طرح قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی که شور اول آن در جلسه ششم بهمن‌ماه مورخ ۱۴۰۰ به ‌تصویب مجلس شورای اسلامی ‌رسید، جهت بررسی جزییات در شور دوم به کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی‌ ارجاع و در نهایت در جلسه سوم خرداد‌ماه امسال  با اصلاحاتی در عنوان و متن به ‌تصویب رسید. این طرح در نهایت روز یکشنبه ۲۳ مردادماه امسال  مصوب و نمایندگان مجلس با الحاق یک تبصره به ماده (۶) طرح نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی، با آن موافقت کردند. بر اساس این طرح، بازنشستگان با پرداختی حق بیمه بیشتر از پنج سال و کمتر از ۱۰ سال بیمه‌پردازی، امکان پرداخت کسری ماه‌ها و یا سنوات تا ۱۰ سال به نرخ روز برای بهره‌مندی از مزایای حقوق و یا مستمری بازنشستگی صندوق‌های بیمه‌ای را دارند.

ماده (۶) طرح نقل‌و‌انتقال سوابق 

در ماده (۶) طرح نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی آمده است: «آن دسته از مشمولان ماده (۲) که تمایل به نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه مطابق مواد (۳) و (۴) این قانون را ندارند و یا به صورت اختیاری یا اجباری و یا به هر دلیل از شمول قوانین و مقررات صندوق مربوط خارج شده و مشترک صندوق دیگری محسوب می‌شوند، در چارچوب شرایط بندهای «الف» تا «خ» این ماده می‌توانند درخواست برقراری (مستمری جمع) کنند.» سوابق بیمه‌ای این افراد طبق قانون تا زمان احراز شرایط برقراری مستمری (بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت)، کماکان در صندوق قبلی محفوظ می‌ماند. در بندهای «الف» تا «خ» این ماده نحوه احراز شرایط برقراری مستمری، شناسایی بازماندن واجد شرایط، چگونگی احراز شرایط بازنشستگی بیمه‌شدگان و میزان افزایش سالانه مستمری آنها و میزان مستمری ماهانه قابل پرداخت در هر یک از صندوق‌های بازنشستگی آمده است. از دیگر مطالب بندهای این طرح، برقراری مستمری استحقاقی متناسب با سنوات بیمه‌پردازی، داشتن شرط برقراری مستمری و دارا بودن سن و سابقه لازم برای بازنشستگی بر اساس قوانین و مقررات مربوطه و افزایش میزان مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و مجموع مستمری بازماندگان مطابق سایر مستمری‌بگیران آن صندوق است.

صندوق‌ها مکلف به پذیرفتن سابقه افراد بازنشسته 

حسن لطفی، سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز درباره این طرح اظهار داشت: «یکی از بحث‌های مورد نیاز جهت بررسی طرح‌های حوزه بازنشستگی، بحث انتقال سابقه بیمه از صندوقی به صندوق دیگر است؛ چرا‌که بر اساس قوانین قبلی، صندوق‌ها سوابق خارج از صندوق خود را نمی‌پذیرفتند.» وی گفت: «بر اساس طرح نمایندگان در صحن علنی مجلس، صندوق‌ها مکلفند سابقه افراد واجد شرایط بازنشستگی سایر صندوق‌ها را به عنوان سابقه بپذیرند.» وی در ادامه عنوان کرد: «البته مجلس شورای اسلامی ‌نیز این موضوع را هم تصویب کرده است.» سخنگوی کمیسیون اجتماعی خاطرنشان کرد: «در ماده (۵) این طرح آمده است کسانی که عضو صندوق عشایری، روستایی و کشاورزی بوده و قبلاً سابقه آنها از سوی سایر صندوق‌ها پذیرفته نمی‌شد، این صندوق‌ها مکلفند سابقه افراد در سایر صندوق‌ها را بپذیرند.» این نماینده مجلس یازدهم گفت: «در ماده (۵) خاطرنشان شده که با پرداخت مابه التفاوت و داشتن سابقه ۳۰ یا ۳۵ سال، سوابق افراد در صندوق‌های مختلف بیمه‌ای به عنوان سابقه بیمه منظور شود.»

