به گزارش اکوایران - کسبوکارهای خانوادگی همواره بهعنوان یکی از پایدارترین ستونهای اقتصاد جهانی شناخته میشدند؛ بنگاههایی که با نگاه بلندمدت، سرمایهگذاری مجدد و پیوند عمیق با جامعه، توانستهاند نسل به نسل دوام بیاورند. با این حال، یافتههای تازه دوازدهمین نظرسنجی جهانی کسب و کارهای خانوادگی از PwC نشان میدهد که این تصویر سنتی در حال تغییر است و بسیاری از این کسبوکارها امروز تحت فشاری بیسابقه قرار گرفتهاند.
بر اساس این گزارش، تنها یکچهارم کسبوکارهای خانوادگی در سال گذشته به رشد فروش دو رقمی دست یافتهاند؛ رقمی که نسبت به دو سال قبل کاهش چشمگیری داشته است. این در حالی است که شرکتهای خانوادگی همچنان سهمی تعیینکننده در اقتصاد جهانی دارند و حدود دوسوم تولید ناخالص داخلی و ۶۰ درصد اشتغال جهان را ایجاد میکنند. کاهش رشد در چنین بخشی، نشانهای جدی از تغییر شرایط بازی است.
بخش مهمی از این فشار به محیط بیرونی بازمیگردد. نااطمینانیهای اقتصاد کلان، تنشهای ژئوپلیتیک، تغییر سیاستهای تجاری، مسائل اقلیمی و پیشرفت سریع فناوریهایی مانند هوش مصنوعی مولد، فضای فعالیت را پیچیدهتر کردهاند. در چنین شرایطی، مزیتهای سنتی کسبوکارهای خانوادگی،مانند محافظهکاری مالی یا سرمایهگذاری مجدد،دیگر بهتنهایی تضمینکننده رشد نیستند.
واکنش غالب بسیاری از این بنگاهها، احتیاط بوده است. گزارش نشان میدهد که اغلب کسبوکارهای خانوادگی بهجای دنبالکردن رشد تهاجمی، به سمت تثبیت هسته اصلی فعالیت و رشد آهسته حرکت کردهاند. تنها درصد کمی از آنها حاضر به بازآفرینی جدی مدل کسبوکار یا نوآوری مدیریتی هستند. اگرچه این رویکرد ریسک کوتاهمدت را کاهش میدهد، اما PwC هشدار میدهد که در جهانی با سرعت بالای تغییر، این محافظهکاری میتواند به عقبماندن منجر شود.
در مقابل، گزارش نشان میدهد گروهی از کسبوکارهای خانوادگی عملکردی بهمراتب بهتر دارند و وجه مشترک آنها در چهار عامل کلیدی خلاصه میشود. نخست، این شرکتها دارای «هدف» روشن و تعریفشدهای هستند که صرفاً یک شعار نیست، بلکه در تصمیمگیری، محصولات و فرهنگ سازمانی آنها جاری است. دوم، آنها از چابکی ساختاری خود، مانند تمرکز تصمیمگیری و ساختارهای سادهتر، برای واکنش سریع به تغییرات بازار استفاده میکنند.
سومین عامل، استفاده هوشمندانه از سرمایه بلندمدت است. این کسبوکارها حاضرند در فناوری، تحول دیجیتال و حتی پروژههایی با بازده دیرهنگام سرمایهگذاری کنند؛ مزیتی که بسیاری از شرکتهای بورسی فاقد آن هستند. در نهایت، این شرکتها به شهرت و اعتماد نهفقط بهعنوان یک دارایی محافظتی، بلکه بهعنوان اهرمی برای رشد نگاه میکنند و ارتباط فعالتری با جامعه و ذینفعان دارند.
جمعبندی گزارش PwC روشن است: آینده کسبوکارهای خانوادگی به توانایی آنها در ترکیب نقاط قوت سنتی با شجاعت تغییر وابسته است. خانوادههایی که بتوانند هم میراث خود را حفظ کنند و هم با واقعیتهای جدید اقتصاد جهانی تطبیق یابند، نهتنها بقا خواهند داشت، بلکه مزیت رقابتی خود را باز خواهند یافت.
