تلاش پوتین برای در هم شکستن اتحاد غربی

به گزارش اکوایران، از لحظه‌ای که نیروهای روسیه در اواخر فوریه برای اولین‌بار وارد اوکراین شدند، رهبران اروپایی یک جبهه متحد علیه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه تشکیل دادند. اما حالا، بیش از 250 روز بعد، با شروع زمستان و افزایش تورم و افزایش اضطراب عمومی در مورد تأثیرات جنگ طولانی مدت عزم آن‌ها برای اتحاد مورد آزمایش قرار می‌گیرد. همزمان تحلیلگران هشدار می‌دهند که پیروزی بالقوه‌ی گروه‌های منتقد در انتخابات میان‌دوره‌ای هفته بعد آمریکا می‌تواند حمایت تمام‌قد غرب از اوکراین را تضعیف کند. 

به دنبال منابع جایگزین

در این شرایط، مسکو از منابع انرژی خود که اروپا به شدت به آن متکی است، به عنوان سلاح استفاده می‌کند. در نتیجه کشورهای اروپایی در حالی که تلاش می کنند نیاز خود به گاز روسیه را از بین ببرند به دنبال یافتن منابع انرژی جایگزین و راه‌هایی برای صرفه جویی در انرژی هستند. 

آلمان تعطیلی نیروگاه‌های هسته‌ای خود را به تعویق انداخته و دولت لامپ‌های قدیمی ادارات را با لامپ‌های کم مصرف LED تعویض کرده‌است. کشورهای اروپایی همچنین به هدف پر کردن 80 درصد از ذخایر گاز طبیعی برای ماه نوامبر رسیده اند و از آن فراتر رفته اند.

زمستان سرد و تلاش برای ایجاد ناآرامی در اروپا

با این حال، ماه‌های سرد پیش رو می تواند شرایط مناسبی را برای پوتین فراهم کند تا به طور غیرمستقیم در این کشورها ناآرامی ایجاد کند و حمایت اروپا از اوکراین را به چالش بکشد.

رافائل لاس، کارشناس امنیت در شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا، به الجزیره گفت علی‌رغم ذخیره‌سازی، اروپا هم‌چنان به جریان ثابت  گاز طبیعی از روسیه از طریق خطوط لوله‌ای که از زیر اوکراین عبور می کند، حتی اگر خیلی کم باشد، نیاز دارد. به گفته‌ی لاس، اگر این خطوط -به عنوان مثال از طریق خرابکاری- مختل شوند شاید نیاز باشد سهمیه بندی‌هایی انجام شوند که عواقب قابل توجه برای خانوارها و صنایع دارند. لاس گفت: «پوتین امیدوار است که پناهندگان اوکراینی برای فرار از زمستان‌های بسیار سرد این کشور جنگ‌زده به کشورهای همسایه سرازیر شوند».

از اواسط اکتبر، روسیه تلاش‌های جنگی خود را بیشتر کرده است و اوکراین را با امواجی از حملات موشکی و هوایی به رگبار بسته و به 30 درصد تأسیسات انرژی این کشور آسیب رسانده است. به گفته لاس: «اگر روسیه موفق شود از طریق جنگ انرژی، بحران مهاجرت و کمپین پخش اطلاعات نادرست، به ناآرامی های اجتماعی در اروپا دامن بزند، این مسائل می‌توانند به کاهش حمایت کل بلوک از اوکراین منجر شوند.»

ماریو دراگی، نخست وزیر سابق ایتالیا در ماه سپتامبر به این خطر اشاره کرد. او در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «هزینه فزاینده انرژی ترمیم اقتصاد را تهدید می‌کند، قدرت خرید خانواده‌ها را محدود می‌کند، به ظرفیت‌های تولید صنایع ما آسیب می‌زند و می‌تواند تعهد کشورهای ما در قبال اوکراین را تخریب کند».

خشم عمومی رو به تزاید

هم‌زمان که دولت‌های اروپایی کمک‌های نظامی و مالی بیشتری به اوکراین ارائه می‌دهند، در حالی که پس‌انداز شهروندانشان به خاطر هزینه‌های روزافزون زندگی از بین می‌رود، خشم مردم افزایش می‌یابد. تورم امسال به رکورد جدید 10/7 درصد رسید درحالی که در اکتبر سال گذشته این رقم 4/1 درصد بود.

