بحران اتمی در شرق دور
ظهور قدرت اتمی جدید در آسیا؛ سئول با سرپیچی از آمریکا به دنبال سلاح هستهای میرود؟
رئیس جمهور کره جنوبی به تازگی گفته است که این کشور میتواند در مقابله با تهدیدات فزاینده کره شمالی، تسلیحات هستهای خود را تولید کند. این اظهار نظر تا چه حد جدی است؟
به گزارش اکوایران، هفته گذشته پس از آن که یون سوک یول، رئیس جمهور کره جنوبی گفت که کشورش ممکن است نیاز به دستیابی به تسلیحات هستهای داشته باشد، بلافاصله دفتر وی تصریح کرد که او واقعاً برنامهای برای این کار ندارد.
مقامات آمریکایی نیز سعی کردهاند از پاسخگویی به سئوالات خبرنگاران در مورد این اظهارات طفره بروند. بنا به گفته خبرگزاری بلومبرگ جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی، در این رابطه تنها شفافسازی دفتر ریاست جمهوری کرهجنوبی را تکرار کرد و در عین حال گفت که دو کشور در حال پیشبرد روند "بهبود قابلیتهای بازدارندگی گسترده" هستند.
اما به همان اندازه که دو دولت نمیخواهند در این مورد صحبت کنند، اظهار نظر یون -در یک جلسه توجیهی رسمی با وزرای دفاع و امور خارجه- نشانه اختلاف نظر اساسی بین دو متحد در مورد بهترین واکنش به پیشرفتهای اتمی سریع کره شمالی است. کیم جونگ اون سال گذشته تعداد بیسابقهای موشک بالستیک را آزمایش کرد و اخیراً قول «افزایش تصاعدی» سلاحهای اتمی این کشور را داده است.
به گفته سو کیم، تحلیلگر سابق مساثل کره در سازمان سیا، در حالی که یون از این آگاه است که فشار برای دستیابی به تسلیحات اتمی، خطر بروز بحران در اتحاد با آمریکا را در پی دارد، اصرار بر این موضوع به او اجازه میدهد تا «ایالات متحده را برای دادن تضمینهای امنیتی دقیقتر و قویتر به سئول تحت فشار بگذارد». او گفت: «فکر نمیکنم یون انتظار داشته باشد که ایالات متحده، حداقل در حال حاضر، با کره جنوبی هستهای موافقت کند. اما صحبت در مورد این ایده و جلب توجه به وضعیت امنیتی خطرناک در منطقه و رساندن ایالاتمتحده به این درک که رویکرد فعلی به نفع امنیت و منافع سئول و واشنگتن نیست، ممکن است گام اولیه باشد.»
برخلاف ژاپن، یکی دیگر از متحدان آمریکا که برای حفاظت، به چتر هستهای ایالاتمتحده متکی است، مردم کره جنوبی نسبت به سلاحهای هستهای روی بازتری دارند. در نظرسنجی سال گذشتهی دانشگاه ملی سئول، 55.5 درصد از پاسخدهندگان از برنامه هستهای داخلی حمایت کردند که در مقایسه با سال 2021 حدود 10 درصد افزایش داشته است.
به گفته یک فرد آشنا با تفکر دولت کرهجنوبی، یون از خطراتی که دنبال کردن سلاحهای هستهای برای اتحاد با آمریکا دارد آگاه است، امّا در عین حال باید به خواست عمومی برای امنیت بیشتر نیزتوجه کند. همانطور که یون هفته گذشته گفت، کره جنوبی در صورت تمایل میتواند به سرعت سلاح هستهای بسازد، چرا که موشک، ماده هستهای و دانش مهندسی آن را در اختیار دارد، اما هزینه خروج رسمی از معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای بسیار زیاد خواهد بود.
مارک فیتزپاتریک، نویسنده کتاب «قدرتهای هستهای نهفته آسیا» میگوید: «اگر کره جنوبی با جدیّت و با استفاده از توان قابل توجه علمی و صنعتی خود اقدام کند، ممکن است ظرف حدود دو سال بتواند سلاح هستهای تولید کند». فیتزپاتریک گفت: «مخالفت سرسختانه ایالاتمتحده یک مانع بزرگ در این مسیر است، به علاوهی از بین رفتن اعتبار این کشور به عنوان همسایه صلحطلب کره شمالی. به همین دلایل است که کره جنوبی از گزینه هستهای چشم پوشی کرده است.»
