هفته سرنوشت‌ساز مذاکرات؛ احیای برجام «حالا یا هرگز»

به گزارش اکوایران، به نظر می‌رسد، بازگشت علی باقری کنی به مذاکرات وین با پافشاری بر خطوط قرمز تهران همراه بوده و اختلافات ایالات متحده و ایران بر سر موضوعات کلیدی، با نزدیک شدن به خط پایان این ماراتن ۱۰ ماهه تشدید شده استآنچه «ضرب‌الأجل توافق» خواند، خبر داد و مدعی شد: در حالی که علاوه بر اختلافات قابل توجه بر سر چندین موضوع کلیدی حل نشده باقی مانده است، نگرانی‌های جدیدی مبنی بر اینکه حمله روسیه به اوکراین می تواند مذاکرات را پیچیده کند، ایجاد شده است.

دیپلمات‌ها گفته‌اند، علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، صبح دوشنبه با مواضعی وارد وین شد که می‌توان درباره دشواری تعامل با همتایان غربی‌‌اش مطمئن بود.

یک مقام ارشد وزارت خارجه ایالات متحده روز جمعه گفت که چند روز باقی مانده است تا اختلافات باقی مانده پایان یابد.

حالا یا هرگز

خبرگزاری رویترز گزارش داد که ایران روز دوشنبه گفت در صورتی که ایالات متحده تصمیمی سیاسی برای برآورده کردن خواسته‌های باقی‌مانده تهران اتخاذ کند، تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای 2015 می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. 

یک دیپلمات ایرانی در تهران گفت: «اکنون یا هرگز. اگر آنها نتوانند در این هفته به توافق برسند، مذاکرات برای همیشه از بین خواهد رفت».

یک مقام یکی از کشورهای اروپایی در این مذاکرات روز دوشنبه گفت: «تصمیمات نهایی باید این هفته گرفته شود، یا توافق داریم یا نداریم. شرایط بحران بین‌المللی کنونی به معنای بسته شدن پنجره فرصت است.»

علی واعظ، تحلیلگر ارشد ایران در گروه بین المللی بحران، با این موضوع موافق است.

وی با اشاره به برنامه جامع اقدام مشترک، نام رسمی توافق هسته ای 2015، به رویترز گفت: «اگر مذاکرات در این هفته شکست بخورد، نه برجام و نه مذاکرات ایران و 1+5 (شش کشور درگیر در مذاکرات) احتمالاً زنده نمی مانند».

خطرات زیاد است، زیرا شکست 10 ماهه مذاکرات خطر یک جنگ جدید منطقه‌ای و اعمال تحریم‌های شدید بیشتر علیه ایران توسط غرب را به همراه خواهد داشت.

بازگشت باقری با موضع سرسختانه‌تر

علی باقری کنی، مذاکره‌کننده اصلی هسته‌ای ایران، که هفته گذشته برای رایزنی درباره پیش‌نویس نهایی توافق به تهران سفر کرد، روز دوشنبه با انریکه مورا، مسئول هماهنگی مذاکرات در وین، از اتحادیه اروپا دیدار کرد.

دو منبع نزدیک به مذاکرات در وین ادعا کردند که ایران در حالی که همچنان بر خواسته‌های موجود، از جمله حذف نام سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های [ادعایی] تروریستی خارجی آمریکا (FTO) پافشاری می‌کند، خواسته‌های جدیدی نیز ارائه کرده است، 

یکی از این منابع مدعی شده است: موضع ایران پس از سفر باقری به تهران بیش از پیش سازش‌ناپذیر شده است... آنها اکنون بر رفع تحریم‌های سپاه اصرار دارند و می‌خواهند موضوعاتی را که قبلاً بسته شده بود، باز کنند.

دیپلمات ها گفتند که با توجه به سازش ناپذیری موضع ایران در آنچه «خطوط قرمز» خود می‌داند، و درگیری سایر طرف‌های مذاکرات در بحران اوکراین، مذاکرات وارد مرحله مهمی شده است.

یک هفته تا توافق

میخائیل اولیانوف، مذاکره کننده ارشد روسیه در وین، اواخر یکشنبه گفت که او معتقد است توافق در مورد احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) "تقریباً مطمئنا" تا زمانی که نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) هفته آینده (7 مارس) در اینجا -وین- برگزار شود، نهایی خواهد شد. 

دیروز او گفت که هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. اولیانوف دیروز پس از دیدار با علی باقری معاون وزیر امور خارجه ایران در توییتی نوشت: «کار فشرده‌ای برای پایان دادن به مذاکرات برای احیای برجام پیش روی دوش ما است».

مذاکره کنندگان غربی سیگنال داده اند که اگر نتوانند در این هفته به توافق برسند، احتمالا وین را ترک خواهند کرد.

موضوعات باقیمانده

​سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در یک کنفرانس خبری هفتگی گفت: "دستیابی به یک توافق خوب ممکن است... سه موضوع کلیدی هنوز حل نشده باقی مانده است. و قدرت های آمریکایی و اروپایی درباره این موضوعات عمده تصمیم سیاسی نگرفته اند."

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران موارد باقیمانده را اینگونه اعلام کرد: میزان بازگرداندن تحریم‌ها، ارائه ضمانت‌هایی مبنی بر عدم خروج مجدد ایالات متحده از برجام و حل سؤالات مربوط به آثار اورانیوم یافت شده در چندین سایت قدیمی اما اعلام‌نشده در ایران.

ایران: به سوالات آژانس پاسخ داده‌ایم

ایران پیش از این گفته بود که حذف سپاه از فهرست [ادعایی] تروریسم مورد بحث بوده است. 

تعیین سپاه پاسداران از سوی واشنگتن در سال 2019، که اولین باری بود که ایالات متحده به طور رسمی بخش نظامی از یک دولت مستقل دیگر را به عنوان گروه تروریستی معرفی کرد، مشکلات بیشتری را برای اقتصاد تحریم‌شده ایران ایجاد کرده است.

تهران همچنین اصرار دارد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) ادعاهای خود در مورد عدم پاسخگویی تهران به سوالات مربوط به آثار اورانیوم یافت شده در چند سایت اعلام نشده  را کنار بگذارد.

یک مقام ایرانی در تهران گفت: "ما به سوالات آژانس پاسخ داده ایم. اما آنها به جای بستن پرونده با انگیزه سیاسی، از آن برای به دست آوردن اهرم فشار در مذاکرات استفاده می کنند."