سه کشور اروپایی عضو برجام و آمریکا روز (چهارشنبه) در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بیانیه‌ مشترکی را علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران صادر کردند.

به گزارش ایرنا، این بیانیه که از سوی نماینده آلمان قرائت شد ایران را به عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم کرده است. بیانیه یادشده به گفته لارنس نورمن، خبرنگار نشریه آمریکایی وال استریت ژورنال از سوی ۵۶ کشور که ۲۳ طرف آن عضو شورای حکام آژانس هستند تائید شده است.

«لورا هویل‌گیت» سفیر آمریکا نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در این باره مدعی شد که حدود «۵۰ کشور نگرانی خود را از عدم همکاری ایران با آژانس ابراز داشته و این مساله نشان می‌دهد که جامعه بین‌الملل همچنان از ایران می‌خواهد که برای انجام تعهدات قانونی خود بر اساس فوریت عمل کند و با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای شفاف‌سازی و حل و فصل همه موضوعات پادمان باقی‌مانده بدون تأخیر همکاری کند.»

وی ادعا کرد: «علیرغم اعلام آمادگی آژانس برای تعامل با ایران، چنین تعاملی صورت نگرفته است و گزارش مدیرکل آژانس به این نتیجه رسیده است که مسائل پادمان باقی مانده است.»

این دیپلمات آمریکایی ضمن تکرار ادعاهای سیاسی درباره مسائل پادمانی گفت: «ایران باید صرفاً توضیحات فنی معتبری برای حضور ذرات کشف‌شده در سه مکان اعلام‌نشده ارائه کند و آژانس را در مورد مکان فعلی مواد هسته‌ای کشف‌شده و/یا تجهیزات آلوده مطلع کند. اگر اطلاعات و دسترسی ایران به اندازه کافی باشد تا مدیرکل گزارش دهد که موضوعات روشن و حل شده و در نتیجه دیگر باقی نمانده است، نیازی به باقی ماندن مسائل پادمانی در دستور کار شورا نخواهد بود.»

آژانس بین المللی انرژی اتمی از سه سال پیش ادعاهایی را درباره آنچه فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در مکان‌هایی در ایران خواند، مطرح کرده است. این ادعا نخستین بار از سوی نخست‌ وزیر وقت رژیم صهیونیستی مطرح شد و پس از آن توسط رسانه‌ها و مذاکره‌کنندگان غربی دامن زده شد.

رویترز نیز در این باره نوشت:دو سوم از 35 کشور عضو شورای حکام ناظر هسته ای سازمان ملل بیانیه غیرالزام آور ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان را تایید کردند که در آن از ایران می خواهد پاسخ دهد که چرا درباره آثار اورانیوم در سه سایت اعلام نشده توضیحی روشنی نداده است. 

 شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین نشست سه‌ماهه خود در ژوئن قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن «نگرانی عمیق» از منشا نامعلوم آثار اورانیوم غنی شده را ابراز می کرد و از تهران می خواست تا «بدون تأخیر» با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این زمینه همکاری کند.

آژانس بین المللی انرژی اتمی مستقر در وین می گوید که از آن زمان تاکنون هیچ پیشرفت و تعاملی از سوی ایران صورت نگرفته است.

به جای تصویب یک قطعنامه جدید در جلسه شورای حکام در این هفته، چهار کشور حامی قطعنامه ژوئن - ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان - بیانیه مشترکی صادر کردند که در آن حمایت مجدد از آن متن را تأیید و تلاش کردند تا جایی که می توانند نظر بیشتر کشورهای دیگر را در مورد امضای آن جلب کنند.

در بیانیه مشترک ارائه شده از سوی آلمان به شورای حکام آمده است: «ما از ایران می‌خواهیم فوراً برای انجام تعهدات قانونی‌اش عمل کند و بدون تأخیر، پیشنهاد مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تعامل بیشتر جهت شفاف‌سازی و حل و فصل همه مسائل پادمانی باقی‌مانده را بپذیرد». .

فهرست کشورهای ارائه شده توسط آلمان نشان می دهد که 23 کشور عضو هیئت مدیره از آن حمایت کرده اند.با این حال  12 کشور دیگر  شامل آرژانتین، برزیل، مکزیک، مصر، آفریقای جنوبی، هند، پاکستان، مالزی، سنگال و ویتنام پای این بیانیه را امضا نکرده اند.

این بیانیه تعداد حامیان کمتری نسبت به قطعنامه قبلی در ماه ژوئن دارد، در قطعنامه 30 کشور رای مثبت دادند و تنها روسیه و چین با آن مخالفت کردند.این دو‌کشور از بیانیه مشترک روز چهارشنبه نیز حمایت نکردند. هند و پاکستان در ماه ژوئن به قطعنامه رای ممتنع داده بودند. با این حال لیبی که در ژوئن رای ممتنع به قطعنامه داده بود، از بیانیه مشترک اخیر حمایت کرده است.

قطعنامه ای که توسط شورای حکام به تصویب رسیده وزن یک تصمیم رسمی توسط نهاد عالی سیاست گذاری آژانس بین المللی انرژی اتمی را دارد که بیش از یک بار در سال تشکیل جلسه می دهد. کشورهایی که برای صدور بیانیه بدون ارائه و تصویب قطعنامه متحد می شوند، صرفاً اظهار نظر می کنند.

کشورهای غربی می گویند، موضوع ذرات اورانیوم غیرقابل توضیح به مانعی در مذاکرات گسترده تر برای احیای توافق هسته ای سال 2015 ایران با قدرت های جهانی تبدیل شده است، زیرا تهران اکنون به دنبال بسته شدن تحقیقات آژانس به عنوان بخشی از این مذاکرات است.

این سه کشور اروپایی روز شنبه با ابراز نارضایتی خود گفتند که این گفتگوها برای احیای توافقی که اکنون به شدت فرسایشی شده است. توافقی که فعالیت های هسته ای ایران را در ازای رهایی از تحریم های غرب محدود می کند، هم اکنون به خطر افتاده است.