یکی از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا به شرط ناشناس ماندن گفت که دولت یون به صراحت اعلام کرده که به دنبال سلاح هستهای نیست. این مقام گفت که ایالات متحده استقرار داراییهای نظامی استراتژیک را افزایش خواهد داد تا اطمینان حاصل کند که سطح بازدارندگی با تهدیدهای فعلی مطابقت دارد.
اولین قربانی چنین تغییر سیاستی، امنیت انرژی کره جنوبی خواهد بود. هدف یون این است که نیروگاههای هستهای تا سال 2030 تقریباً یک سوم کل انرژی مورد نیاز این کشور را تامین کنند. دولت یون قصد دارد تا سال 2030 چهار راکتور هستهای دیگر بسازد و 10 واحد قدیمیتر را نوسازی کند. ناتوانی در تحقق آن، کره جنوبی را بیشتر به زغال سنگ و گاز مایع متکی میکند و شاید این کشور وادار به توسعه صنعت پرهزینه استخراج اورانیوم برای ادامه تامین سوخت برای نیروگاههای فعلی خود شود.
اولی هاینونن، از اعضای برجسته اندیشکده استیمسون در واشنگتن گفت: «از آنجایی که اکثر تولیدکنندگان اورانیوم عضو پیمان منع توسعه سلاحهای اتمی هستند، کره جنوبی -در صورت دنبال کردن تسلیحات هستهای- برای دستیابی به اورانیوم مورد نیاز خود با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد. هاینونن اظهارات یون را بیشتر بهعنوان یک تاکتیک فشار میداند تا سئول بتواند در مدیریت بازدارندگی هستهای آمریکا نقش بیشتری داشته باشد.
در ابتدای سال، یون گفت که دولت او در حال مذاکره با ایالات متحده برای ایفای نقش فعالتری در مدیریت تسلیحات هستهای در شبه جزیره کره است که نشان از تغییری قابل توجه در سیاست چند دههای میان متحدان آمریکا برای بازدارندگی کره شمالی است. او با مخالفت واشنگتن روبرو شد که این پیشنهاد را نادیده گرفت.
با این حال، یون در خانه با فشار مواجه است تا به مردم اطمینان دهد که تمام اقدامات لازم برای حفاظت در برابر تجاوزات کره شمالی را انجام میدهد. کره جنوبی در سال 2021 یک موشک بالستیک شلیکشده از زیردریایی را با موفقیت آزمایش کرد و به لیست هفت کشوری پیوست که این فناوری را به نمایش گذاشتهاند.
بر اساس اسناد سابقاً طبقه بندی شده ایالات متحده، کره جنوبی در اواخر دهه 1970 در زمان رئیس جمهور مستبد پارک چونگ هی، برنامه هستهای را در نظر داشته است. پارک تحت فشار ایالات متحده این طرح را رها کرد.
اکنون در حالی که چین، روسیه و کره شمالی در حال گسترش زرادخانههای هستهای خود هستند، خطرات به مراتب بالاتر است. وجود برنامه هستهای در کره جنوبی میتواند به درخواستهای مشابه از طرف ژاپن و تایوان ختم شود که تخصص لازم برای چنین کاری را دارند.
فرانک فون هیپل، پژوهشگر ارشد و استاد بازنشسته روابط بینالملل دانشگاه پرینستون میگوید: «در حالی که دولت بایدن استدلال میکند که «توانایی بازدارندگی گسترده» کافی است، کرهجنوبیها نگران هستند که موشکهای بالستیک قارهپیمای کرهشمالی مجهز به کلاهک هستهای، میتوانند برای آمریکا بازدارنده باشند. مانند حال حاضر که تسلیحات اتمی روسیه مانع از دخالت مستقیم ناتو در جنگ اوکراین میشود.»
تیتر یک در اکوایران
پربینندهترینها
-
فوری؛ شورای حکام آژانس قطعنامه ضدایرانی را تصویب کرد
-
انتقاد تند پزشکیان از غرب: شما مرد هستید که با بمب زنان و کودکان را کشتار میکنید!
-
فوری؛ ممکن است امشب قطعنامه صادر نشود
-
استقبال مولوی عبدالحمید از مسعود پزشکیان+ فیلم
-
فوری/ واریز یارانه نقدی آبان 1403+ فیلم
-
واکنش فوری تهران به قطعنامه شورای حکام آژانس
-
معمای ترامپ در مواجهه با تهران/ چه چیزهایی میتواند مانع از مذاکره شود؟
-
توصیه مولوی عبدالحمید به گفتوگو با آمریکا و اروپا/ گام اهل سنت برای وفاق
-
زنگ خطر برای دریای خزر/ کاهش تراز آب و پیامدهای آن