بررسی وضعیت برخی از ساختمان های ناایمن شهر تهران و گودهایی که نیاز به تصمیم گیری اورژانسی دارند موضوع سومین جلسه قرارگاه ایمنی کالبدی کلانشهر تهران بود .

علی نصیری؛ رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در ابتدای این جلسه  با اشاره به این که موضوع ایمنی شهر مربوط به یک دستگاه نیست و ناایمنی‌ها نیز مربوط به امروز و دیروز نیستند. لذا درخواست ما ورود جدی‌تر دستگاه‌هاست تا با نگاهی همدلانه موضوعات را به پیش ببرند، گفت : بی تردید کاهش اثرات ناشی از بحث فرونشست که امروز به منطقه ۱۰ رسیده و وارد این منطقه شده است از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه چاه‌ها نیز وارد مدار آب شرب شهروندان شده‌اند بحث فرونشست تشدید خواهد شد.

وی تاکید کرد: پیرو مصوبات جلسات قبلی قرارگاه ایمنی برای اولین بار در کشور ۹ دستگاه در حضور وزیر کشور و شهردار تهران تفاهم‌نامه امضا کردند و در همین راستا از جمله اقدامات قرارگاه موضوع احصاء ۱۶ هزار ساختمان نیازمند بازدید بود که با آغاز به‌کار تیم‌های ارزیابی ایمنی ساختمان‌های مهم و بلندمرتبه تهران ۵۲۲ ساختمان بازدیدشان انجام شد. ساختمان‌هایی شامل بیمارستان‌ها، برج‌های مهم و ... که بازدید آنها در حال انجام است. همچنین دو دوره آموزشی برای افرادی که در این تیم‌ها قرار می‌گیرند نیز برگزار شده است.

در بخش دیگری از این جلسه به موضوع ایمن سازی برخی ساختمان‌ها و مراکز پر تردد و روند پیگیری ایمن‌سازی آنها به همراه پنج ساختمان دیگر اشاره شد. همچنین نصیری در تشریح روند ایمن سازی گودهای رها شده شهر تهران که سه گود در این جلسه مورد بررسی قرار گرفت، گفت: ۱۹۳ گود رها شده در تهران وجود دارد که ۳۷ مورد پر خطر هستند. ایمن سازی این گودها با اولویت گودهای در مالکیت شهرداری تهران آغاز شده و در همین راستا گود برج میلاد تا کنون ۴۶ درصد پیشرفت ایمن سازی داشته است اما تزریق اعتبارات نیاز است چرا که ۱۵۰ میلیارد تومان برآورد نوسازی این گود است.

در ادامه این جلسه نیز به موضوع سلامت، ایمنی و محیط زیست (HSE) بوستان‌های تهران اشاره شد و مواردی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در ادامه علیرضا جاوید معاون هماهنگی و امور مناطق شهرداری تهران گفت: شهرداری برای مقابله با ساخت و سازهای ناایمن به حمایت دستگاه قضایی و نیروی انتظامی به عنوان ضابط قانون نیاز دارد. حوادث چند ماهه اخیر کشور باعث شد فشار کاری این دو دستگاه زیاد شود و ما نیز آنگونه که باید برای مقابله با ساخت و سازهای ناایمن نتوانیم از آنها کمک بگیریم با این وجود مجموعه شهرداری با تمام توان به این مساله ورود کرد و از ساخت و سازهای غیر مجاز تا حد قابل توجهی جلوگیری کرد .

جاوید در ادامه گفت: هنوز هم در دو منطقه تهران شاهد تخلفاتی هستیم که امید است با تغییر شرایط و همراهی قوه قضاییه و نیروی انتظامی با این تخلفات نیز برخورد شود.

