نرخ بیکاری ایران در کف ۲۰ ساله؛ نشانه‌ بهبود یا ناامیدی از یافتن شغل؟

به گزارش اکوایران، نرخ بیکاری به‌عنوان یکی از شاخص‌های کلیدی بازار کار، نسبت تعداد افراد بیکار به افراد شاغل یا در جست و جوی شغل را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، نرخ مشارکت اقتصادی نشان‌دهنده‌ی نسبت جمعیت فعال، چه شاغل و چه جویای کار، به کل جمعیت در سن کار است. بررسی این دو شاخص تا پائیز 1403 حاکی از پایداری مشکلات بازار کار است.

آمارهای مرکز آمار نشان می‌دهد، نرخ بیکاری در سومین فصل 1403 به 7.2 درصد رسیده است. این رقم پایین‌ترین مقدار این شاخص در 20 سال گذشته‌ بوده و بیانگر کاهش تعداد افراد بیکار نسبت به جمعیت فعال نیروی کار در ایران است.

نرخ بیکاری از زمستان 97 روند نزولی داشته و همه‌گیری بیماری کرونا در سال‌های 99 و 1400 علی رغم تعطیل کردن بسیاری از کسب و کارها، نتوانست این روند را متوقف کند. حمایت‌های دولتی از کسب و کارها به منظور حفظ اشتغال مانند پرداخت وام‌های حمایتی در رقم خوردن این اتفاق بسیار موثر بود. در این بازه شش ساله نرخ بیکاری از 12.2 درصد به 7.2 درصد رسیده و 5 واحد درصد کاهش یافته است.

کاهش بیکاران یا ناامید شدن از دستیابی به شغل؟

کاهش نرخ بیکاری به‌عنوان یک موفقیت اقتصادی به شمار می‌رود. این کاهش، معمولاً نشانه‌ای از بهبود شرایط اقتصادی و افزایش فرصت‌های شغلی محسوب می‌شود. با این حال، آنچه که در کنار این آمار حائز اهمیت است، کاهش نرخ مشارکت نیروی کار است که ممکن است به‌طور هم‌زمان رخ دهد.

کاهش نرخ مشارکت می‌تواند نشانه‌ای از ناامیدی افراد نسبت به یافتن شغل باشد. به بیان دیگر، وقتی که افراد از جستجو برای کار کنار می‌کشند یا امید خود را نسبت به یافتن فرصت‌های شغلی از دست می‌دهند، از بازار کار رسمی خارج می‌شوند و در آمار بیکاری ثبت نمی‌شوند. این پدیده به‌ویژه در شرایطی اتفاق می‌افتد که بازار کار نتواند نیازهای مهارتی جامعه را برآورده کند یا فرصت‌های شغلی موجود، به‌اندازه کافی جذاب و پایدار نباشند.

کاهش نرخ بیکاری ممکن است نشانه‌ای از ناکارآمدی در جذب نیروی کار باشد. در حالی‌که تعداد کمتری از افراد به عنوان بیکار شناخته می‌شوند، تعداد بیشتری از افراد از چرخه جستجوی کار خارج شده و این مسئله می‌تواند تأثیرات منفی بر رشد اقتصادی و بهره‌وری کشور داشته باشد. بنابراین، ضروری است که علاوه بر نظارت بر نرخ بیکاری، به نرخ مشارکت نیروی کار نیز توجه ویژه‌ای شود و اقداماتی برای ایجاد انگیزه و پشتیبانی از افرادی که به دنبال کار هستند، صورت گیرد.