شروط استفاده از قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه‌ای

مهدی شکوری مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی در پاسخ به این سؤال آتیه‌نو که موضوع دریافت حقوق بازنشستگانی با کمتر از ۱۰ سال سابقه بیمه چه مزایایی برای سازمان دارد، اظهار داشت: «این موضوع مربوط به ماده (۶) قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص دارای سابقه کمتر از ۱۰ سال است.»

وی با اشاره به این موضوع که نمایندگان مجلس مقرر کردند، فرد بازنشسته با بیش از پنج سال و کمتر از ۱۰ سال حق بیمه و پرداخت کسری ماه‌ها و یا سنوات تا ۱۰ سال به نرخ روز از مزایای حقوق و یا مستمری بازنشستگی استفاده خواهد کرد، گفت: «قانون تبصره ماده (۶) چند ماده آن تصویب شده اما چند ماده دیگر آن هنوز باقی ‌مانده است.»

شکوری ادامه داد: «این مواد قانونی با تصویب در شورای نگهبان زمینه اجرایی می‌یابند و طبق تبصره‌ای که به ماده اضافه شده، برخی افراد با سابقه بیمه پردازی کمتر از ۱۰ سال از این قانون برای استفاده از خدمات بازنشستگی برخوردار می‌شوند.»

وی با بیان اینکه برخی افراد واجد شرایط استفاده از این تبصره و ماده قانونی هستند، اظهار داشت: «در مجموع برای استفاده از این طرح و پرداخت سهم حق بیمه باقی‌مانده جهت تکمیل سوابق، مردان واجد شرایط باید دارای ۶۰ سال و زنان نیز ۵۵ سال سن باشند.»

مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی ادامه داد: «با پرداخت کسری ماه‌ها و یا سنوات تا ۱۰ سال این افراد امکان استفاده از خدمات بازنشستگی دارند.»

وی افزود: «البته این قانون اکنون در سازمان تأمین‌اجتماعی وجود دارد، اما در نهایت باید این طرح در مجلس شورای اسلامی ‌و در شورای نگهبان مصوب شده تا با استفاده از جزئیات این ماده قانونی، این طرح در سازمان اجرا شود.»

شکوری اضافه کرد: «با توجه به اینکه هنوز این ماده قانونی به تصویب نرسیده باید پس از تصویب و اطلاع از جزئیات آن زمینه اجرایی شدن آن را شاهد باشیم.»

قانون جدید مجلس به نفع افراد بازنشسته

علی بابایی کارنامی ‌عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ‌نیز در گفت‌وگو با آتیه‌نو درباره این مصوبه گفت: «مجلس شورای اسلامی ‌نظر خود برای استفاده افراد بازنشسته از قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص دارای سابقه کمتر از ۱۰ سال را بر اساس اهداف تعیین شده در این طرح داده است.»

وی اظهار داشت: «بر اساس این طرح، افراد بلاتکلیف و دارای چند نوع سابقه بیمه‌ای مختلف و در زمان‌های کوتاه چند ماهه امکان بهره‌مندی از مزایای طرح مذکور را دارند.»

بابایی کارنامی ‌ادامه داد: «این افراد در ادوار مختلف در یک صندوق بیمه‌ای بیمه‌پردازی داشته و پس از آن با فعالیت در سازمان‌ها یا صندوق‌های بیمه‌ای دیگر، خلاءهایی برای بیمه آنها ایجاد شده و سپس برای بازنشستگی خود با مشکل مواجه می‌شوند.»

این نماینده مجلس گفت: «بر اساس نظر نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، این موضوع در قالب قانون تصویب شده؛ چراکه این مصوبه به عنوان یک قانون اثرگذار برای این افراد محسوب می‌شود.»

به گفته وی، البته تصویب این طرح احتمالاً موجب مقاومت برخی صندوق‌های بیمه‌ای و ایجاد مشکل برای افراد واجد شرایط خواهد شد.