پس از سخنان جاوید، مرادی نماینده دادستان کشور نیز با اشاره به مطالب مطرح شده در جلسه گفت: در موضوعات مطرح شده در این جلسه نیازمند تشکیل چند کارگروه خاص هستیم. موارد مهمی مطرح شد که نیاز است خارج از نوبت مورد بررسی قرار گیرند. این موارد باید بررسی شوند و دادستانی این آمادگی را دارد که در مورد مسائل حقوقی در خدمت شما باشد.

وی افزود: در رابطه با ساخت و سازها دو موضوع ایجابی و سلبی باید مورد توجه قرار گیرد. در موارد سلبی آن چیزی است که از سوی ما و شهرداری تهران انجام می‌شود؛ اما در بحث ایجابی باید ضمن انجام وظایف خود، صرفه مردم را نیز در نظر بگیریم.

به گفته مرادی برای حل معضلات مربوط به ساختمان های ناایمن در تهران و گودهای غیرمجاز باید هم به صورت سلبی -شامل برخورد انتظامی و قضایی- ورود داشته باشیم و هم به صورت ایجابی، برنامه ریزی بکنیم. به عنوان مثال برای منطقه‌ای که پر خطر است و ۶۰ هزار ساکن دارد باید به جز برخورد قضایی و انتظامی تمهیداتی دیگر در راستای حمایت از مردم اندیشید.

نماینده بازرسی کل کشور نیز  در سومین جلسه سومین جلسه قرارگاه ایمنی کالبری کلانشهر تهران  گفت: بسیاری از مشکلات امروز ما میراث کم‌کاری پیشینیان است. از چالش هایی که در رابطه با ایمنی شهر تهران داریم می‌توان به نبود جامعه آماری مشخص از ساختمان‌های ناایمن، گودهای پرخطر و... اشاره کرد اگرچه در سازمان بازرسی ما به این مساله ورود داشته ایم اما آمارهایی که از دستگاه‌های مختلف بیرون می آید در رابطه با بخش های ناایمن تهران با هم کاملاً متفاوت است.

وی در ادامه افزود: برای مدیریت ایمنی شهر تهران نیازمند ارائه یک راهبرد شفاف هستیم و باید مسئولی واحد و پاسخگو برای این بحران در نظر گرفته شود همچنین در مواردی که نیاز به ورود و برخورد وجود دارد قوه قضائیه و مجموعه دادستانی باید یک پیوست حقوقی مشخص طراحی کنند تا در فرایند پیگیری دچار چالش نشویم .

رییس مرکز تحقیقات راه، شهرسازی و مسکن هم از دیگر سخنرانان این نشست بود. وی با اشاره به بند ز ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران گفت: قانون وظایف مهمی در رابطه با ایمن سازی ساختمان ها برای وزارت راه و شهرسازی در نظر گرفته است. لازم است اینجا از مساعدت های وزارت کشور و شهرداری تهران در ارزیابی ساختمان‌های ناایمن تشکر بکنم. در بررسی های صورت گرفته به این نتیجه رسیدیم که ۱۶ هزار ساختمان در تهران نیاز به بازدید میدانی دارند.

وی در ادامه افزود: از وقتی که قانون مدیریت بحران در سال ۹۸ تصویب شده است تاکنون سازمان برنامه و بودجه یک ریال اعتبار برای اجرایی شدن این قانون به دستگاه های مختلف اختصاص نداده است. به عنوان مثال در بحث فرونشست که یکی از چالش‌های مهم پیش روی ماست کاری تحقیقاتی در شهر اصفهان صورت پذیرفت. درنهایت هم برای حل این معضل در اصفهان به برنامه‌ای جامع با اعتباری ۶۰ میلیارد تومانی رسیدیم، اما سازمان برنامه و بودجه این رقم را در اختیار دستگاه های موظف قرار نداد.

حیدری در پایان تاکید کرد: حل بحران فرونشست بسیار حیاتی است و ما چاره‌ای جز تدوین مقررات ملی فرونشست در آینده‌ای نزدیک نداریم.

معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران نیز با اشاره به وجود گودهای پرخطر در شهر تهران ضمن گلایه از عدم همکاری قوه قضاییه گفت: برای مدیریت گودهای پرخطر تنها اقدام سلبی موثر نیست و باید به صورت ایجابی نیز راهکار داشته باشیم. یکی از کارها تعیین عوارض برای متخلفان بود اما سه بار دیوان عدالت اداری با دریافت عوارض از متخلفان مخالفت کرد, در حالی که اگر مالکان و سازندگان بدانند که در صورت تخلف و گودبرداری غیرمجاز باید عوارض پرداخت کنند تا حد زیادی از این کار اجتناب می ورزند .

آقامیری عضو شورای شهر هم با اشاره به تشکیل کارگروهی از نخبگان دانشجویی در کمیته عمران شورای شهر تصریح کرد: بر اساس تحقیقات این کارگروه به این نتیجه رسیدیم که می توان بسیاری از ساختمان های ناایمن حتی ابنیه هایی که بر روی گسل قرار دارند را به جای تخریب با هزینه اندک ایمنی سازی کرد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به بحران فرونشست نیز اشاره‌ای داشت و گفت: از سال گذشته برای حل این بحران کار گروهی در شورا تشکیل دادیم و همان ابتدا به این نتیجه رسیدیم مساله فرونشست متولی مشخصی در دستگاه‌های اجرایی ندارد، تنها یک دبیرخانه برای بررسی این بحران در وزارت راه و شهرسازی وجود داشته که آن هم اخیراً منحل شده است. آقامیری با انتقاد از عملکرد مسئولان در این رابطه گفت، ما سالانه ۳۶ سانتیمتر فرونشست در پایتخت داریم، در حالی که که کشورهای دیگر وجود چهار سانتی متر فرونشست در سال را هم بحران می دانند.

آقامیری تاکید کرد: با همراهی صد استاد دانشگاه لایحه‌ای در رابطه با حل بحران فرونشست تنظیم کرده‌ایم که قرار است از طریق شورای عالی استانها به مجلس برسد و در آنجا تبدیل به قانون شود تا این بحران نیز متولی و بودجه مشخص داشته باشد.

در ادامه این جلسه علیرضا زاکانی شهردار تهران با اشاره به این که  بسیاری از موضوعاتی که در این جلسه مطرح شد مربوط به گذشته است اما برای ما در این دوره از مدیریت شهری، توجه به مسئولیت‌ در قبال حقوقی که جامعه بر گردنمان دارد موضوعیت دارد و خارج از هیاهو خودمان را موظف می‌دانیم این موضوعات را دنبال کنیم گرچه بسیاری از آنها بین بخشی و میراث  گذشته است گفت : باید خودمان در توسعه ایمنی پیش قدم باشیم و بعد از دیگران انتظار داشته باشیم. رویه قبلی ها یعنی فرافکنی را کنار بگذاریم و رویه درست قبول مسئولیت را پیشه کنیم.

وی ادامه داد: یک سری اقدامات را از سال قبل شروع کردیم که تا پایان این دوره از مدیریت شهری تمام معضلات شهر تهران که از قدیم الایام وجود داشته و نسبت به آن بی توجهی شده، پایان یافته باشد. از طرف دیگر مردم که به عنوان ولی نعمتان ما دچار سختی شدند دچار گشایش شوند، لذا کمیسیون ماده پنج اصلاح شد و طرح های موضوعی و موضعی را پیشه کرد تا گشایشی در شهر ایجاد کند. مثلا کمیسیون در رابطه با ده ونک و ده کن جمع بندی و مصوبه ای را داشت، یا درباره موضوع اسلام آباد طرح جایگزینی تصویب شد.

شهردار تهران گفت: تمام موضوعات شهر فعال می شود تا بخش های فرسوده کالبدی شهر را با نوسازی بر مدار یک محله با هویت داشته‌باشیم؛ بنابراین اولین موضوع تبدیل این نقاط حادثه خیز به نقاط ایمن و دارای ظرفیت های بالا است، هدف بعدی نوسازی پهنه هایی مانند فرحزاد، شمیران نو و هرندی است.

