تشدید بحران سیاسی عراق دامن‌گیر تهران و ریاض شد؛ پای صدر در میان است

به گزارش اکوایران، یک رسانه عربی مدعی شد دور ششم مذاکرات امنیتی ایران و عربستان به دلیل تعمیق بحران سیاسی در عراق به تعویق افتاد. این در شرایطی است که با اعلام کناره‌گیری «قطعی» مقتدی صدر از فعالیت‌های سیاسی، بن‌بست سیاسی در این کشور پیچیده‌تر شده است. در پی صدور بیانیه امروز مقتدی صدر، منطقه سبز عراق شاهد افزایش تنش و تحرکات هواداران جنبش صدر و تشدید تدابیر امنیتی شده است. 

بر اساس فیلم ها و تصاویر منتشرشده، پس از اعلام کناره‌گیری صدر آن‌ها توانستند وارد کاخ ریاست جمهوری شوند. گفته شده این اقدام با حضور نیروهای سرایا السلام، شاخه نظامی جریان صدر، انجام شده است. پس از این وقایع،  ستاد عملیات مشترک عراق با انتشار بیانیه ای رسمی اعلام کرد که از ساعت 15 و 30 به وقت محلی تردد هرگونه خودرو و عابر پیاده در سراسر بغداد ممنوع است. اخبار حاکی از آن است که تحرکات خشونت‌آمیز طرفداران مقتدی صدر به بصره -مهمترین شهر اقتصادی عراق- نیز کشیده شده است.

در این شرایط و بنا بر گزارش میدل‌ایست نیوز، بحران سیاسی عراق که اخیرا و طی چند هفته تشدید شده است، به تعویق دور ششم مذاکرات ایران و عربستان منجر شد که قرار بود پیشتر در بغداد برگزار شود. گفت وگوی بین ایران و عربستان در آوریل 2021 و پس از به نتیجه رسیدن تلاش های دولت عراق برای جمع کردن دو طرف بر سر میز مذاکره آغاز شد. دو کشور تاکنون 5 دور مذاکره داشته اند که آخرین آن در ماه آوریل 2022 برگزار شد.

یک منبع مسئول در وزارت امور خارجه عراق به العربی الجدید گفته که قرار بود دور ششم گفت وگوی ایران و عربستان اواخر ژوئیه برگزار شود و عراق هم تمامی مقدمات برگزاری آن را فراهم کرده بود که قرار بود با حضور مقامات بلندپایه ایران و عربستان برگزار شود، اما تحولات سیاسی عراق و در پی آن یورش به منطقه خضراء از سوی طرفداران مقتدی صدر، رهبر جریان صدر به تعویق برگزاری دور ششم گفت وگوی ایران و عربستان را منجر شد.

منبع مذکور تصریح کرد که تعویق این دور از گفت وگوها به درخواست تهران و ریاض صورت گرفت و از سوی بغداد نبود و دو کشور تاکید کردند که اوضاع سیاسی در عراق با توجه به تشدید اختلافات و درگیری بین طرف های سیاسی، آماده این چنین نشستی در سطح وزرا نیست. این منبع اظهار داشت که دولت عراق به ایران و عربستان تاکید کرد که منطقه سبز برای این دور از گفت وگوها آماده بود و تحصن صدری ها و بحران سیاسی بر گفت وگوها تاثیر نخواهد گذاشت اما دو طرف ترجیح دادند این دور به تعویق بیافتد. وی تاکید کرد که دولت عراق همچنان در تلاش برای برگزاری دور جدید گفت وگوهای ایران و عربستان است به خصوص با توجه به اینکه بحران سیاسی عراق ممکن است به طول بیانجامد و نباید این گفت وگو به بحران سیاسی عراق مرتبط شود.

پیشتر محمد ایرانی، سفیر ایران در کویت تاکید کرده بود که کمیته های ایران و عربستان به محض فراهم شدن شرایط مناسب در عراق، آماده ازسرگیری مذاکرات هستند که به دیدار وزرای امور خارجه دو کشور ختم خواهد شد. وی افزوده بود که قرار بود دور ششم مذاکرات بین ایران و عربستان ماه گذشته در عراق برگزار شود که طبیعتا حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران و فیصل بن فرحان، همتای عربستانی او پس از پایان این نشست دیدار خواهند کرد. 

ایرانی در گفت وگویی با روزنامه الرای گفته بود که پس از حوادث اخیر در عراق، طبیعی است که باید منتظر بود کشور میزبان آماده میزبانی و مدیریت مذاکرات باشد. سفیر ایران در کویت گفته بود که ازسرگیری دور ششم مذاکرات مورد توافق است اما باید منتظر فراهم شدن شرایط مناسب برای مذاکرات در عراق بود. ایرانی تصریح کرده بود که مقامات ایرانی بسیار نسبت به روند مذاکرات خوشبین هستند اما باید منتظر دعوت عراق از طرفین برای ازسرگیری دور جدید مذاکرات پس از پایان تحولات اخیر در عراق بود.

در همین راستا، مثنی امین، عضو کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق در گفت وگویی با العربی الجدید گفت که بحران سیاسی تاثیر بسزا و مستقیمی بر دور جدید گفت وگوها بین ایران و عربستان دارد و این گفت وگو به وضعیت سیاسی باثبات در عراق نیازمند است و عامل ثبات راز موفقیت بغداد در میزبانی چند دور از این گفت وگوهاست.

وی توضیح داد که عراق موفقیت قابل توجهی در نزدیک کردن دیدگاه های تهران و ریاض داشته به خصوص که تحرکات عراق در این خصوص مورد حمایت همه فراکسیون ها و احزاب سیاسی عراق بود و همه به خوبی می دانند که آرامش بین ایران و عربستان به نفع عراق و کل منطقه است از این روز عراق عامل تاثیرگذار مهمی در آرامش بین دو کشور بود و همچنان در این راستا تلاش می کند. امین بیان کرد که دولت عراق از خطر بحران سیاسی بر کل وضعیت عراق مطلع است از این رو برای حل این بحران از طریق گفت وگوها و نشست نیروهای سیاسی تلاش می کند تا بخشی از راه حل بحران باشد تا این بحران نتواند مانع تحرکات دولت در سطح خارجی در چارچوب روابط و توازن منطقه ای و بین المللی یا نزدیک کردن دیدگاه ها بین تهران و ریاض شود.

از طرفی دیگر احمد الشریفی، تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت وگویی با العربی الجدید گفت که بحران در عراق قطعا پیامدهای در سطح منطقه ای و بین المللی دارد از این رو تعویق گفت وگوی جدید ایران و عربستان امری طبیعی در نتیجه تشدید بحران سیاسی در عراق است. الشریفی تاکید کرد که میزبانی هر کنفرانس یا گفت وگوی منطقه ای یا بین المللی در عراق، نیازمند وضعیت باثبات سیاسی است که اکنون در بغداد وجود ندارد به خصوص با توجه به اینکه منطقه سبز از سوی طرفداران جریان صدر و چارچوب هماهنگی محاصره شده است.

وی گفت که معتقد است دور جدید گفت وگوهای ایران و عربستان طی دوره آتی به دلیل بحران سیاسی عراق معوق خواهد ماند و برگزاری این دور به طور مستقیم با حل بحران سیاسی عراق مرتبط خواهد بود از این رو الکاظمی در تلاش برای حل بحران عراق است اما در واقع هیچ نشانه ای از حل قریب الوقوع این بحران وجود ندارد و تنش طی روزهای آتی در عراق حاکم خواهد بود.