به گزارش اکوایران، بازارهای جهانی در پی تشدید تنشهای تجاری میان آمریکا و چین، نوسانات شدیدی را تجربه کردند. این تنشها که با محدودیتهای چین بر صادرات عناصر خاکی کمیاب آغاز شد و به اعلام تعرفه ۱۰۰ درصدی ترامپ بر کالاهای چینی انجامید، به ریزش قیمت دلار، سقوط سنگین بازار رمزارز و بدترین روز سهام از ابتدای آوریل منجر شد.
در برنامه «مارکت تایمز» یکشنبه (بیستم مهرماه)، ضمن بررسی وقایع هفته گذشته، رویدادهای مهم هفته آتی نیز مرور شدند.
عناصر خاکی کمیاب: سلاح جدید در جنگ تجاری چیست؟
جنگ تجاری جدید میان دو قدرت اقتصادی جهان حول محور «عناصر نادر خاکی» شکل گرفته است. این مواد کمیاب، که اطلاعات عمومی کمی درباره آنها وجود دارد، برای صنایع حیاتی جهان اهمیت فوقالعادهای دارند.
عناصر خاکی کمیاب در ساخت محصولات استراتژیک و حیاتی زیر کاربرد دارند:
- تولید جنگندهها، ناوها و زیردریاییها
- کاتالیزورهای کاهش آلایندگی در صنایع پتروشیمی و خودروسازی
سلطه چین بر چرخه تأمین
نکته کلیدی، سلطه بیچون و چرای چین بر چرخه تأمین این مواد است. چین به دلیل سرمایهگذاریهای گذشته، تقریباً ۸۰ درصد تولید و حدود ۹۰ درصد از تولیدات نهایی این عناصر کمیاب را در اختیار دارد. این امر، وابستگی شدید تکنولوژیهای دنیا به چین را رقم زده است. از سال ۲۰۱۳ به بعد، تولیدات چین در این حوزه سالانه حدود ۱۰ درصد رشد داشته است.
اقدامات محدودکننده چین:
اقدامات اخیر چین که باعث عصبانیت ترامپ شد، شامل چندین محدودیت سنگین است:
- در ۹ اکتبر (۱۷ مهر)، تعداد عناصر تحت محدودیت صادرات از ۱۲ به ۱۷ عنصر افزایش یافت.
- در ۸ نوامبر (۱۷ آبان)، محدودیتهایی اعمال شد که حتی شرکتهای خارجی که محصولاتی با کمتر از یک دهم درصد وزن از این عناصر تولید میکنند، باید از چین مجوز بگیرند.
- ممنوعیت کمک شهروندان چینی در این حوزه به شرکتهای خارجی (انتقال تکنولوژی و دانش) نیز اعلام شد.
چین این اقدامات را برای «پایداری صنایع» توجیه کرده است، چرا که این مواد در صنایع جنگی استفاده میشوند.
واکنش ترامپ و تعرفه ۱۰۰ درصدی
در پاسخ به این اقدامات، رئیسجمهور آمریکا تعرفه ۱۰۰ درصدی بر کالاهای چینی را اعلام کرد که قرار است از اول نوامبر (۱۰ آبان) اجرا شود. مقامات چینی اعلام کردهاند که اگرچه خواهان جنگ تجاری نیستند، اما از آن نمیترسند.
واکنش بازارهای مالی؛ گریز به داراییهای امن
واکنش اولیه بازارها نشاندهنده افزایش نگرانیها از رشد اقتصادی جهانی بود.
اوراق قرضه: برخلاف گذشته، شاهد خریده شدن اوراق آمریکا در تمامی سررسیدها و کاهش بازدهی آنها بودیم. این حرکت نشاندهنده «نگرانی از رشد اقتصادی و تورم» و «حرکت به سمت دارایی امن» بود.
سهام: بازار سهام روز بسیار بدی را سپری کرد و شاخصهایی مانند نزدک و اساندپی بخشی از رشد سه هفته گذشته خود را پس دادند.