وی عنوان کرد: در گذشته مسائل ایمنی ساختمان‌ها را تنها از بعد آتش نشانی مرور کرده بودند الان اما با زحمت ۹ دستگاه و تفاهم نامه بین آنها، ۱۶ هزار ساختمان را از ساختمان‌های بلند مرتبه تا ۶ طبقه از ابعاد مختلف بررسی می کنیم که حدود ۶۰۰ مورد آنها بررسی شده است،  این ما را امیدوار می کند که یک نقشه راه و شناخت دقیق برای برون رفت از مشکلات داشته باشیم.

زاکانی درخصوص تهدیدات و تعیین مولفه های سلامت، ایمنی و محیط زیستی شهر یادآور شد: بعد از حادثه دلخراش در منطقه ۱۵، یک کار جدی و اساسی شکل گرفت و شروع آن را از همه بوستان ها داشتیم که از حدود ۱۹۰ هزار موردی که بررسی کردیم معلوم شد که ۱۵۰ هزار مورد دارای مولفه های مطلوبی است و ۳۷ هزار مورد نیز باید اصلاح شود؛ این سرفصل خاتمه ندارد و باید مستمر ادامه پیدا کند.

شهردار تهران بیان کرد: یک موقعی است که پارک را برای آینده می سازیم و باید دقت کنیم استحکام و درستی کارمان مشخص باشد اما زمانی است که میراث دار گذشته هستیم؛ از آسانی ها و شیرینی ها گرفته تا سختی های آن. بنابراین باید توجه کنیم رور به روز بر شیرینی ها بیفزاییم و از مشکلات کم کنیم؛ برای این بخش نیز سازمان پیشگیری و مدیریت بحران به صورت جدی موضوع را دنبال می کند.

وی درباره ساختمان‌های پرخطر  گفت: برای این موضوع نیز کار مشارکتی بین معاونت های هماهنگی امور مناطق، فنی و عمرانی و شهرسازی انجام می شود تا ظرف یک ماه، نقشه راه بدیل این نقاط را برای ما ارائه کنند. تا شهر را از این تب و تاب خارج کنیم؛ مثلا تعیین شود راه حل، خرید سرقفلی و جابجایی مجموعه ها است یا تخلیه مجموعه ها و استحکام بخشی آن.

زاکانی با بیان اینکه نیازمند کمک از سوی دستگاه‌های قضایی و انتظامی و وزارت راه و شهرسازی برای استحکام بخشی بناها هستیم، تصریح کرد: در بحث گودهای پرخطر تهران، از موضوع گود برج میلاد  عبور کردیم و استحکام بخشی آن بیش از ۵۰ درصد انجام و از موضع خطر عبور کرده است. گود فرهنگ در اراضی عباس آباد نیز  موضوع اولویت دار ما است و پیمانکار آن مشخص شده است اما عدد و رقم هایی که درباره گودها گفته شد با هم سازگاری ندارد و باید برای آنها شناسنامه درست کنیم و اولویت بندی کنیم؛ از گودهای متعلق به شهرداری شروع می کنیم و بعد سایر دستگاه ها و بعد از آن به سراغ گودهای متعلق به عموم مردم می رویم. بنابراین باید هم عدد گودها و هم ترکیب گودها را تا ظرف یک ماه تعیین تکلیف کنیم. البته در مسیر ایمن سازی گودها نیز به شدت نیازمند پشتیبانی دستگاه قضایی و انتظامی هستیم.