در دو هفته‌ی گذشته از فرانسه تا رومانی اعتراضاتی برای افزایش حقوق متناسب با تورم در جریان بوده است. در آلمان تظاهرات کنندگان خواهان تغییر کلی سیاست پولی-مالی هستند چرا هزینه‌های غذا و سوخت در حال افزایش هستند. و شاید باز هم اوضاع بدتر شود.

کاپوسین می، تحلیلگر مسائل اروپا، می‌گوید: «از آن‌جا که پیش‌بینی می‌شود تورم بالا بماند ما انتظار داریم که ناآرامی‌ها افزایش یابند». شرکت ریسک‌سنجی او پیش‌بینی کرده که هم‌زمان با افزایش هزینه‌های زندگی، ناآرامی‌های اجتماعی در 101 کشور افزایش یابند. اما می گفت، در حالی که نارضایتی در کشورهای حامی اوکراین ایجاد شده‌اند، کمک به کیف «در حال حاضر عامل اصلی ناآرامی نیست». امّا باز حمایت‌های آتی از اوکراین شکننده‌اند.

به گفته‌ی نیکلاس بابلون، محقق سیاست عمومی: « اگر دولت‌های اروپایی به طور موثر تورم ناشی از جنگ و چالش‌های اجتماعی-اقتصادی را کنترل نکنند حمایت عمومی از ادامه‌ی کمک به اوکراین کمتر و کمتر خواهد شد». در گزارش ماه اکتبر یک موسسه‌ی نظرسنجی، حمایت از تحریم‌ها علیه روسیه در فرانسه از 71 درصد به 67 درصد و در آلمان از 80 به 66 درصد رسیده‌اند. 

نقش تعیین‌کننده انتخابات میان‌دوره‌ای

اما به گفته‌ی ناتالی توچی، تحلیلگر روابط بین‌الملل، اگر حمایت‌های اروپا نیز کاهش یابند باز هم کشوری که بیشترین تاثیر را ایجاد خواهد کرد آمریکاست. ایالات متحده تا به این‌جا قول 27/6 میلیار یورو کمک نظامی را به اوکراین داده است. این درحالی است که انگلستان، آلمان و لهستان، سه حامی نظامی اصلی اوکراین در اروپا در مجموع قول 6/7 میلیارد دلار را داده‌اند، که تقریباً معادل یک چهارم میزان کمک آمریکا است.

توچی معتقد است که از این پس، این نتایج انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا برای کنگره است که رویکرد اروپا نسبت به جنگ اوکراین را مشخص خواد کرد. درحالی که رقابت برای کسب کرسی‌های سنا بسیار نزدیک است اما در انتخابات کنگره شرایط به شدت به نفع جمهوری‌خواهان است. اگر این سناریو اتفاق بیفتد، جمهوری‌خواهان می‌توانند کار را برای حمایت مالی جو بایدن از اوکراین بسیار سخت کنند، چراکه بودجه‌های فدرال ابتدا باید به تائید کنگره برسند.

به نظر توچی، از آن‌جا که برخی از جمهوری‌خواهانی که احتمال دارد وارد کنگره شوند طرفداران دونالد ترامپ هستند، هدفشان پس از ورود به کنگره این خواهد بود که تا پیش از انتخابات 2024 فقط برای جو بایدن مانع ایجاد کنند. از این رو می‌توانند تصویب هر برنامه‌ای را در کنگره برای رئیس جمهور غیرممکن کنند.

اگر کمک‌های آمریکا به اوکراین متوقف شوند این جنگ می‌تواند به سرعت دوباره به حالت توقّف برگردد. کمک مالی و تسلیحاتی آمریکا برای ضدحملات اوکراین علیه روسیه ضروری بوده‌اند و به اوکراین این امکان را می‌دادند که مناطق وسیعی را پس بگیرد. توچی می‌گوید: «اگر جنگ دوباره به حالت رکود برگردد تفکر سیاست واقع‌نگرانه در بین اروپایی‌ها پیروز خواهد شد و در نتیجه‌ی آن آن‌ها به دنبال ایجاد ثبات در شرایط جنگی خواهند بود چراکه توان تغییر نتیجه را نخواهند داشت.»