به گزارش اکوایران، در حالی که جنگ اوکراین وارد چهارمین سال خود میشود، ایالات متحده و متحدان اروپاییاش تلاش میکنند با ترکیبی از فشار اقتصادی و بازدارندگی نظامی، معادله را به زیان کرملین تغییر دهند.
از یکسو، واشنگتن در حال آمادهسازی دور تازهای از تحریمها علیه بخش انرژی روسیه است و از سوی دیگر، طرحی مشترک برای تضمین امنیت اوکراین در حال نهایی شدن است؛ طرحی که هدف آن جلوگیری از تکرار تجاوز نظامی روسیه، حتی در صورت برقراری آتشبس، عنوان میشود. با این حال، غیبت مسکو در مذاکرات و سرسختی پوتین، آینده هرگونه توافق صلح را در هالهای از ابهام قرار داده است.
روسیه باید آماده تحریمهای جدید باشد
به نوشته بلومبرگ، ایالات متحده در حال آمادهسازی دور جدیدی از تحریمها علیه بخش انرژی روسیه است تا در صورتی که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور این کشور، توافق صلح با اوکراین را رد کند، فشارها بر مسکو را افزایش دهد. مقامات آمریکایی میگویند واشنگتن در حال بررسی گزینههایی از جمله هدف قرار دادن کشتیهای موسوم به «ناوگان سایه» روسیه است؛ نفتکشهایی که برای انتقال نفت روسیه بهکار گرفته میشوند. همچنین معاملهگران و واسطههایی که این مبادلات نفتی را تسهیل میکنند، در فهرست گزینههای تحریمی آمریکا قرار دارند.
این در حالی است که اوکراین با ارائه طرح پیشنهادی جدید خواهان حمایت بیشتر آمریکا و اروپا برای پشتوانه نظامی با ایران است. این پیشنهاد با هدف بازدارندگی در برابر تجاوزهای آینده روسیه ارائه شده، اما مسکو در مذاکرات حضور ندارد و تمایل اندکی به مذاکره نشان داده است. بر اساس گفته مقامهایی که با پیشنویسهای این طرح آشنا هستند، طرح صلح مشترک آمریکا و اروپا برای جلوگیری از حملات آینده روسیه به اوکراین، بر ایجاد یک ارتش قدرتمندتر برای اوکراین، استقرار نیروهای اروپایی در داخل این کشور و افزایش استفاده از اطلاعات اطلاعاتی آمریکا تأکید دارد.
اکوایران: ترامپ، اوکراین را برای دستیابی به طرح صلح با روسیه تحت فشار قرار داده است. این درحالی است که نقاط اصلی اختلاف میان طرفین همچنان باقی است.
مقامهای آمریکایی روز دوشنبه گفتند مسئله سرزمین همچنان یکی از موانع اصلی است، اما با وجود اظهارات علنی پوتین، ابراز اطمینان کردند که او در نهایت حضور نیروهای اروپایی در اوکراین را خواهد پذیرفت؛ مشروط بر آنکه این نیروها تحت پرچم ناتو فعالیت نکنند. برای نخستین بار در ماههای اخیر، مقامهای اروپایی اعلام کردند که همکاری خوبی با مذاکرهکنندگان آمریکایی و شخص رئیسجمهور ترامپ دارند. با این حال، برخی رهبران اروپایی بهطور تلویحی نگرانیهایی را مطرح کردند مبنی بر اینکه اگر اختلافات بنیادین میان روسیه و اوکراین حل نشود، تمام تلاشهای دیپلماتیک با آمریکا ممکن است بینتیجه بماند. دونالد توسک، نخستوزیر لهستان، گفت:«در مقایسه با بیانیههای قبلی، اینکه آمریکاییها آماده ارائه تضمینها هستند بسیار امیدوارکننده به نظر میرسد، اما اغراقآمیز خواهد بود اگر بگویم از تمام جزئیات دقیق آن آگاه هستیم.»
تضمین امنیتی برای اوکراین
به نوشته نیویورک تایمز، دیپلماتهای آمریکایی و اروپایی که طی دو روز گذشته در برلین با رهبران اوکراین دیدار کردهاند، عمدتاً دو سند را که چارچوب تضمینهای امنیتی را ترسیم میکند، تأیید کردهاند. این موضوع هم بهصورت علنی و هم در گفتوگوهای غیررسمی مطرح شده است. این اسناد امنیتی قرار است سنگبنای توافقی گستردهتر باشند که هدف آن دستیابی به آتشبس و پایان دادن به جنگی است که نزدیک به چهار سال ادامه داشته است. همچنین این اسناد با هدف متقاعد کردن اوکراین برای پذیرش واگذاری بخشی از سرزمینهایش در یک توافق صلح و صرفنظر کردن از عضویت رسمی در ناتو تنظیم شدهاند.
یکی از دو سند، اصول کلی را مشخص میکند؛ اصولی که به گفته دو مقام آمریکایی و چند دیپلمات اروپایی، به تعهدی مشابه تضمین ماده ۵ ناتو شباهت دارد؛ مادهای که بر اساس آن همه اعضا متعهد میشوند در صورت حمله به یکی از کشورهای عضو، به کمک آن بشتابند. بخش دوم توافق، که مقامهای آمریکایی از آن بهعنوان یک «سند عملیاتی نظامی-به-نظامی» یاد میکنند، جزئیات دقیقتری ارائه میدهد. این سند توضیح میدهد که نیروهای آمریکایی و اروپایی چگونه با ارتش اوکراین همکاری خواهند کرد تا روسیه در سالهای آینده بار دیگر برای تصرف خاک اوکراین اقدام نکند.