شهردار تهران با اشاره به ساخت وسازهای غیرمجاز ادامه داد: در جریان حوادث اخیر مدیران مربوطه دست به دست هم دادند و در منطقه ۵ و ۱۹ تدبیری اتخاد شد که هم جلوی خلاف گرفته‌ شود و هم از خسارات جانی ساخت و سازهای غیر مجاز، ناایمن و غیر مستحکم‌ جلوگیری شود. برای این موضوع نیز سازمان نوسازی باید تا یک ماه آینده، صورت مشخصی از آن ارائه‌ کند.

وی در خصوص موضوع فرونشست هم گفت: فرونشست عملا گسترش پیدا کرده و شرایط نامناسبی در مجموعه شهر ایجاد کرده و با برداشت آب‌های زیرزمینی تشدید هم خواهد شد که برای آن هم یک طرح آماده می شود تا مسیر تصویب خود را دنبال کند. همچنین در بحث ۱۰ مخاطره ای که در ۱۵۸ مولفه برای ۱۰ سال آینده باید بررسی کنیم، زحمت دوستان برنامه و بودجه است که مسیر را تسهیل کنند تا چشم انداز روشنی برای آینده برای کارکردهای خودمان داشته باشیم.

زاکانی درباره وضعیت آرای کمیسیون ماده صد، خاطرنشان کرد: بالغ بر ۶۰ هزار رای کمیسیون ماده صد داریم که اگر ابعاد بیشتر آن پیگری شود، موارد آن به بیش از این عدد می رسد. آنچه ناظر به آینده است ممانعت از توسعه آن است، اما در مورد گذشته چارچوبی دارد که اگر ایمنی را رعایت کرده و موارد سه گانه ای که قانون آن را مشخص کرده انجام شده، به سمت تعیین تکلیف برویم؛ در واقع ماده صد یک موضوع کشوری است که خودش یک ناایمنی را تحمیل می کند. برای این موضوع نیز طبق پیگیری ها در کلانشهرهای کشور دنبال یک تصمیم ملی هستیم.

شهردار تهران درباره بحث اعتبارات برای ایمنی سازی عنوان کرد: درباره ظرفیت های قانونی که می تواند ما را به سمت ایمنی بخشی به محیط پیرامون سوق دهد که تکالیف دستگاه‌هاست، باید چارچوبی استخراج شود.

زاکانی شهردار تهران در حاشیه سومین قرارگاه ایمنی کالبدی کلانشهر تهران در جمع خبرنگاران با بیان این مطلب که راه آغاز شده در مسیر خواست و اهتمام ویژه شورای ششم و مدیریت شهری است، گفت: باید بیان کنم مسئولیت ایمنی شهر تهران برای مدیران گذشته نیز بوده اما آنها اقدامی انجام ندادند و در این زمینه اگر بخواهم خیلی رک بگویم نمی توانند با فرار رو به جلو، داد و بیداد کنند و بگویند مسئولیت نداشتند، زیرا آنها مسئولیت داشتند اما دقت نکردند.

شهردار تهران با تاکید بر این موضوع که امروز با میراثی مواجه هستیم که در جلسات متعدد که از سال گذشته برگزار کردیم، کارهای کارشناسی روی آن ها آغاز شده است، افزود: ۸ سر فصل در جلسه امروز مطرح و قرار شد ما در شهرداری تهران با اهتمامی که خودمان داریم و با دستورات لازمی که در این حوزه به مدیران دادم، ظرف مدت یک ماه موضوعات تعیین و تکلیف شود.

زاکانی ادامه داد: موضوعات مطرح شده موضوعاتی است که عدد و رقم نجومی می طلبد تا جبران شود اما با همین اعداد و رقم ها، اقدام های لازم در این بخش  انجام می شود، زیرا این موضوع را وظیفه خود می دانیم چرا که یک موی همشهریان ما در تهران بسیار ارزشمند تر و مهم تر از این اعداد و ارقام است که شاید برخی ها از بیان آن واهمه داشته باشند.