شرکتهای تکنولوژی: شرکتهایی چون انویدیا، اپل و تسلا به شدت تحت تأثیر قرار گرفتند، زیرا سودآوری آنها در فضای تنش تجاری میتواند کاهش یابد. همچنین، تحلیلها پیرامون «حباب هوش مصنوعی (AI Bubble)» مشابه حباب داتکام، ریسک بازار سهام را افزایش داده است. ریزش سهام میتواند با تعرفه متقابل احتمالی چین ادامه یابد.
سقوط تاریخی بازار رمزارزها
بازار رمزارزها یکی از بدترین روزهای خود را پشت سر گذاشت:
لیکوئید شدن تاریخی: ۱۹.۵ میلیارد دلار معامله در بازار کریپتو لیکوئید شد، که بیشترین میزان از ابتدای این بازار تا کنون بوده است (رکورد قبلی ۲.۲ میلیارد دلار بود).
افت قیمت: قیمت بیتکوین بیش از ۱۰ درصد و اتریوم بیش از ۲۰ درصد کاهش یافت.
دلیل عمده این ریزش، استفاده گسترده از اهرم (لورج) در معاملات بود که با کوچکترین نوسان، سرمایهگذاران را لیکوئید و پولشان را از بین برد. به همین دلیل کارشناسان توصیه میکنند که برای کاهش ریسک، استفاده از بیتکوین (به دلیل نوسانات کمتر) یا معاملات بدون اهرم توصیه شده است.
قیمت طلا، نقره، دلار و نفت
در این فضای پرریسک، طلا تقویت شد و توانست به قیمت ۴۰۶۰ دلار برسد و برای هشتمین هفته متوالی بالاتر از هفته قبل بسته شود. این رشد، بیشتر ناشی از انتخاب سرمایهگذاران برای افزایش حجم طلا در سبد داراییهایشان در فضای نگرانیهای بازار بدهی است.
همچنین نقره رکورد تاریخی خود را شکست و بالای ۵۱ دلار بسته شد. این رشد شدید بیشتر به دلایل فنی در بازار فیزیکی (تقاضا برای نقره فیزیکی در لندن و کاهش سطح انبارها) رخ داده است. طلا همچنان دارایی مطمئنتری تلقی میشود.
در چنین شرایطی، شاخص دلار کمی تضعیف شد، اما تحلیلگر معتقد است که این تعرفه موردی علیه چین، به ضرر سایر اقتصادهای جهانی خواهد بود و میتواند دلار را در مقابل سایر ارزها تقویت کند.
قیمت نفت نیز در روز جمعه ۴ تا ۵ درصد کاهش یافت. این کاهش ناشی از نگرانیها درباره رشد اقتصادی جهانی و انتظار کاهش تقاضا برای نفت به دلیل تأثیر منفی تعرفههای آمریکا بر کالاهای چینی بود.
رویدادهای مهم هفته آینده بازارها
تمرکز اصلی بازار در هفته پیش رو باید بر واکنش متقابل چین نسبت به تعرفههای ترامپ باشد.
آمار و دادهها:
انتشار دادههای کلان اقتصادی نظیر خردهفروشی و تورم به دلیل تعطیلی دولت آمریکا به تعویق افتاده است.
دادههای غیردولتی مهمی که منتشر خواهند شد شامل شاخص تولیدی مؤسسه آیاسام، شاخص تولید فیلادلفیا و شاخص خوشبینی کسبوکارهای کوچک NFIB هستند.
فصل گزارشهای درآمدزایی (Earnings Season):
شروع فصل گزارشهای درآمدزایی سه ماهه سوم بسیار حیاتی است:
ابتدا گزارش شرکت ASML (که سیگنالی از حوزه تکنولوژی میدهد) و سپس گزارش بانکهای بزرگ آمریکایی منتشر خواهد شد. عملکرد بانکها مهم است، زیرا اگر گزارشها انتظارات بازار را برآورده نکنند، میتوانند بر کل بازار مالی تأثیر بگذارند.
گزارش درآمدزایی شرکتهای بزرگی نظیر اپل، مایکروسافت، متا و آمازون همزمان با جلسه فدرال رزرو در اواخر ماه منتشر خواهد شد که میتواند مسیر بازار سهام را تعیین کند.
