آخرین فرصتِ غرب در جنگ اوکراین

به گزارش اکوایران، به رغم شدت گرفتن درگیری ها در اوکراین و نامشخص بودن سرنوشت جنگ، در هفته های اخیر مقامات ایالات متحده مواضع تندتری را نسبت به چین اتخاذ کرده و تنش ها لفظی میان مقامات دو کشور به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. فرید زکریا، تحلیلگر مسائل بین الملل با انتشار یادداشتی در روزنامه واشنگتن پست با عنوان «بهترین استراتژی چین؟ روسیه را شکست دهید» به دولت ایالات متحده هشدار داده استراتژی این کشور در قبال چین تنها از مسیر مواجهه با کرملین می گذرد.

دورانی کاملا جدید

اخیرا هنری کیسینجر 99 ساله در مورد تهاجم روسیه به اوکراین گفته: «ما اکنون در یک دوره کاملاً جدیدی زندگی می کنیم». جو بایدن هم در مقاله ای که در هفته گذشته منتشر کرد، به روشنی خطرات این ماجرا را بیان کرد. او نوشت: «اگر روسیه بهای سنگینی برای اقدامات خود نپردازد، این پیام را به دیگر متجاوزان احتمالی خواهد داد که آنها نیز می‌توانند سرزمین‌ها را تصرف کنند و کشورهای دیگر را تحت سلطه خود درآورند. بدین ترتیب بقای دیگر دموکراسی های صلح آمیز به خطر خواهد افتاد. و این می‌تواند پایان نظم بین‌المللی مبتنی بر اصول باشد و دری را برای تجاوز در جاهای دیگر باز کند و پیامدهای فاجعه‌باری در سراسر جهان به همراه داشته باشد».

بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هم همان طور که انتظار می رفت در اواخر ماه گذشته یک سخنرانی مهم سیاستگزارانه ارائه داد، با این تفاوت که او تصمیم گرفت در مورد چین سخنرانی کند. خود سخنرانی حاوی هیچ چیز جدیدی نبود و تنها کمی ظریف‌تر از مواضع کوبنده ای بود که این روزها برای استراتژی چین ارائه می‌شود.

شگفتی واقعی این بود که در میانه اولین جنگ بزرگ زمینی در اروپا از سال 1945، با پیامدهای تاریخی خاص خود، بلینکن تصمیم گرفت استراتژی پیروزی را ارائه نکند، بلکه موضوع را تغییر دهد. تشکیلات سیاست خارجی واشنگتن چنان در تفکرات پیش از بحران خود غرق شده که واقعا نمی تواند این واقعیت را که زمین زیر پایش به واسطه لرزه شدیدی جابجا شده، هضم کند.

کسی به گرد پای پوتین هم نزدیک می شود؟

بلینکن اعلام کرد که روسیه علیرغم تجاوزات خود در اوکراین، بزرگترین تهدید را برای نظم بین المللی مبتنی بر اصول ایجاد نمی کند و در عوض این جایگاه متعلق به چین است. همانطور که زاخاری کارابل بیان می کند، چنین موضعی مستلزم کوری عمدی در برابر چندین دهه تجاوز روسیه است. روسیه به گرجستان و اوکراین حمله کرده و بخش هایی از این کشورها را خودسرانه و به طور موثر ضمیمه خاک خود کرده است. نیروی هوایی اش در آسمان سوریه آزاد جولان و هزاران غیرنظامی را کشته است.

این کشور در پاسخ به خواست چچن برای استقلال، بخش‌های بزرگی از این جمهوری روسیه، از جمله پایتخت آن را با خاک یکسان  و در این درگیری‌ها ده‌ها هزار غیرنظامی کشته شدند. ولادیمیر پوتین جوخه های ترور را برای کشتن مخالفان خود به کشورهای غربی فرستاده است، از پول و حملات سایبری برای برهم زدن دموکراسی های غربی استفاده کرده و اخیراً تهدید به استفاده از سلاح های هسته ای کرده است. آیا هیچ کشور دیگری حتی به گرد پای چنین تهدیداتی هم نزدیک می شود؟

بزرگترین خرابکار جهان

از قضا، یکی از افرادی که در سخنرانی بلینکن شرکت کرد، سناتور میت رامنی (از یوتا) بود که در طول مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری خود در سال 2012 هشدار داد که روسیه بزرگترین تهدید برای ایالات متحده است. کسانی که پیش‌بینی او را رد کردند (از جمله خود من) سخت در اشتباه بودند، زیرا ما فقط به قدرت روسیه نگاه کردیم که چندان چشمگیر نبود.

