ایدهها جهان ما را میسازند
ماده بر این ایده ارجحیت دارد یا این ایده است که ماده را شکل میبخشد؟ این پرسش مهمی هست که بشر تاکنون نتوانستهاست که بر سر آن به اجماع رسد. برخی باور دارند که ایدهها بر اساس شرایط عینی پیشروی بشر زاده میشوند. به دیگر سخن، ایدهها واکنش ما به جهان پیشرو است. اما، برخی دیگر باور دارند که این ایدهها هستند که دست بالا را دارند. نه آنکه شرایط پیشروی بشر بیتاثیر باشد؛ اما، این قدرت خلاقیت بشر است که ایدهها را میسازد و تاریخ را تغییر میدهد. زیرا، اگر اینگونه نبود؛ جهان هرگز نمیتوانست که به اینصورت آبستن حوادث غیرمترقبهایی شود که از مخیلات هر انسانی به دور باشد. نفس نوآوری بشر که او را از هر موجود زندهایی متمایز ساختهاست و به او این امکان را دادهاست که کنشورز باشد، ریشه در همین مهم دارد که در نهایت، ایدهها بر ماده جهت میدهند.