پشت پرده تغییر فرمانده جنگ روسیه؛ خیز کرملین برای شلیک دوباره به خود؟

به گزارش اکوایران، والری گراسیموف، ژنرال ارشد روس که در طول نبرد تقریبا یک ساله اوکراین تنها یک بار در ماه می از خطوط مقدم بازدید کرد، حالا در حال بررسی نواقص جبهه های این جنگ فرسایشی است؛ نبردی که پیش از آن که آغاز شود خودش از منتقدانش بود.

مخالف خوانی که فرمانده ارشد شد

رئیس 67 ساله ستاد کل ارتش امروز در راس عملیاتی قرار دارد که کرملین از آن تحت عنوان عملیات ویژه نظامی یاد می کند، او جایگزین سرگئی سوروویکین شده،فرماندهی که تنها سه ماهی در این سمت قرار داشت و گلوله باران گسترده زیرساخت های انرژی و اماکن غیر نظامی اوکراین را رصد می کرد. به گفته آناتولی لوپاتا که عنوان معاون وزیر دفاع اوکراین و رئیس ستاد کل ارتش این کشور در دهه 1990 را عهده دار بود، گراسیموف در ارتباط با نبرد در اوکراین برنامه ریزی نکرد، بلکه قاطعانه جنگ را رد کرد.

مقاومت گراسیموف در تضادی کامل با رویکرد سرگئی شویگو، وزیر دفاع و حلقه ای از مقام های ارشد قرار داشت؛ حلقه ای که هم صدا با کرملین چنین حمله ای را طراحی کرده بودند. علیرغم مخالفت خوانی های او، گراسیموف و سایر مقام های ارشد روس که مخالف با جنگ بوند، در نهایت آن را پذیرفته و بدان تن دادند.

خیز کرملین برای شلیک دوباره به خود

پاول لوزین، تحلیلگر مسائل دفاعی فعال در اندیشکده جیمز تاون در این باره گفت که گراسیموف استعفا نداد و به خودش شلیک نکرد، پس جنگ را پذیرفت. این تغییر و تحولات نظامی به  دنبال ماه ها شکست پی در پی سربازان روس در اوکراین و در میانه از سرگیری درگیری ها انجام شد، چرا که کاهش شدید دما زمین را منجمد کرده و حرکت تانک ها و سایرخودروهای زرهی را ممکن ساخته است.

به گفته نیکولای میتروخین، مورخ دانشگاه برمن آلمان این تغییرات نشان دهنده شکست مسکو در سازماندهی حملات تازه اش به کی یف و شمال اوکراین است.او در این باب به الجزیره گفت : بالاخره مشخص شد که روسیه برنامه های خود برای شروع یک حمله گسترده در ژانویه کلید زده است هرچند ممکن است در این زمینه نیز شکست تلخی را تجربه کند چرا که پیمانکاران نظامی و دفاعی نتوانستند تجهیزات کافی را تهیه کرده و مقام های ارشد کارخانه های نظامی بازدید و مدیرانشان را تهدید کردند.

عصری تازه در نبرد اوکراین آغاز شده است؟

 علیرغم تلاش های چندماهه و خسارت سنگین، نیروهای روس نتوانستد شهر باخموت شرقی را تصرف کنند هرچند به سولدار، شهر نمک با جمعیتی ده هزار نفری نزدیک شدند. روسیه که به ندرت تلفات بالایش را تایید می کند فعلا مرگ 89 سرباز خود را پذیرفته و مدعی است که آنها به واسطه استفاده غیر مجاز از تلفن همراه راه را برای حملات موشکی اوکراین هموار کردند.

متروخین بر این باور است که حمله جدید به احتمال بالا تا اواخر فوریه به تعویق بیافتد با این همه به باورش چنین شروع دیرهنگامی ممکن است بدین معنا باشد که خودروهای زرهی در خاک با آب شدن یخ ها زمین گیر شوند. یک کارشناس ارشد اوکراینی نیز ضمن تایید این تحلیل گفت که انتصاب گراسیموف ممکن است نوید بخش مرحله ای تازه در جنگ باشد. الکسی کوش، تحلیلگر مستقر در کی یف نیز در این باره به الجزیره گفت که ما در مرحله ای جدید در باب آمادگی روس ها برای دفع حملات و پیشروی احتمالی نیروهای اوکراینی بحث می کنیم.

نبرد پشت دیوارهای کرملین

ناظران می گویند صدها کیلومتر دور تر از اوکراین، نبرد دیگری در جریان است، جنگ پشت دیوار های کرملین، نبردی که پوتین در کانون اصلی اش قرار دارد و طرفین برای دسترسی به بودجه و قدرت بیشتر تلاش دارند.قبیله های متخاصم متحدان پیشین پوتین و صاحبان کلوپ های قدرت هستند که او در سال 2000 آنها را در سمت های بالا تعریف کرد. حالا امروز آنها در رقابت با تکنوکرات های جوان قرار گرفته اند.

