دکتر صالح صحابه تبریزی، دانشیار کالج بازرگانی دانشگاه اوکلاهاما، در مقالهای نشان میدهد که این نسخه همیشه جواب نمیدهد. زیرا، در دنیای امروز، صنایع برای تولید به واردات قطعات و مواد اولیه وابستهاند. وقتی ارزش پول ملی تضعیف شود، هزینه واردات بالا میرود و میتواند تمام اثر مثبت صادرات را خنثی کند.
حتی اگر این سیاست در کوتاهمدت جواب بدهد، آیا در بلندمدت پایدار است؟ در مقاله دیگری، دکتر تبریزی نشان میدهد که کاهش ارزش پول ملی میتواند به زیان نوآوری صنعتی تمام شود. شرکتها برای تحقیق و توسعه نیازمند تجهیزات و فناوریهای خارجیاند. وقتی پول ملی تضعیف شود، این واردات گرانتر میشود و سرمایهگذاری در R&D کاهش مییابد. در نتیجه، صنعت در بلندمدت ضعیفتر و توان رقابتی کشور کمتر میشود.
پیام این تحقیقات برای ایران روشن است: سیاست تجاری نباید فقط به فکر صادرات امروز باشد. باید طوری طراحی شود که هم صادرات تقویت شود و هم پایههای نوآوری صنعتی کشور حفظ گردد.
ما در گفتوگویی اختصاصی با دکتر تبریزی به این پرسش پرداختیم: سیاستگذار اقتصادی در شرایط ویژه ایران چه راهی پیش رو دارد؟
