به گزارش اکوایران، با به بن‌ بست رسیدن گفت‌وگوهای امنیتی میان روسیه و غرب، تنش بر سر بحران اوکراین در حال تشدید است. روز گذشته وزارت امور خارجه آمریکا، از سفر قریب‌الوقوع آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده به کی‌یف خبر داده است. وزیر امور خارجه آلمان هم طی سفری به مسکو در دیدار با همتای روس خود، ضمن ابراز تمایل کشورش برای شروع سریع مذاکراتی در راستای امنیت اروپا و حل بحران اوکراین، اظهار کرده دشوار است استقرار نیروهای روسیه در مرز اوکراین را یک تهدید تلقی نکرد.

در این شرایط نوع واکنش غرب و بالاخص ائتلاف ناتو نسبت به حمله احتمالی محل ابهام فراوانی قرار دارد. خبرگزاری رویترز، با انتشار یادداشتی تحلیلی با عنوان «بهترین بازیگر نقش مکمل؟ ناتو در صورت حمله روسیه به اوکراین نقش ثانویه خواهد داشت» در گفت‌وگو با چند تن از مقامات و دیپلمات‌های سابق مدعی شده در صورت منازعه نظامی در اوکراین ناتو تنها نقشی ثانویه بر عهده خواهد گرفت و مسئولیت و تبعات این بحران در درجه اول بر دوش اتحادیه اروپا خواهد بود.

نقش ثانویه ناتو: مسئولیت اصلی بر عهده اروپاست

به گفته دیپلمات‌ها و مقامات سابق ناتو در صورت حمله روسیه به اوکراین، احتمالاً در عین مبارزه با حملات سایبری، حضور نیروهای خود را در دریای سیاه و بالتیک تقویت خواهد کرد.

21

در واقع با توجه به عدم عضویت اوکراین در ناتو، ائتلاف نظامی غرب تعهدی برای دفاع از این کشور ندارد و برخی از سخت‌ترین تصمیمات و مسئولیت‌ها ممکن است بر عهده اتحادیه اروپا باشد. این مسئله شامل برقراری تحریم های اقتصادی سختی علیه مسکو و البته مواجهه احتمالی با پیامدهای ناشی از کاهش صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا و پذیرش پناهجویان فراری از جنگ هستند.

بن‌بست دیپلماتیک

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه اذعان داشته که تلاش‌های دیپلماتیک طی هفته گذشته بر سر درخواست‌های امنیتی الزام‌آور به «بن بست» رسیده است. در این شرایط نمایندگان و کارشناسان در مورد اینکه آیا روسیه به اوکراین حمله خواهد کرد یا خیر اختلاف نظر دارند.

25

در حال حاضر کرملین نزدیک به یک‌صدهزار نیروی نظامی را در نزدیکی مرزهای اوکراین مستقر کرده است؛ وضعیتی که غرب می‌گوید نوعی آمادگی برای آغاز جنگ برای جلوگیری از پیوستن اوکراین به ناتو است. با این حال روسیه چنین اتهاماتی را رد کرده است.

تمایز بین متحدان و شرکا

از آن‌جایی که خطر سرایت هرگونه درگیری به قلمرو ناتو در اطراف دریای سیاه وجود دارد، در حال حاضر این ائتلاف با این مسئله مواجه است که چقدر باید آماده شود و چگونه از کیف حمایت کند. اگرچه ناتو در نشستی در بخارست در سال 2008 موافقت کرده که در آینده با عضویت اوکراین موافقت خواهد کرد، با این وجود در حال حاضر، این اتحاد بر اساس اساس‌نامه خود ملزم به دفاع از اوکراین نیست.

23

اخیرا جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، اعزام نیروهای آمریکایی به اوکراین برای جنگ با سربازان روسی را رد کرده است. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو هم در 30 نوامبر گفت: «مهم است که بین متحدان ناتو با اوکراین در مقام یک شریک تمایز قائل شویم... اوکراین یک شریک است، یک شریک بسیار ارزشمند».

دو دیپلمات ناتو گفته‌اند گام‌های غرب برای حمایت از اوکراین می‌تواند از ارسال تسلیحات و پهپادهای بیشتر آمریکایی برای نیروهای مسلح اوکراین تا آموزش بیش‌تر نیروهای اوکراینی -به‌ویژه برای مقابله با حمله موشکی روسیه- را شامل شود.

تمرکز ناتو در بالتیک

هانس لوتار دومروئز، ژنرال بازنشسته آلمانی که تا سال 2016 یکی از بالاترین مقام‌های فرماندهی ناتو را بر عهده داشت، گفته اگر روسیه به اوکراین حمله کند، ناتو «سطوح هشدار را افزایش خواهد داد». او به رویترز گفته: «ناتو ممکن است جبهه شرقی را تقویت کند و واحدهای نظامی بزرگ‌تری را به لهستان و کشورهای بالتیک بفرستد -امری که ناتو تاکنون آن را رد کرده بود. ناتو همچنین ممکن است نیروهای خود را در جنوب شرقی اروپا مستقر کند». اگر چه این مسئله به جهت دفاع از خاک ناتو خواهد بود، اما پیامی جدی را نیز به روسیه خواهد فرستاد.

22

از سال 2014، ناتو تقویت بالتیک را در اولویت قرار داده است و چهار گردان چند ملیتی به رهبری کانادا، آلمان، بریتانیا و ایالات متحده در لتونی، لیتوانی، استونی و لهستان مستقر کرده است. نخست وزیر استونی هفته گذشته به رویترز گفت که کشورهای بالتیک در حال گفتگو با متحدان خود در مورد افزایش استقرار نظامی در خاک خود هستند و استولتنبرگ گفته است که هرگونه حمله روسیه به اوکراین باعث تصمیم گیری خواهد شد. دانمارک هم هفته گذشته موافقت کرده که چهار هواپیمای جنگی اف-16 دیگر به لیتوانی و یک ناو برای کمک به گشت زنی در دریای بالتیک بفرستد.

سرایت احتمالی بحران به منطقه دریای سیاه

ژنرال بازنشسته آمریکایی، بن هاجس، که از سال 2014 تا 2017 فرماندهی نیروهای ارتش آمریکا در اروپا را بر عهده داشته، گفته که متحدان ناتو باید برای عواقب گسترده‌تر هرگونه تهاجم روسیه به اوکراین آماده شوند. او هشدار داده که شبه جزیره کریمه به «ناو هواپیمابر غرق نشدنی» روسیه تبدیل شده است.

24

هاجس به رویترز گفت: «من انتظار دارم که اگر یک حمله جدید در مقیاس قابل توجهی وجود داشته باشد، احتمال سرایت آن چه در دریا، چه در هوا و چه در فضای مجازی وجود دارد... اگر حمله جدیدی صورت گیرد، ما سه متحد ناتو در منطقه دریای سیاه داریم: رومانی، بلغارستان و ترکیه. ما باید همه اقدامات را برای دفاع دسته جمعی خود انجام دهیم».