رئیس کانون کارشناسان رسمی دادگستری استان تهران با اعلام اینکه آزمون کارشناسان رسمی سالی یک‌بار و بدون تغییر در سرفصل‌ها برگزار می‌شود، از برنامه‌ریزی برای اجرای رتبه‌بندی کارشناسان، ارجاع سیستمی پرونده‌ها و برگزاری همایش ملی توسعه نظام کارشناسی با هدف ارتقای دانش، مهارت و عدالت در این حوزه خبر داد.

محمدجواد تیموری، رئیس کانون کارشناسان رسمی دادگستری استان تهران امروز -6 دی- در نشست خبری درباره آزمون کارشناسان رسمی افزود: این آزمون هر سال، یک بار برگزار می‌شود و تاریخ آن را اعضای شورای عالی کارشناسان با همکاری سازمان سنجش تعیین می‌کنند.

او با بیان اینکه محتوا و سرفصل دروس تغییری نخواهد داشت، گفت: معمولا به طور میانگین ۷۰ تا هزار ۹۰ نفر در آزمون کارشناسی رسمی شرکت می‌کنند و سالانه ۱۰ تا ۱۲ هزار نفر پذیرفته می‌شوند. کارشناسی به معنای پرسش از افراد آگاه برای کسب آگاهی است؛ بنابراین هر نوع پرسش کارشناسی محسوب شود.

او ادامه داد: کودک از زمانی که زبان می‌گشاید کلماتی از جمله «چرا» و «چیست» را مدام مطرح می‌کند و فرایند رشد کودک از طریق کارشناسی انجام می‌شود و در این برهه زمانی، والدین نقش کارشناس دارند و در مراحل دیگر معلمان و اساتید این نقش را ایفا می‌کنند.

تیموری افزود: در جامعه هر استادی که شاگردی دارد در مقام کارشناس است؛ بنابراین همه افراد در بدو تولد تا پایان عمر در هر دوره از موهبت کارشناسی بهره‌مند می‌شوند و می‌توان گفت که کارشناسی با زندگی اجتماعی عجین است و هر فردی در حرفه تخصصی خود کارشناس محسوب می‌شود.

او درباره تفاوت کارشناسی با کارشناسی رسمی، گفت: کارشناسی رسمی فرایندی را برای جذب دنبال می‌کند و صلاحیت اخلاقی، حرفه‌ای کارشناس در حوزه تخصصی احراز می‌شود سپس به او مجوز فعالیت اعطا می‌شود و هر کارشناس رسمی خارج از حوزه صلاحیت خود اجازه اظهار نظر ندارد و در مراجع رسمی به‌ویژه مراجع قضایی و سازمان‌ها و نهادهای مختلف اظهار نظر حرفه‌ای او دارای اعتبار است.

رئیس کانون کارشناسان رسمی دادگستری استان تهران تصریح کرد: کارشناسی رسمی بر دو اصل دانش و مهارت و تجربه تکرار شده استوار است و کارشناس رسمی به واسطه دانش و مهارت تخصصی می‌تواند در حوزه صلاحیت خود اظهار نظر کند.

تیموری اضافه کرد: به مرور کارشناسان رسمی تجربه‌اندوزی می‌کنند و این موضوع نخبگی و پختگی آنها را به دنبال دارد و این کارشناسان زبده دانش و تجربیات خود را به کارشناسان جدید منتقل می‌کنند.

او ادامه داد: برگزاری همایش برای انتقال دانش به صورت فشرده، برگزار می‌شود و در این همایش‌ها زمینه انتقال تجربه، دانش و مهارت میان کارشناسان فراهم می‌شود بنابراین همایش توسعه نظام کارشناسی رسمی با این رویکرد شکل گرفته و محور اصلی آن تعامل و ارتباط کارشناسان و تبادل دانش و مهارت به صورت مستقیم و غیر مستقیم در این بستر است.

تیموری افزود: این همایش ملی است و همه مدیران و مسئولان مرتبط با حوزه کارشناسی ، نهادهای مرتبط، وکلا، قضات دادگستری کارشناسان در کانون‌ها و مراکز کارشناسی در این همایش حضور خواهند داشت.

photo_2025-12-27_16-21-54 (2)

مرز میان وکیل و کارشناس برای افکار عمومی مشخص نیست 

رئیس کانون کارشناسان رسمی دادگستری، در پاسخ به سوالی در خصوص تفاوت نقش وکیل و کارشناس رسمی در محاکم، گفت: واقعیت این است که افکار عمومی با مرز میان وکیل و کارشناس آشنا نیست.

او توضیح داد: وکیل وظیفه دارد از موکل خود دفاع و در محاکم از حقوق او حمایت کند اما کارشناس در نقش مشاور قاضی یا مشاور اشخاص حقیقی و حقوقی عمل می‌کند و ارتباط مستقیمی با طرفین دعوا ندارد.

