خیز یاران ترامپ برای لغو توافق احتمالی با ایران

رویترز گزارش داده است که گروهی متشکل از 33 سناتور جمهوری‌خواه روز دوشنبه به جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده هشدار دادند که اگر دولت وی به کنگره اجازه ندهد شرایط هرگونه توافق هسته‌ای جدید با ایران را بررسی کند و به آن رای دهد، برای خنثی کردن اجرای آن تلاش خواهند کرد.

سناتورها به رهبری سناتور تد کروز، یکی از مخالفان دیرینه توافق هسته‌ای 2015، در نامه‌ای به بایدن گفتند که از "تمام گزینه‌ها و اهرم‌های موجود" استفاده خواهند کرد تا اطمینان حاصل کنند که دولت وی در هرگونه توافق جدید با ایران به قوانین ایالات متحده پایبند است.

کروز و دیگر سناتورهای ارشد جمهوری خواه به بایدن گفتند که اگر بایدن به تعهدات قانونی با هدف تضمین نظارت کنگره بر بازنگری ها یا تغییرات توافق هسته ای 2015 عمل نکند، اجرای هرگونه توافق جدید "به شدت، با مشکل مواجه خواهد شد.

آنها هیچ جزئیاتی در مورد برنامه های خود ارائه نکردند، اما جمهوری خواهان از تاکتیک های مختلفی برای کاهش سرعت سایر قوانین یا اعمال محدودیت بر نامزدهای بایدن، از جمله بسیاری از پست های سفرای آمریکا، استفاده کرده اند.

به گفته منابع دولت بایدن در تلاش است این روند را به عنوان ترتیبی برای باگشت به توافق ۲۰۱۵ تعریف کند نه یک توافق جدید که مستلم عبور از کنگره است.

دموکرات‌ها تنها بر اساس رای شکننده تساوی ۵۰-۵۰ سنا که می‌تواند توسط کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور داده شود، کنترل سنا را در دست دارند، اما ممکن است در انتخابات میان‌دوره‌ای اواخر سال جاری، کنترل سنا و مجلس نمایندگان را از دست بدهند.

سناتورها گفتند که هرگونه توافق هسته ای با ایران آنقدر برای امنیت ملی ایالات متحده حساس است که طبق تعریف، یک معاهده مستلزم مشاوره و رضایت دو سوم سنا است.

آنها با پیش‌بینی پیروزی جمهوری‌خواهان در رقابت‌های ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ افزودند، هر توافقی که از معاهده‌ای که سنا تصویب کرده باشد، کوتاهی کند، «احتمالاً در روزهای آغازین دولت ریاست‌جمهوری بعدی از بین خواهد رفت».

علاوه بر این، آنها خاطرنشان کردند که قانون سال 2015 که قبل از تکمیل توافق اولیه هسته‌ای تصویب شد، مستلزم آن است که هرگونه «توافق» جدید مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران برای یک دوره بازنگری 60 روزه به کنگره ارسال شود که طی آن کنگره می‌تواند قطعنامه مشترکی را تصویب کند. مخالفتی که اساساً مانع از اجرایی شدن معامله می شود.

حمله شاهین‌ها و محافظه‌کاران به دولت بایدن

پیش از تد کروز، سناتور تندرو دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی سنا با حمله به سیاست دولت جو بایدن در قبال ایران، کاخ سفید و رابرت مالی نماینده بایدن در امور ایران را به تساهل‌جویی در مذاکره با تهران متهم کرده بود. 

رسانه‌های محافظه‌کار و پایگاه‌های دست راستی آمریکا نیز در روزهای اخیر و با افزایش گمانه‌زنی‌های خوشبینانه درباره احتمال توافق برای احیای برجام، به انتقاد از دولت جو بایدن پرداخته و مدعی شده‌اند که بایدن به جای تحقق وعده توافق قوی‌تر و طولانی‌تر با ایران، «شتابان به سوی توافق ضعیف‌تر و کوتاه‌تر» می‌رود.

هیئت سردبیری وال‌استریت ژورنال، نشریه نزدیک به محافظه‌کاران و پایگاه رسانه‌ای راست‌های میانه در مطلبی با عنوان «شتابان به سوی توافق ضعیف‌تر با ایران» با انتقاد از سیاست دولت بایدن در قبال مناقشه هسته‌ای تهران و معافیت‌های تحریمی در حوزه همکاری‌های بین‌المللی در فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ایران که اخیراً از سوی دولت بایدن بازگردانده شد، نوشته است: «ایالات متحده یک امتیاز پیش‌دستانه دیگر می‌دهد، درحالیکه تهران مطالبات بیشتری دارد».

این روزنامه که از محتمل بودن توافق در مذاکرات وین، آشکارا ناراضی است، می‌افزاید: نشانه‌های دیپلماتیک حاکی از دستیابی دولت بایدن به توافق هسته‌ای بازنگری شده با ایران است و آخرین خبر بد لغو تحریم‌ها حتی قبل از دستیابی به توافق است.  وال‌استریت‌ژورنال سرمقاله انتقادی و گلایه‌آمیز خود را با این جمله به پایان می‌رساند که «ایران به وضوح از آخرین باری که با یک دولت دموکراتیک مذاکره کرد آموخت. ظاهراً مذاکره کنندگان پرزیدنت بایدن این کار را نکرده اند».

همچنین بابی قوش، ستون‌نویس بلومبرگ در مطلبی با عنوان «در رویارویی هسته ای با ایران، بایدن پلک زد» نوشت: اقدام ایالات متحده برای معافیت تحریمی در حوزه همکاری‌های بین‌المللی هسته‌ای، یک ژست توخالی است که نشان دهنده ضعف است.

به ادعای وی، ایرانی‌ها همچنین در اقدام اخیر بایدن، تزلزل اراده رئیس‌جمهور را خواهند دید؛ اگر ایالات متحده مایل به دادن برخی امتیازات یک جانبه باشد، ممکن است مایل به دادن امتیازات دیگر و اساسی تر باشد. از آنجایی که این ژست پس از هشدار آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، مبنی بر اینکه ایران به زودی «چند هفته» تا آستانه هسته ای فاصله دارد، تهران به این نتیجه خواهد رسید که پرتوهای هسته‌ای‌اش کارساز است. چرا به این رویکرد ادامه ندهد؟