بوی دائمی شدن فیلترینگ به مشام می‌ رسد

به گزارش اکوایران، نزدیک سه ماه است که همزمان با اعتراضاتی که بعد از ماجرای تلخ مهسا امینی آغاز شد، محدودیت‌های اینترنتی در ایران به اوج رسیده و اینستاگرام و واتس‌اپ نیز فیلتر شده‌اند. بر اساس برخی آمارها دست‌کم ۸ تا ۹ میلیون کسب و کار در فضای مجازی پس از فیلترینگ با مشکل جدی یا تعطیلی مواجه شده‌اند.

در حالی صحبت از بیکار شدن میلیون‌ها نفر به میان آمده که وزیر ارتباطات روز ششم آذر گفته بود آمار دقیقی در این زمینه ندارد، زیرا «پلتفرم (اینستاگرام) در اختیار ما نیست و همکاری نمی‌کند، ما نمی‌دانیم واقعا چند نفر کسب و کار در آنجا هست، چون ساز و کاری هم تا یکی دو ماه قبل برای کسب و کار در این پلتفرم وجود نداشت و اخیرا اضافه کرده است.»

پس از اظهاراتی از این دست از سوی زارع‌پور و بلاتکلیفی درمورد سرنوشت فیلتر ماندن یا نماندن این دو پلتفرم، حالا ابوالحسن فیروزآبادی - رئیس شورای عالی فضای مجازی - در گفت‌وگو با روزنامه هفت صبح صحبت‌هایی مطرح کرده که از آنها بوی «دائمی بودن» فیلترینگ به مشام می‌رسد.

گزیده مهمترین صحبت‌های فیروزآبادی در این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

- (درباره تصمیم مرکز ملی فضای مجازی برای نوشتن نامه به «متا»): محتوای نامه‌ای که ارسال شده، دعوت متا به معرفی نماینده خود در ایران بوده است. در این نامه به موارد قابل بحثی که بین ما و متا وجود دارد اشاره شده است. به آنها اعلام کرده‌ایم که ما حتی بر اساس اصولی که خود متا دارد، شاهد تخطی‌های اینستاگرام هستیم. در هفته اول بعد از حادثه مهسا امینی، هزاران عکس خشونت‌آمیز در اینستاگرام منتشر شد.

- در اینستاگرام تعداد خیلی بالایی از صفحات با محتوای ساخت مواد انفجاری وجود دارد. طبق آنچه شمارش شده است و در نامه هم به آن اشاره شده، بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار پست با محتواهایی در حوزه‌های خرید، فروش و آموزش استفاده از سلاح و مواد مخدر وجود دارد. همچنین تعداد صفحه‌های غیراخلاقی اینستاگرام فارسی به حدود ۱۱ میلیون می‌رسد. ما دنبال راهی هستیم که منجر به ادامه فعالیت پایدار سکوهای خارجی از جمله اینستاگرام شود.

- (درباره برنامه شورای عالی فضای مجازی در صورت عدم معرفی نماینده از سوی متا): فعلا تصمیمی درباره آن نگرفته‌ایم. این نامه را بر اساس مصوبه سال ۱۳۹۶ شورای‌عالی فضای مجازی فرستادیم که پیام‌رسان‌های خارجی را ملزم به داشتن نماینده در کشور می‌کرد.

- به خاطر این‌که احساس می‌کردیم بخشی از نیازهای مردم از راه اینستاگرام تامین می‌شود، در دولت قبل قرار شد به دلیل عدم آمادگی زیرساخت‌های شبکه ملی روی آن مصوبه غمض عین (نادیده گرفتن) داشته باشیم و این بخش از مصوبه را عملا اجرا نکردیم؛ وگرنه اگر می‌خواستیم آن را اجرا کنیم، باید از سال ۱۳۹۶ این کار را می‌کردیم. همچنین این مصوبه شورای عالی را باید برای پیام‌رسان‌هایی که در آن شبه‌انحصار وجود دارد عملی می‌کردیم که اطلاعات کاربران ایرانی را باید در کشور خودمان نگه دارند.