اما رامنی به وضوح درک کرد که قدرت در عرصه بین المللی با ترکیبی از قابلیت ها و نیات سنجیده می شود. و اگرچه روسیه یک غول در حال ظهور نیست، اما مصمم است که آمریکا و اروپا را به چالش بکشد و دچار تفرقه کند و سیستم بین المللی مبتنی بر اصول را نابود کند. روسیه پوتین بزرگترین خرابکار جهان است.

خطر یک قدرت در حال زوال برای صلح جهانی

پدیده تبدیل شدن یک قدرت در حال زوال به بزرگترین خطر برای صلح جهانی بی سابقه نیست. در سال 1914، کشوری که جنگ جهانی اول را آغاز کرد، اتریش-مجارستان بود، یک امپراتوری در حال انحطاط گسترده، و با این حال کشوری که مصمم بود از ارتش خود استفاده کند تا به جهان نشان دهد که هنوز مهم است و درس سختی به صربستان بدهد، که آن را به عنوان یک دولت کوچک و وابسته می دانست. آشنا بنظر نمی رسد؟

اولویت اصلی آمریکا

به نظر می رسد در شرایط کنونی اولویت اصلی آمریکا باید اطمینان از عدم پیروز شدن روسیه در تجاوزات خود به اوکراین باشد. و در حال حاضر، روندها در جهت اشتباه حرکت می کنند. نیروهای روسیه در حال تحکیم دستاوردهای خود در شرق اوکراین هستند. قیمت های بالای نفت تثبیت شده و جریان پول به خزانه پوتین ادامه می یابد. اروپایی ها شروع به صحبت در مورد خارج شدن از جریان کرده اند. مسکو به کشورهای در حال توسعه پیشنهاد می دهد تا به غرب فشار بیاورند تحریم ها را لغو کند و در این صورت صادرات غلات اوکراین و روسیه به جلوگیری از قحطی در بسیاری از نقاط جهان کمک خواهد کرد.ردر این شرایط رهبران اوکراین می گویند که هنوز سلاح و آموزش لازم برای مقابله موثر را ندارد.

بهترین استراتژی برای چین

بهترین استراتژی در قبال چین در حال حاضر شکست روسیه است. شی جین پینگ در آستانه تهاجم، در حمایت قاطع از روسیه، قمار مخاطره آمیزی کرد. اگر روسیه از این مناقشه خارج شود، یک کشور ضعیف و به حاشیه رانده شده، ضربه ای جدی به شی، که شخصاً با ائتلاف با پوتین ارتباط دارد، خواهد بود. از سوی دیگر، اگر پوتین جان سالم به در ببرد و به نحوی موفق به بازگشت شود، شی و چین درسی بدی یاد خواهند گرفت: اینکه غرب نمی تواند سیستم مبتنی بر اصول خود را در برابر یک حمله مداوم حفظ کند.

فرصت آخر

اکثر افرادی که در مناصب عالی دولت بایدن بودند، از مقامات ارشد دولت اوباما در سال 2014 بودند -همان زمانی که روسیه اولین حمله خود به اوکراین را آغاز کرد، کریمه را ضمیمه کرد و در شرق اوکراین مداخله کرد. آنها نتوانستند تجاوز مسکو را پاسخ دهند یا حتی پوتین را مجبور به پرداخت هزینه زیادی برای آن کنند. شاید در آن زمان، آن‌ها بزرگترین تهدید برای نظم جهانی را داعش می‌دیدند، یا روی «محور آسیا» متمرکز بودند، یا اوکراین را به اندازه کافی در اولویت قرار نمی‌دادند. اکنون آنها یک شانس دوم دارند، اما به احتمال زیاد آخرین فرصت است.