ارتش ۸۰۰ هزار نفری؛ ستون فقرات بازدارندگی جدید کییف
نخستین اولویت، برنامهای برای رساندن اندازه ارتش اوکراین به سطح «زمان صلح» و در عین حال قدرتمند است: نیرویی حدود ۸۰۰ هزار نفر با آموزش و تجهیزات بهروز که بتواند بازدارندگی مؤثری در برابر روسیه ایجاد کند. ارتش اوکراین در جریان جنگ به حدود ۹۰۰ هزار نفر رسیده است. برای مقایسه، ارتش آلمان حدود ۱۸۰ هزار نیروی مسلح دارد. رهبران ۱۰ کشور اروپایی و مقامهای ارشد اتحادیه اروپا در بیانیهای مشترک اعلام کردند ایجاد و حفظ چنین نیرویی نیازمند «حمایت مستمر و قابلتوجه» از اوکراین است. یک دیپلمات اروپایی بدون ذکر جزئیات گفت این سند فهرستی «بسیار مشخص» از تجهیزات نظامی مورد نیاز اوکراین را شامل میشود.
این سند همچنین جزئیاتی درباره یک نیروی نظامی تحت رهبری اروپا ارائه میدهد که برای کمک به اوکراین در داخل این کشور مستقر خواهد شد و مأموریت آن تأمین امنیت آسمان و دریاهاست. مقامها از اعلام اینکه کدام کشورها نیرو اعزام خواهند کرد خودداری کردند، اما زلنسکی روز سهشنبه گفت چند کشور بهطور خصوصی چنین تعهدی دادهاند. انتظار میرود این نیروها در غرب اوکراین و دور از خط آتشبس مستقر شوند تا لایهای دیگر از بازدارندگی در برابر تجاوزهای احتمالی روسیه ایجاد کنند. دیپلماتهای فرانسوی و بریتانیایی مدیریت طرح استقرار نیروهای اروپایی در اوکراین را بر عهده دارند؛ طرحی که در قالب گروهی متشکل از حدود ۳۰ کشور با عنوان «ائتلاف داوطلبان» پیش برده میشود. به گفته یک دیپلمات اروپایی، تعهدات ذکرشده در سند امنیتی مانند منویی است که دولتها میتوانند سطح حمایت مورد نظر خود را از آن انتخاب کنند.
کابوس تکرار بوداپست؛ دغدغه اصلی زلنسکی
این سند همچنین نحوه شناسایی تلاشهای روسیه برای اجرای عملیات «پرچم دروغین» را تشریح میکند؛ اقداماتی که ممکن است به مسکو بهانهای برای ازسرگیری درگیریها بدهد. مقامها گفتهاند این تاکتیک سالهاست بخشی از راهبرد روسیه بوده است. در بیانیه روز دوشنبه رهبران اروپایی آمده است که ایالات متحده رهبری «سازوکار نظارت و راستیآزمایی آتشبس با مشارکت بینالمللی» را بر عهده خواهد داشت تا هشدار زودهنگام درباره هرگونه حمله احتمالی آینده ارائه شود. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا و چگونه نیروهای آمریکایی در صورت حمله به نیروهای اروپایی مستقر در اوکراین، از آنها دفاع خواهند کرد.
اکوایران: طرح جدید ترامپ برای پایان جنگ با واکنش خشمگینانه اوکراینیها روبرو شده که آن را یادآور توافق مونیخِ ۱۹۳۸ نویل چمبرلین با آدولف هیتلر توصیف کردند.
یکی از نگرانیهای اصلی زلنسکی این است که تضمینهای امنیتی آینده نیز مانند توافق سال ۱۹۹۴ موسوم به «یادداشت بوداپست» شکست بخورد. در آن توافق، اوکراین در ازای واگذاری سلاحهای هستهای بهجامانده از فروپاشی شوروی، از سوی روسیه، آمریکا و بریتانیا «تضمینهای امنیتی» دریافت کرد. اما روسیه این توافق را در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۲۲ نقض کرد و دیگر امضاکنندگان اقدام نظامی مؤثری برای دفاع از کییف انجام ندادند.
شکافها باقی است؛ صلحی که هنوز دور از دسترس است
مقامهای آمریکایی و اروپایی گفتند تضمین امنیتی جدید از نظر حقوقی الزامآور خواهد بود و اجرای آن تابع سازوکارهای داخلی هر کشور است. مقامهای آمریکایی افزودند ترامپ با ارائه این تضمینها به سنا موافقت کرده است، هرچند مشخص نکردند که آیا این تضمینها بهطور رسمی بهعنوان یک معاهده ارائه خواهد شد یا نه. زلنسکی بامداد سهشنبه گفت انتظار دارد این اسناد در روزهای آینده نهایی شوند و سپس مقامهای آمریکایی آنها را به روسیه منتقل کنند. او افزود پس از آن، دیدارهایی با مذاکرهکنندگان اوکراینی برگزار خواهد شد که شاید همین آخر هفته انجام شود.
اورسولا فوندرلاین، رئیس کمیسیون اروپا، روز سهشنبه گفت:«ما شاهد پیشرفتی واقعی و ملموس هستیم. این پیشرفت بهواسطه همسویی میان اوکراین، اروپا و ایالات متحده ممکن شده است.» با این حال، دستیابی به یک آتشبس فراگیر در حال حاضر همچنان دور از دسترس به نظر میرسد؛ بخشی از این مسئله به این دلیل است که روسیه طرف این مذاکرات نیست. هرگونه توافق برای پایان دادن به جنگ، مستلزم امتیازدهیهای مهم از سوی ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، یا ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، خواهد بود. در حالی که زلنسکی نسبت به پیشنهادهای آمریکا، بهویژه در زمینه واگذاری سرزمینی، نگرانیهایی دارد، پوتین تاکنون هیچگونه انعطافی در مطالبات خود نشان نداده است.