- این روزها بسیاری از کشورها دارند همین کار را می‌کنند و این موضوع هم پذیرفته شده است. متا در همه کشورهای مشابه ما دفتر نمایندگی دارد و نیازهای آن کشور را برطرف می‌کند. ضمن اینکه متا در کشور ما اقدامات دیگری هم داشته که هیچ‌وقت با مردم کشورهای دیگر نکرده است. بستن بدون تذکر قبلی صفحات مردم، سایت‌های خبری (مانند جماران)، صفحات مردم عادی، سلبریتی‌ها، استانداران، رئیس مجلس و وزرا رفتار خارج از اصولی بوده که قبلا انجام داده است.

متا می‌تواند نماینده به ایران بفرستد؟

- (درباره این‌که متا فکر می‌کند محدودیت‌ها و بند و تبصره‌هایی که باید در ایران رعایت کند، از ترکیه هم بیشتر است): این موضوع  که شرایط ما را با کشورهای دیگر متفاوت کرده، قابل بحث است اما آموزش انفجار، نحوه ساخت بمب در همه‌جا ممنوع است. بستن صفحاتی با میلیون‌ها کاربر از طرف خود اینستاگرام هم در هیچ کشوری پسندیده نیست. حداقل می‌شود در مورد این‌ها توافق کرد. اما در جواب به این سوال که حالا چه اتفاقی می‌افتد، بستن اینستاگرام فعلا به خاطر شرایط امنیتی بوده ولی ادامه آن نیاز به مجوز قانونی دارد.

- مجوز قانونی یا باید طبق روال در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه صادر شود یا یک قاضی یا یک مرجع عالی مانند شورای‌ عالی فضای مجازی یا شورای‌عالی امنیت ملی درخواست آن را بدهد. تا الان چنین مجوزی در هیچ جا به تصویب نرسیده است. آن چیزی که منجر به محدودسازی دسترسی به پیام‌رسان‌های متا شده درخواست شورای امنیت کشور بوده و به شرایط خاص امنیتی کشور برمی‌گردد.

اینستاگرام برای همیشه مسدود می‌شود؟

- اگر به نامه جواب ندهند، می‌تواند مقدمه‌ای برای صدور مجوز انسداد دائمی اینستاگرام باشد و برای این 10 روز فرصت دادیم زیرا ما موضعمان کمک به مردم است و می‌خواهیم کسی که فعالیت خبری، اقتصادی یا فعالیت‌های دیگر دارد مطمئن باشد که می‌توان از جرم در این فضا جلوگیری کرد. در همین رسانه‌هایی مانند متا مواردی داشتیم که منجر به خودکشی‌ها و مرگ شده است. افشاگری‌های ناپسندی رخ داده که نامشان را ذکر نمی‌کنم و خیلی از آنها مربوط به سلبریتی‌ها بوده‌ است.

- متا دارد به ما لطمه وارد می‌کند. نامه ما به صورت الکترونیکی هجدهم اکتبر ارسال شده اما ما ارتباطی نداریم و مقام‌های رسمی آن اکانت و ایمیل رسمی ندارند یا حداقل در اختیار ما نیست که مطمئن باشیم آن زمان به دستشان رسیده. اما مطمئنیم که نامه به صورت فیزیکی بیست و سوم نوامبر به دستشان رسیده و ده روز فرصت ما همین حالا هم تمام شده با این حال من همین جا اعلام می‌کنم که از الان ۱۰ روز وقت دارند نماینده معرفی کنند. رسیدی از طریق پست به دستمان آمده تایید می‌کند که تحویل آنها داده شده است.