بابایی کارنامی ‌در ادامه افزود: «منابع مالی برای انتقال سوابق بیمه‌ای از مبداء به مقصد تأمین شده که البته با تأمین اعتبار برای مقصد این طرح، بیمه‌پرداز نیز مابه‌التفاوت حق بیمه چند ساله را پرداخت خواهد کرد.»

وی افزود: «همچنین برای خلأهای موجود و احتمالی در پرداخت حق بیمه افراد واجد شرایط، جای نگرانی وجود ندارد؛ چراکه بیمه‌پرداز با پرداخت مابه‌التفاوت حق بیمه جامانده خود به کمک این مثلث خواهد آمد.»

وی خاطرنشان کرد: «در نتیجه برای استفاده بهتر افراد بازنشسته از این قانون با اعطای تسهیلاتی برای افراد بازنشسته که با وجود سن بالا تاکنون امکان استفاده از خدمات بازنشستگی دیگر صندوق‌های بیمه‌ای را نداشته، این قانون موجب دریافت خدمات بیمه‌ای و بازنشستگی در شرایط کنونی آنها خواهد شد.»

ارتقاء شاخص رفاه با اجرای قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه

بابایی کارنامی ‌در ادامه تصریح کرد: «اجرای این قانون موجب شکل‌گیری و گسترش و ارتقاء شاخص رفاه برای بیمه‌شدگان در کل کشور می‌شود.»

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ‌با بیان اینکه تبصره ماده (۶) قانون نقل‌و‌انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی در مجلس شورای اسلامی‌تصویب شده، اضافه کرد: «با تصویب کل این طرح در شورای نگهبان، نتیجه مطلوبی عاید بازنشستگان مشمول خواهد شد.»

وی ادامه داد: «با استفاده از این قانون تمام افراد دارای سابقه بیمه در هر صندوق با میزان ۱۰ سال پرداخت حق بیمه امکان بهره‌مندی از خدمات بازنشستگی هر صندوق بیمه‌ای را خواهند داشت.» وی با بیان اینکه با تصویب این قانون به دنبال نفع همه آحاد مردم هستیم، گفت: «با توجه به اینکه فردی که در سال‌های گذشته در یک صندوق بیمه‌ای سابقه بیمه‌پردازی داشته و چند ماه یا چند سال به دلایل مختلف امکان پرداخت حق بیمه نداشته، اکنون با استفاده از طرح مذکور از خدمات بازنشستگی صندوق‌ها بهره‌مند می‌شوند.» عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ‌اظهار داشت: «در آن شش یا هفت سال فعالیت بیمه‌پردازی فرد بیمه‌ شده که خللی ایجاد و زمان استفاده از خدمات بازنشستگی از وی گرفته شده، اکنون باید با اقداماتی این بازه زمانی به شرایط بازنشستگی فرد بازگردد.»

وی تأکید کرد: «اجرای این قانون برای اینگونه افراد دارای خلل در سوابق بیمه‌ای و در سن بازنشستگی، زمینه استفاده از خدمات صندوق‌های بیمه‌ای را فراهم خواهد کرد.» لازم به توضیح است سازمان تأمین‌اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمه‌گر در کشور در میان ۱۸ صندوق بیمه‌ای، اکنون با ۵۳ درصد جمعیت تحت پوشش، علاوه بر ۱۵ میلیون و ۱۳۰ هزار بیمه‌شده اصلی به حدود ۴ میلیون بازنشسته خدمات گسترده ۱۸‌گانه‌ای ارائه می‌دهد.

اگرچه اکنون ۴۵ میلیون نفر از جمعیت کشور در قالب نیمی ‌از جامعه ایران از خدمات کوتاه‌مدت و بلندمدت بیمه‌ای، درمانی و بازنشستگی سازمان تأمین‌اجتماعی بهره‌مند هستند اما همچنان این سازمان با جذب بیمه‌شدگان جدید و اجرای دیگر قوانین و تعهدات به دنبال افزایش منابع برای حفظ پایداری تعادل منابع و مصارف است.