به گزارش اکوایران، متولیان شیلات کشور میزان تولید خاویار در سال 1400 بالغ بر  16 تن اعلام کرده‌اند. این درحالی که در سال 1365  میزان خاویار ایران  400 تن بوده است. از سوی دیگر در بدترین شرایط در اواخر دهه 60 ایران 100 تن خاویار صادر می‌کرد. اما طبق اعلام شیلات ایران در سال گذشته  صرفا  5 تن تا نهایتا 5.5 تن خاویار صادر شده است. درحال حاضر نیز  طبق داده‌های گمرک ایران این رقم به علاوه کنسرو بدل خاویار 9 تن است.  به تعبیر دیگر در 7 ماهه سال جاری خالص میزان صادرات خاویار 1.5 تن گزارش شده است. 

400 تن خاویار در یک سال

اسدالله اکبر اف مسئول خاویار ایران در سال 1365 در گفتگویی با کتاب «تاریخ شفاهی خاویار» که در سال گذشته منتشر شده است؛ درباره میزان تولید و صادرات خاویار ایران در نیمه دوم سال 65 می‌گوید: در سال 65 از 400 تن خاویار ایران، 140  تن را به فروشگاه‌های زنجیره‌ای ، سوپر مارکت، با دفترچه بسـیج کیلویی هزار تومان به مردم می‌فروختند. سال 65 و 66 یعنی کیلویی هزار تومان با دفترچه بسیج شما خاویار می‌خریدید.آن زمان البته هزار تومان خیلی زیاد بود.هزار تومـان مـثالا ده دلار بـود. دلار 130 -120 تومـان ، یعنی هشت، نه دلار بود. قیمت رسمی خاویار 180 دلار بود ، خاویار سوروگات 220 دلار هم بود، مصرف داخـل کشور یک تن هم نبود بقیه بسته بندی فلاکسی یا بدون مدارک بهداشتی روانه دوبی، دوبـی بـه هامبورگ مـی‌شد. یک گروه قاچاقچی هم بودند یعنی قاچاقچی که غیر بهداشتی نبودند، فاقد مدارک مستند صادراتی بودند.

او می‌افزاید: در سال 66 نیز 130 تن به این صورت فروش رفت. 140 تا150 تن در انبار باقی ماند. 100 تـن هـم صـادرات بـه غرب داشتیم. تا سال 66 در هیچ سالی بیشتر از 100 تن صادرات به غرب نداشتیم. به روسیه صادرات خاویار هم داشتیم چون کیفیت خاویار ایران از نظر بو و نرم بودن و کیفیت بهتر بود. هر سری خاویار تازه می‌آمد، خاویار تازه را انبار می‌کردند و کهنه می‌شد. اول خاویارهای مانده را به اروپا صادر می‌کردند و بعد تازه‌ها را صادر می‌کردند.

اکبر اف می‌گوید: صادرات ما به غرب از 110  تن در سال 66 به 260  تـن در سـال 69  یـا 70 رسـید و ایـن یـک کـار سـخت و طاقت فرسا بود. به طوری که من در سال 260-250  روز برای بازاریابی با مشتریان خارج کشـور بـودم.

طبق داده‌های موجود صادرات 260 تنی خاویار تا سال 1370 تا 1372 نیز پا برجا بود. اگرچه استحصال خاویار از دریا کاهش یافته بود.

اما آخرین داده‌های موجود سازمان شیلات نشان می‌دهد، میزان تولید خاویار در سال 1400 نسبت به سال ۱۳۹۹ حدود ۴تن و ۱۰۰ کیلوگرم افزایش داشته است. یعنی از ۱۲تن در سال ۱۳۹۹ به ۱۶ تن و ۱۰۰ کیلوگرم در سال ۱۴۰۰ رسیده است.

 بر اساس آمار گمرک نیز در سال ۱۴۰۰  میزان صادرات خاویار  به 33 کشور  ۳۷۷۴ کیلوگرم بوده است.طبق اعلام شیلات نیز برآورد می‌شود که حدود ۲ تن به صورت مسافری خارج شده باشد. این یعنی به طور کل ۵ تا ۵.۵ تن خاویار در سال ۱۴۰۰ از کشور خارج شده است. آمار صادرات در سال ۱۳۹۹ از مسیر گمرک ۲۲۸۱ کیلوگرم بوده که در مجموع حدود ۴ تا ۴.۵تن خاویار به ۲۴ کشور صادر شده است. 

این روند به خوبی نشان می‌دهد؛ سیاستگذاران جهادکشاورزی در مدیریت تولید و صادرات خاویار ناکام بوده است.