تاثیر خسارت‌های محدودسازی اینستاگرام بر رای مرکز ملی فضای مجازی

- قطعا این ضرر و زیان اپراتورها در تصمیم‌گیری‌ها موثر است؛ این پیام‌رسان برخلاف قوانین کشور ما فعالیت می‌کند و اگر خسارتی در میان نبود که ما مقابلش احتیاط نمی‌کردیم. احتیاطات ما به این دلیل است که می‌خواهیم همه تبعات قضیه را در نظر بگیریم و کمترین خسارت مادی و معنوی برای مردم داشته باشد.

بستن اینستاگرام ارزش از دست دادن درآمدها را دارد؟

- این را دیگر مسئولان باید تصمیم بگیرند. الان از لحاظ امنیتی به این نتیجه رسیده‌اند که به دلیل زیان‌های امنیتی، همان بهتر که فعلا بسته باشد چرا که بین چیزی که در واتساپ و اینستاگرام اتفاق می‌افتد، ارتباط مستقیمی با حوادث خیابانی دارد.

- (درباره این موضوع که آیا تحلیل یا پژوهشی انجام شده که تایید کند واقعا اعتراض‌ها از پلتفرم‌ها تاثیر گرفته‌اند؟): در فضاسازی‌ها تاثیر گرفته‌اند. مثلا بی‌بی‌سی و ایران اینترنشنال نقش مداخله‌گرایانه دارند که عامدانه در این زمینه فعالیت می‌کنند، اما اینستاگرام در بخش اکسپلورر، به صورت غیرمستقیم سعی می‌کند حباب منفی را برای کاربر فراهم کند. تا زمانی که مجوز شورای امنیت به پایان نرسیده یا مصوبه و ابلاغ قانونی برای انسداد نیامده باشد، راه مذاکره باز است.

مجوز شورای امنیت بستگی به شرایط خیابان دارد

- (درباره تاریخ انقضای مجوز شورای امنیت برای فیلترینگ): فعلا تاریخی ندارد و بستگی به شرایط خیابان دارد.

- اولویت‌های خاصی در مسیر مذاکره داریم که بخواهیم بر سر آن گفت‌وگو کنیم ولی مهم‌ترین بحث این است که سیاست‌های آنجا در تعارض با جمهوری اسلامی بوده و جهت‌گیری دارد. ما مشکلی با پیام‌رسانی که فقط می‌خواهد به کارش برسد نداریم حتی استقبال می‌کنیم که پلتفرم‌های خارجی در کنار ایرانی‌ها فعالیت کنند ولی اینستاگرام که پست‌های تشییع جنازه را حذف می‌کرد، الان تصاویر خشونت‌های خیابانی را منتشر می‌کند. فقط در دو هفته اول پنج هزار و ۶۰۰ فیلم خشونت‌آمیز که در آن خون، آتش و سلاح وجود دارد منتشر شد. این تصاویر نه تنها برداشته نمی‌شوند بلکه به کاربران پیشنهاد داده می‌شوند.

درخواست شورای عالی فضای مجازی از متا

- ما در فاز اول می‌خواهیم که آنها استاندارد دوگانه نداشته باشند و دوم اینکه الگوریتم‌هایشان را بر علیه ما دستکاری نکنند. موسسات بخش خصوصی که کار داده کاوی انجام می‌دهند اطلاع داده‌اند که ۸۳ درصد از هشتگ‌ها در توئیتر مربوط به کسانی است که در ماه بیش از دو هزار توئیت دارند و این رفتاری است که ربات‌ها انجام می‌دهند.

موضع مرکز ملی فضای مجازی درباره حقِ ناشناس ماندن کاربران

- گاهی این حق ناشناس ماندن برای جامعه است و گاهی برای حکومت. اولی را می‌شود به رسمیت شناخت اما ناشناس ماندن برای حکومت معنی ندارد. یعنی برای حکومت، فرد باید مشخص باشد. پلتفرم‌های خارجی در همه کشورها این سرویس را به دولت‌ها می‌دهند اما از همکاری با ایران خودداری می‌کنند.