به گزارش اکوایران، بیش از 17 سال است که به طور مستمر موضوع تامین مالی از طریق بورس به جای بانک‌ها مطرح است. اما هنوز نقش بورس بسیار محدود است و نظام بانکی در ایران نقش محوری در نظام تامین مالی دارد. آنچه به گفته تحلیلگران منجر به عدم شکل‌گیری این سیاست شده است؛ در نگاه اول گسترش شبکه توزیع نظام بانکی کشور، دسترسی آسان‌تر و آشنایی بیشتر عامه مردم با این نظام در مقابل پیچیدگی‌های موجود و بوروکراسی زیاد در فرآیند انتشار اوراق تأمین مالی است. این بروکراسی است که منجر به افزایش هزینه تامین مالی برای شرکت‌ها و زمان‌بر کردن آن می‌شود و صرفه ورود به بازار سرمایه را برای شرکت‌ها کاهش می‌دهد.

شرکت‌ها برای تامین مالی در بورس یا باید خود مستقیم وارد بورس شوند و یا در  بورس اوراق منتشر کنند. در زمینه فروش اوراق  موضوع تامین وثائق فیزیکی مطرح است که این موضوع هنوز برای کسب و کارهایی اینترنتی و استارت آپی برطرف نشده است. در ضمن بحث اعتماد شرکت‌ها برای فروش اوراق هم مطرح است. هنوز نظام رتبه درستی  وجود ندارد که متقاضیان بتوانند براساس رتبه اعتباری شرکت‌های موجود در بورس تصمیم‌گیری کنند. گذشته از اینکه فضای ناامن اقتصاد و به تبع آن بورس منجر شده  شرکت‌ها برای فروش اوراق هیچ تضمینی ندارند.

اما اگر شرکت‌ها بخواهند در بورس وارد شوند نیز نیازمند یک پروسه طولانی است. گذشته از اینکه ورود به بورس برای کسب و کارهای خرد و حتی متوسط امکان پذیر نیست. البته کسب و کار بزرگ هم نمی‌تواند به راحتی وارد این بازار شوند. چون ورود به بورس الزاماتی همچون شفاف سازی دارد که هر شرکتی حاضر نیست داده‌های خود را ماهانه در بورس منتشر کند.

در این شرایط بورس کارت دعوت جدیدی برای فعالان ا قتصادی فرستاده است. امروز 5 آذر در اولین همایش منطقه‌ای تأمین مالی غرب کشور در کرمانشاه ، مجید عشقی رئیس سازمان بورس خطاب به فعالان اقتصادی گفت: یکی از مأموریت‌های اصلی بازار سرمایه تأمین مالی و کمک به تشکیل سرمایه است؛ اما در کشور ما به‌صورت سنتی رسم بر این بوده که عمده بار تأمین مالی بر عهده سیستم بانکی بوده و بیش از 90 درصد تأمین مالی طرح‌های اقتصادی با سیستم بانکی بوده که البته این نقش در سال‌های اخیر مقداری به سمت بازار سرمایه انتقال یافته است.

به نقل اتاق ایران او افزود: در حال حاضر بین 20 تا 25 درصد تأمین مالی به سمت بازار سرمایه منتقل شده و امیدواریم با طراحی نهادها و ابزارهای مالی مناسب این نقش را افزایش دهیم تا بازار سرمایه نقش مؤثرتری در تشکیل سرمایه در کشور داشته باشد.

عشقی با اشاره به  حضور محدود شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه گفت: ضوابط پذیرش این شرکت‌ها در سازمان مصوب و ابلاغ شد و اولین شرکت موردپذیرش قرار گرفت و در برنامه داریم ضوابط پذیرش این شرکت‌ها را سهل‌تر کنیم.

رئیس سازمان بورس ادامه داد: قدم بعدی که برداشته شد تأمین مالی جمعی است که برای طرح‌های دانش‌بنیان خصوصاً طرح‌های کوچک و متوسط بسیار راهگشاست و تاکنون 34 طرح از این طریق تأمین مالی شده و امیدواریم با معرفی درست این ابزار مالی طرح‌های بیشتری را تأمین مالی کنیم.

یک چالش در 19 فصل

در این همایش حسین سلاح‌ورزی، نایب‌رئیس اتاق ایران نیز با اشاره به اینکه طی پنج سال اخیر فضای کسب‌وکار کشور به‌صورت فصلی و مستمر توسط اتاق ایران پایش می‌شود، گفت: در 19 فصل اخیر تأمین مالی یکی از سه مانع اصلی پیش روی فعالین اقتصادی بوده است. متأسفانه اکنون سهم بازار سرمایه در تأمین مالی فعالان اقتصادی حقیقی کشور رقمی ناچیز است.

او ادامه داد: اگر نگاهی به آمار و ارقام تأمین مالی از بازار سرمایه داشته باشیم و چنانچه بخش دولتی، نهادهای عمومی، شهرداری‌ها و ... را کنار بگذاریم، سهم بخش حقیقی کشور از تأمین مالی بازار سرمایه رقمی بسیار ناچیزی است.

عضو شورای عالی بورس، از علاقه‌مندی سازمان بورس برای مشارکت بیشتر در تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌ها یاد کرد و ادامه داد: امیدواریم با این روند بتوان از ظرفیت تأمین مالی بازار سرمایه بیشتر استفاده کرد.

سلاح‌ورزی با بیان اینکه امروزه بازار سرمایه گسترده و توانمند، در کنار تکنولوژی به یکی از مصادیق توسعه‌یافتگی کشورها تبدیل شده است، افزود: متأسفانه در کشور ما آن‌طور که باید از این بازار استفاده نشده است.

او تأکید کرد: یکی از دلایلی که باعث شده آن‌طور که باید شرکت‌ها از بازار سرمایه استفاده نکنند لزوم شفافیت در این بازار است که برخی شرکت‌ها به‌واسطه ساختار قدیمی و تداخل مالکیت و مدیریت در این زمینه دچار چالش هستند.

به گفته سلاح‌ورزی، داشتن دانش و آگاهی کافی نیز یکی دیگر از عواملی است که برای ورود به بازار سرمایه به آن نیاز داریم و برخی شرکت‌ها در این زمینه دچار خلأ هستند.

او تعدد قوانین، تورم مقررات، تکثر مراجع تصمیم‌گیری و ... را از دیگر موانع ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه دانست.

کیوان کاشفی عضو هیات رئیسه اتاق ایران نیز در این نشست گفت: تأمین نقدینگی یکی از بزرگ‌ترین معضلات فعالان اقتصادی است؛ اما تأمین مالی از بانک‌ها چالش‌های زیادی دارد و بازار سرمایه، بهترین جایگزین برای دور زدن این چالش‌ه محسوب می‌شود.

رئیس اتاق کرمانشاه افزود: یکی از بهترین روش‌های تأمین مالی که می‌تواند جایگزین تسهیلات بانکی باشد، استفاده از ظرفیت بازار سرمایه است که کمتر مورد توجه بوده است.

محمود گودرزی، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران نیز گفت: تا سال ۱۳۹۰ نظام بانکی کشور سهم حدوداً ۹۵ درصدی در تأمین مالی بر عهده داشت؛ اما امروزه سهم نظام بانکی در تأمین مالی به ۷۵ درصد رسیده است.

او با اعلام اینکه در یک دهه گذشته سهم بازار سرمایه در تأمین مالی از پنج درصد به ۲۵ درصد افزایش یافته، افزود: این آمار نشان می‌دهد بازار سرمایه پتانسیل خوبی برای تأمین مالی شرکت‌های اقتصادی دارد.