بازار کار در استان‌ها؛ از مشارکت پایین تا کار بیش از حد!

به گزارش اکوایران، در تابستان امسال استان ایلام کمترین نرخ مشارکت اقتصادی را با ۳۲.۵ درصد و استان زنجان با ۵۲.۴ درصد بیشترین نرخ مشارکت را داشته است. از نظر سهم شاغلان با حداقل ۴۹ ساعت کار معمول، استان البرز با حدود ۵۷ درصد جایگاه اول و استان خراسان جنوبی با سهم تقریبا ۲۳ درصدی جایگاه آخر را کسب کرده‌اند.

اگر هر دوی این شاخص‌ها را با یکدیگر ترکیب کنیم، می‌توانیم دیدی کلی از وضعیت بازار کار استان‌ها به دست بیاوریم. اگر استانی نرخ مشارکت پایین داشته باشد، نشان می‌دهد تعداد کمی از جمعیت حاضر در سن کار آن در بازار کار خودی نشان داده‌اند و اگر همزمان سهم شاغلان آنها با ۴۹ ساعت کار معمول و بیشتر نیز بالا باشد، می‌توان نتیجه گرفت نیروی کار کمی که در بازار کار وجود دارند بیش از حد استاندارد کار می‌کنند. از این منظر، استان البرز بدترین وضعیت و استان خراسان شمالی بهترین وضعیت را دارا بوده است.

خبر مرتبط

ماراتن بازارکار؛ کدام استان‌ها در اشتغال پیشتاز هستند؟

اکوایران : نسبت اشتغال در استان‌های ایران در بهترین وضعیت به 50 درصد هم نمی‌رسد، به بیان ساده‌تر در استان زنجان که بالاترین نسبت اشتغال را میان استان‌های ایران داراست، از هر 2 نفر تنها یک نفر شاغل است.

معرفی شاخص‌های مورد استفاده

طبق تعریف مرکز آمار ایران، افراد ۱۵ ساله و بیشتر جمعیت حاضر در سن کار تلقی می‌شوند و وضعیت آنها در آمارهای بازار کار محاسبه می‌شود. این جمعیت به دو بخش جمعیت فعال و غیرفعال تقسیم می‌شود. جمعیت فعال مجموع افراد شاغل و بیکار است و از نسبت آن به جمعیت حاضر در سن کار نرخ مشارکت اقتصادی به دست می‌آید.

البته نرخ مشارکت اقتصادی به تنهایی شاخص مناسبی برای سنجش وضعیت بازار کار نیست. زیرا ممکن است پشت نرخ مشارکت اقتصادی بالای یک استان، جمیت زیادی از جمعیت بیکار وجود داشته باشد. از سوی دیگر، ممکن است نرخ مشارکت اقتصادی پایین نشانگر این باشد که جمعیت زیادی از افراد از پیدا کردن کار ناامید و از جمعیت فعال خارج شده‌اند.

یکی از شاخص‌های متداول در بازار کار، سنجش وضعیت اشتغال بر اساس ساعات کاری است. این شاخص یکی از نماگرهای کار شایسته است. بر اساس قانون وزارت کار، مجموع ساعات کاری در طول هفته حداکثر ۴۴ ساعت است. مرکز آمار در گزارش‌های خود سهم افرادی که ساعات کاری معمول ۴۹ ساعت و بیشتر دارند را از شاغلین می‌سنجد و نشان می‌دهد چند درصد از شاغلان بیشتر از استاندارد کار می‌کنند.

خبر مرتبط

شاغلین کدام استان در تابستان امسال بیشتر کار کرده‌اند؟

در تابستان امسال ساعت کاری معمول حدود ۱۰ میلیون نفر از شاغلین کشور حداقل ۴۹ ساعت در هفته بوده که بیشتر از حد استاندارد است.

برای سنجش راحت وضعیت استان‌ها از منظر این شاخص‌ها، چهار دسته‌بندی طراحی شده است. استان‌هایی که نرخ مشارکت اقتصادی بالا و سهم شاغلان با ۴۹ ساعت کار معمول و بیش‌تر در دسته «وضعیت خوب» قرار می‌گیرند و استان‌هایی که وضعیت کاملا عکس را دارند، در دسته «وضعیت بد» جای می‌گیرند. از طرفی، برخی استان‌ها در یک شاخص خوب و در شاخص دیگر بد عمل کرده‌اند. این استان‌ها در دسته «وضعیت مناسب» قرار گرفته‌اند.

کدام استان‌ها بهترین و بدترین وضعیت را داشتند؟

استان‌هایی که نرخ مشارکت اقتصادی بالاتر از ۴۲.۵ درصد و سهم شاغلان آنها با حداقل ۴۹ ساعت کار در هفته کمتر از ۴۰ درصد باشد، در شرایط خوبی قرار دارند. در تابستان امسال، ۵ استان از جمله خراسان شمالی، قزوین، کرمانشاه، یزد و خراسان رضوی در این وضعیت قرار داشته‌اند. استان خراسان شمالی در این دسته در بالاترین جایگاه قرار داشته که نرخ مشارکت اقتصادی آن ۴۵.۵ درصد بوده و ۳۲.۸ درصد از شاغلین این استان ساعت کاری معمول ۴۹ ساعت و بیشتر دارند.

در مقابل، استان‌هایی که وضعیت بالعکس داشته و نرخ مشارکت اقتصادی کمتر از ۴۲.۵ درصد و بیش از ۴۰ درصد شاغلان آنها بیش از حد استاندارد کار می‌کنند، در وضعیت بدی قرار دارند. در فصل تابستان ۵ استان در این دسته‌بندی قرار گرفته‌اند که شامل استان البرز، مرکزی، آذربایجان غربی و شرقی و تهران می‌شود. استان البرز با بیشترین سهم شاغلان با ۴۹ ساعت کار معمول و بیشتر در ۵۶.۹ درصد و نرخ مشارکت اقتصادی ۳۹.۷ درصد در بدترین وضعیت به سر می‌برد. این نشان می‌دهد در این استان جمعیت فعال کوچک‌تری نسبت به جمعیت حاضر در سن کار دارد و افراد حاضر در بازار کار نیز بیش از حد استاندارد کار می‌کنند. این رخداد ممکن است به وضعیت بد بازار کار تعبیر شود.

خبر مرتبط

اولین تصویر از بازار کار تابستان 1403: بیکاری به کجا رسید؟

اکوایران: تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که در تابستان سال جاری در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل، نرخ بیکاری در کل کشور کاهش یافته است.

استان‌هایی که وضعیت «مناسبی» داشتند

برخی از استان‌های کشور در تابستان امسال از نظر نرخ مشارکت اقتصادی خوب و از نظر ساعت کاری غیراستاندارد عمل کرده‌اند. از طرفی، برخی دیگر از استان‌ها مشارکت اقتصادی پایین داشته و سهم شاغلان آنها با ساعت کاری حداقل ۴۹ ساعت در هفته کمتر بوده است. حدود ۶۸ درصد از استان‌های کشور در دسته وضعیت مناسب قرار داشته‌اند. استان تهران نیز با نرخ مشارکت اقتصادی ۴۲.۴ درصد و سهم شاغلان با حداقل ۴۹ ساعت کار معمول ۴۶.۷ درصد در دسته استانی‌هایی که وضعیت بدی دارند، قرار گرفته است.