وی ادامه داد: ناظر به این موضوع ظرف مدت یک ماه موارد خاص این ۸ سرفصل به شکل شفاف، مشخص می‌شود و مواردی که نیاز به طرح جایگزین یا پیشنهاد دارد باید مطرح شود. پیش تر موضوعات با چند پیشنهاد مطرح می شد که در جلسه امروز اعلام کردیم باید برای هر یک به شکل شفاف یک پیشنهاد ارایه شود تا روی آن بایستیم و موضوع را دنبال کنیم. از دستگاه قضایی و وزارت راه و شهرسازی نیز کمک بگیریم.

شهردار تهران تاکید کرد: ما به مجموعه ها، ساختمان های ناایمن را معرفی می کنیم و خود مجموعه مکلف است اقدام های لازم را در بخش ایمنی انجام دهد. باید تاکید کنم ظرفیت های قانونی کشور را نیز پشت کار قرار می دهیم و اگر در این بخش به اجباری نیاز باشد به آن ها اجبار می کنیم.

وی با بیان اینکه این پیگیری و اقدام تا جایی است که در مقابل برخی از مقاومت ها ساختمان های ناایمن را بدون تعارف پلمب کردیم، گفت: امروز می توانم این خبر خوش را بدهم که قطار ایمنی به راه افتاده است و در بخش ایمنی بنا دارد برای مجموعه های فرسوده تعیین تکلیف کند زیرا معضلات چند ده ساله بررسی و تعیین تکلیف شده و در کمیسیون ماده ۵ نیز مجوزهای لازم آن اخذ شده است.

صادق مرادی نماینده دادستان کل کشور هم  در حاشیه سومین جلسه قرارگاه ایمنی کالبدی کلانشهر تهران در جمع خبرنگاران گفت: ما به عنوان دادستانی کل کشور در بحث حفظ حقوق عامه در کل کشور وظیفه داریم. در بخش ساختمان های ناایمن نیز در کمیته های تخصصی که در هر استان تشکیل شده است، موضوع بررسی و راهکارهای موجود در این بخش از جمله تعطیلی، تخریب، بهسازی و یا مقاوم سازی از سوی دادستان ها در حال پیگیری است.

نماینده دادستان کل کشور با بیان اینکه در تهران نیز با همکاری شهردار تهران، شهرداران مناطق و ستاد بحران این اقدام در دستور کار است، افزود: اعلام شدن و یا اعلام نشدن ساختمان های ناایمن در شهر در کارگروه تصمیم گیری می شود اما آنچه که مهم است عملیاتی بودن این موضوعات است که انشالله راهکارهای هر موضوع در شهر تهران تا ماه آینده مشخص می شود و اقدامات لازم در زمینه های مختلف انجام می شود.

مرادی همچنین بیان کرد: موارد متعددی است که به لطف خدا انجام شده و آمارها نیز نشان می دهد در بعضی از موارد بیش از ۵۰ درصد کار انجام شده است. درخصوص گودبرداری هایی که از سابق بوده نیز  اخبار خوبی وجود دارد که شهردار تهران آنها را اعلام می کند.

نماینده دادستان کل کشور درباره فاضلاب منطقه ۲۲ تهران نیز تاکید کرد: پیرامون موضوع فاضلاب منطقه ۲۲ تهران، جلسه های متعدد در ستاد بحران و مجلس شورای اسلامی برگزار شده و در چند روز اخیر نیز درخصوص قانون پسماند اقداماتی انجام می‌شود. این قانون در مجلس بعد از چکش کاری در کمیسیون خاص آن به سرانجام برسد زیرا در آن تمام موارد از جمله راهکارهای رسیدگی به تخلفات و مجازات ها پیرامون مسئولانی که تخلف، ناکارآمدی و یا ترک فعل داشتند، دیده شده است و کار آن به زودی در مجلس انجام می شود.

مرادی درباره لیست ساختمان های ناایمن شهر تهران ادامه داد: مواردی که ما در اختیار داشتیم به ستاد بحران و شهرداری اعلام شده و این جلسه نیز ثمره همین پیگیری ها است.