یکی از بلوک ها در راهروهای قدرت میان سرآشپر پوتین و سگ بولداگش( یکی از متحدان رئیس جمهوری) تعریف شده است. یوگنی پریگوژین، سرآشپر پوتین یک جنایتکار است؛ جنایتکاری که در دهه 1980 به جرم سرقت و کلاهبرداری محکوم شد و حالا از تجربه های زندان خود برای یافتن افراد جدید برای نبرد استفاده می کند. پریگوژین اوایل دهه 2000 نام مستعارش را به دست آورد و پس از آن گروه واگنر را راه اندازی کرد؛ ارتش نظامی خصوصی که دندان های خود را در خط مقدم جنگ جدایی طلبانه اوکراین در سال 2014 تیز کرد. به غیر هزاران مزد بگیر، پریگوژین ده ها هزار نفر از زندانی های را جذب کرد و به آنها عفو داد و حقوق سنگین. یکی از همین زندانی ها، سرگئی مولودتسوف نام داشت؛ همانی که پیشتر به اتهام قتل مادرش به 11.5 سال زندان محکوم شده بود، او در شرق اوکراین کشته و در شهر غربی سرووف خاک شد.

زنگ خطر برای واگنرها به صدا درآمد

پریگوژین مدعی است که نیروهای تحت رهبری اش حمله روسیه به جنوب شرق اوکراین را رهبری کردند و به تنهایی سولدار را در اختیار گرفتند. براساس گزارش ها، نزدیک ترین متحد پریگوژین، رمضان قدیروف، رهبر قدرتمند چچنی است؛ همانی که به او لقب بولداگ پوتین را دادند؛ فرماندهی که به فرستادن وفادارانش به سنگرها افتخار می کرد هرچند نقش آفرینی شان غالبا مورد مناقشه بود و به سخره گرفته می شد. پریگوژین و قدیروف هر دو امروز در باب بودجه و قدرت با کمپین مقام های ارشد روس زاویه و اختلاف دارند.

از همین رو تحلیلگران غربی ظهور گراسیموف را زنگ خطری برای پریگوژین می دانند.موسسه مطالعات جنگ، گروهی متشکل از تحلیلگران نظامی در این باب گفته که انتصاب گراسیموف یک تصمیم سیاسی برای تثبیت اولویت وزارت دفاع روسیه در جنگ قدرت داخلی این کشور است.

شکاف در ساختار دفاعی روسیه

خصومت میان شویگو و گراسیموف به سال 2002 بازمی گردد.به باور لوپوتا گراسیموف نمی تواند با شویگو روابط دوستانه ای داشته باشد. این مقام اوکراینی که در دهه 1990 با گراسیموف دیدار داشت در این باب گفت که انتصاب شویگو به عنوان وزیر دفاع در سال 2012 احتمالا صدای بسیاری از مقام های ارشد روس را در آورد. گراسیموف؛ مردی معقول بود نه احمق و خرابکار. او حقیقتا در جرگه رهبران نظامی تعریف شده بود و این سمت برایش برازنده بود.او ازطبقه کاست کارش را در اواخر حیات شوروی آغاز کرد، درست زمانی که پوتین اصلاحات نظامی اش را کلید زد و به شکل چشم گیری تعداد نیروهای مسلح روس را کاهش داد. شویگو بر الحاق کریمه و حمایت روسیه از جدایی طلبان در جنوب شرق اوکراین در سال 2014 نظارت داشت. اما گراسیموف در پشت پرده چنین حمله ای را برنامه ریزی کرده بود. از همین رو در سال 2015، دادستان های اوکراینی او را ایدئولوگ اصلی جنگ جدایی طلبانه خطاب کردند؛ نبردی که بیش از 13 هزار کشته و میلیون ها را بی خانمان کرد.

با این همه بسیاری از جدایی طلبان به شدت نسبت به گراسیموف بدبین بوده اند. ایگور استرلکوف، وزیر دفاع سابق جدایی طلبان در دونتسک پنجشنبه ای که گذشت به طعنه در صفحه تلگرامش نوشت که من در گروه مقدس در انتظار پیروزی های برجسته جدیدی هستم که توسط این نابغه نظامی شناخته شده به دست خواهد آمد. بسیاری در اوکراین؛ سرزمینی که مقاومت و امید در آن همچنان قوی است در باب این که فرمانده تازه نفس قادر نخواهد بود مانع از شکست های پی در پی شود، اتفاق نظر دارند. الکسی هاران، استاد سیاست در این باره به الجزیره گفت که این مقوله حقیقا مهم نیست که چه کسی فرماندهی خواهد کرد، حقیقت این است که روسیه برای دستیابی به موفقیت های بالقوه در اوکراین در موقعیت دشواری قرار گرفته است.