تیموری افزود: در حوزه قضایی، کارشناس به قاضی کمک می‌کند تا مسائل فنی و تخصصی پرونده را روشن کند همچنین در حوزه غیر قضایی نیز کارشناسان خدمات تخصصی مشاوره‌ای از جمله در انعقاد قراردادها، داوری و سایر امور حقوقی و مالی ارائه می‌دهند.

تیموری در پاسخ به سوالی درباره رتبه‌بندی کارشناسان و عدالت در ارجاع پرونده‌ها اعلام کرد: پس از اجرای قانون تسهیل مجوزهای کسب‌وکار، تغییراتی در آزمون‌های کارشناسان اعمال شده و برنامه‌ریزی برای رتبه‌بندی کارشناسان در شرف اجرا است. این رتبه‌بندی به ما کمک می‌کند تا کارها متناسب با توانایی و تجربه کارشناسان به آن‌ها ارجاع شود و عدالت در نظام کارشناسی رعایت شود.

رئیس کانون کارشناسان رسمی با تأکید بر اینکه عدالت به معنای یکسان‌سازی تمام کارها نیست، گفت: همانطور که در پزشکی، همه پزشکان دارای پروانه فعالیت هستند اما توانایی‌ها و تجربه‌ها متفاوت است، در کارشناسی نیز باید هر کار به کارشناس متناسب با تخصص و تجربه او ارجاع شود. هدف این است که با رتبه‌بندی کارشناسان، سازوکار عادلانه‌ای در ارجاع پرونده‌ها ایجاد شود و کیفیت خدمات ارتقا یابد.

تیموری تاکید کرد: این اقدامات در راستای ارتقای شفافیت، عدالت و اعتماد عمومی در نظام کارشناسی رسمی انجام می‌شود و پیش‌بینی می‌کنیم با عملیاتی شدن رتبه‌بندی، فرآیند ارجاع پرونده‌ها منظم‌تر و متناسب‌تر با توانایی کارشناسان انجام شود.

ارجاع پرونده‌ها به کارشناسان سیستمی است

رئیس کانون کارشناسان رسمی دادگستری در پاسخ به سوالی درباره نحوه ارجاع پرونده‌ها به کارشناسان گفت: اکنون تقریبا همه ارجاعات کارشناسی در دو بخش قضایی و غیرقضایی به طور سیستمی انجام می‌شود.

وی افزود: در نظام قضایی، قضات از طریق سامانه ثنا کارشناس مورد نیاز را انتخاب می‌کنند و صلاحیت‌ها و تخصص‌ها از قبل در سیستم تعریف شده است و انتخاب معمولاً به قید قرعه انجام می‌شود، مگر در پرونده‌های خاص که قاضی نیاز به کارشناس ویژه داشته باشد.

رئیس کانون کارشناسان رسمی دادگستری اظهار کرد: در نظام غیر قضایی، ارجاعات عمدتاً از طریق سامانه‌های ۱۵۱۵ مرکز کارشناسان و سامانه ۲۰۲۰ کانون‌های کارشناسی انجام می‌شود البته موارد محدود و خاص، مانند پرونده‌های امنیتی و ویژه مقامات قضایی، هنوز به شیوه سنتی مدیریت می‌شوند.

توسعه نظام کارشناسی یعنی ارتقای دانش، مهارت و عدالت

تیموری، در ادامه به تشریح مفهوم «توسعه نظام کارشناسی» پرداخت و گفت: توسعه یکی از پیچیده‌ترین مفاهیم اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در هر جامعه است و هر جامعه‌ای بسته به باورها و ارزش‌های خود، آن را تعریف می‌کند.

وی با اشاره به نگاه اسلامی و ملی در ایران افزود: از منظر باورهای ما، توسعه به معنای سیر در مسیر رشد و تکامل و رسیدن به مقام انسان کامل است؛ بنابراین در حوزه کارشناسی، توسعه به معنای ارتقای دانش و مهارت کارشناس، افزایش دقت و رعایت بی‌طرفی و انصاف در ارائه نظریه‌های کارشناسی و استفاده از تجارب دیگران بدون حب و بغض است.

تیموری ادامه داد: انتقال دانش و تجارب میان کارشناسان، انتشار مقالات تخصصی و بهره‌گیری از استانداردهای بین‌المللی، زمینه رشد و تقویت نظام کارشناسی را فراهم می‌کند. اصلاح ساختارها، تعامل با نظام قضایی، بخش خصوصی، نهادهای امنیتی و اجرایی، و رفع مشکلات کلان و خرد حوزه کارشناسی، بخشی دیگر از مسیر توسعه نظام کارشناسی است.

رئیس کانون کارشناسان رسمی دادگستری استان تهران تصریح کرد: غایت توسعه نظام کارشناسی، تحقق عدالت فردی، اجتماعی و اقتصادی در سطح جامعه و فراهم کردن ظرفیت کارشناسان برای حضور مؤثر در عرصه‌های بین‌المللی است.