،‌ «اشتغال ناقص» گفته می‌شود. بنابراین اشتغال ناقص نشان‌دهنده درصدی از جمعیت در سن کار (15 ساله و بالاتر) است که شاغل است اما کمتر از 44 ساعت در هفته کار می‌کند. یکی از تحلیل‌هایی که از اشتغال ناقص ارائه می‌شود این است که این نماگر نشان‌دهنده بهره‌وری نیروی کار است و هر چه مقدار آن کمتر باشد نشان می‌دهد که نیروهای بیش‌تری با تمام بهره‌وری خود کار می‌کند.

داده‌­های مرکز آمار حاکی از آن است که در پاییز امسال نسبت اشتغال ناقص «کل کشور» پایین آمده و به 8.1 درصد رسیده است. به بیان دیگر در پاییز امسال 2 میلیون و 7 هزار 998 نفر کمتر از بهره­‌وری واقعی خود کار کرده‌­اند که تعدادشان نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. از این تعداد 1.7 میلیون نفر را آقایان و 208 هزار و 137 نفر را بانوان تشکیل داده‌­اند.

بر این اساس، سهم اشغال ناقص در آقایان 8.7 درصد در پاییز سال جاری برآورد شده است. این رقم در پاییز سال گذشته 10.3 درصد بوده است. این سهم برای بانوان به 5.2 درصد رسیده در حالی که در پاییز سال قبل 4.7 درصد بوده است.

روند 2 سال و نیمه اشتغال ناقص میان زنان و مردان

بررسی­‌ها نشان می­‌دهد در پاییز 1402 نسبت به پاییز 1401 نسبت اشتغال ناقص نه تنها در کل کشور بلکه میان مردان نیز کمتر شده است. به بیان دیگر می‌توان گفت که بهره­‌وری بازار کار مردان در این بازه زمانی بهبود یافته است.

روند 2 سال و نیمه سهم اشتغال ناقص مردان از کل اشتغال نشان می‌دهد که از ابتدای سال 1400 تا کنون، سهم اشتغال ناقص مردان در بازه 8.4 تا 11.9 نوسان داشته است. کمترین مقدار این نسبت در تابستان امسال و بیشترین رقم آن نیز در زمستان 1400 به ثبت رسیده است.

در سوی دیگر، این نسبت در میان بانوان افزایش یافته است. یعنی زنانی که توانایی کار بیشتر داشته‌اند اما به دلیل محدودیت بازار کار نتوانسته‌اند به شغل مورد نظر خود بپردازند در پاییز امسال نسبت به پاییز 1401، بیشتر شده­ است.

در روند 2 سال و نیمه اشتغال ناقص زنان دیده شده که این سهم برای بانوان در بازه 3.8 تا 5.2 نوسان داشته است. کمترین سهم اشتغال ناقص در گروه بانوان مربوط به زمستان 1401 و بیشترین رقم این نسبت مربوط به پاییز 1402 است. شواهد آماری حاکی از آن است که به طور کلی طی دو سال و نیم گذشته همواره سهم اشتغال ناقص مردان بالاتر از زنان بوده است.

در پاییز امسال توان و تمایل زنان به اشتغال افزایش یافته و شمار بیشتری از زنان به جست­وجوی شغلی پرداخته‌اند اما نرخ بیکاری آن­‌ها تغییر محسوسی نداشته است. بنابراین شاید بتوان اینطور برداشت کرد که احتمالا تعداد بیشتری از زنانی که مشغول جست‌وجوی شغل بوده­‌اند، مجبور به فعالیت در ساعت کاری کمتر از حد استاندارد (44 ساعت در هفته) شده­ و به اشتغال ناقص روی آورده‌اند.