آژیر تورم از یک کانال مهم؛ «آموزش» دچار گرانی بی‌سابقه می‌شود؟

به گزارش اکوایران، تورم تولیدکننده در بخش خدمات، افت فصلی را تجربه کرد اما در مقیاس میانگین، همچنان رکورددار یک دهه گذشته محسوب می‌شود.

به طور کلی دو شاخص مهم در قیمت‌ها مطرح می‌شود. شاخص نخست، شاخص قیمت مصرف‌کننده است که وضعیت عمومی قیمت‌ها را در کالاها و خدمات نهایی مورد ارزیابی قرار می‌دهد و دیگری، شاخص قیمت تولیدکننده است که این روند را در کالاها و خدمات اولیه بررسی می‌کند؛ یعنی رشد قیمت‌ها در مبداء تولید.

در واقع تغییر شاخص قیمت تولیدکننده نشان می‌دهد هزینه‌های تولید در کل و به تفکیک هر بخش چه تغییری داشته است. این موضوع می‌تواند پیشران تورم مصرف‌کننده درماه‌های آتی در کشور باشد.

رکوردهای آماری در تورم تولیدکننده خدمات

پاییز امسال تورم فصلی خدمات برابر با 10.6 درصد بوده و تقریبا 5.4 واحد درصد کمتر از فصل قبل شد. این رقم در تابستان امسال بیشترین رکورد را در بازه 10 ساله به ثبت رسانده بود.

رشد میانگین شاخص قیمت در 12 ماه منتهی به پاییز امسال در مقایسه با موقعیت مشابه خود در سال گذشته را اصطلاحا در ادبیات اقتصادی تورم میانگین در هر مقطع می‌نامند. این تورم در کل بخش تولیدکننده خدمات در پاییز امسال برابر با 52.6 درصد بوده که در 10 سال اخیر سابقه نداشته است.

به نوعی می‌توان گفت این شاخص در سال‌های اخیر مسیری صعودی داشته و اکنون به سطح بالایی رسیده است.

عده‌ای رشد این شاخص را در ارتباط تنگاتنگ با تورم مصرف‌کننده می‌دانند. به عقیده برخی تحلیلگران، رشد تورم تولید در خدمات به معنای افزایش هزینه تولید در این بخش بوده و در ادامه خود را در رشد قیمت کالاها و خدمات مصرفی نشان می‌دهد.

به هر صورت، تفکیک این شاخص به گروه‌های کوچکتر در پاییز امسال نشان از تغییر نامتوزان سرعت رشد قیمت‌ها در هزینه تولید بخش‌های مختلف خدمات داشته است.

بررسی تورم تولیدکننده در خدمات به تفکیک گروه‌ها

«املاک و مستغلات» و «آموزش» تنها بخش‌هایی بوده‌اند که در میان سایر بخش‌های خدماتی امسال رشد تورم تولیدکننده را تجربه کرده‌اند.

سایر بخش‌ها در این مقطع اما روندی کاهشی را در این فصل داشته‌اند. تورم تولیدکننده «فعالیت‌های مربوط به سلامت انسان و مددکاری اجتماعی» بیشترین کاهش را داشته و 18 واحد درصد کمتر از فصل قبل شده است.

باوجود افت فصلی سرعت تورم تولیدکننده در 12 بخش خدمات در سال جاری اما وضعیت در بخش خدمات به وخیم‌ترین حالت خود در 10 سال گذشته رسیده است.

رکوردزنی تورم خدمات آموزش در کشور

طبق داده‌های مرکز آمار در سومین فصل سال جاری تورم تولیدکننده بخش آموزش کشور برابر با 34.7 درصد بوده و از ماه قبل خود در حدود 26.8 واحد درصد بالاتر آمده است.

بررسی داده‌های آماری نشان می‌دهد همواره در این فصل بخش تولیدکننده خدمات آموزشی کشور شاهد رشد قابل توجهی بوده است. با این حال مقایسه این آمار با تمام فصول سال قبل نشان می‌دهد این خیز در آموزش کشور بی‌سابقه بوده است. رشد بالای تورمِ هزینه‌های تولید در خدمات آموزشی، ناشی از هر موضوعی که باشد، می‌تواند به تورمِ مصرف‌کننده و هزینه‌های آموزش در کشور نفوذ کند. 

در نهایت، داده‌های آماری پاییز امسال نشان می‌دهند با وجود افت فصلی سرعت تورم در این فصل اما این شاخص به صورت میانگین در مسیر صعودی قرار داشته و در بالاترین سطح یک دهه ایستاده است؛ اتفاقی که می‌تواند علامتی از رشد تورم مصرف‌کننده را در برداشته باشد.

رشد هزینه‌های خدمات و در ادامه رشد تورم خدمات می‌تواند از مسیرهای مختلف افزایش تورم کل را در برخی کالاها به همراه داشته باشد. مهمترین بخش وخیم نیز در داده‌های آماری این فصل آموزش بوده که در این فصل رکورددار بیشترین رشد بوده است؛ بیشترین رشد فصلی در میان تمام فصل‌های 10 سال گذشته که در نهایت می‌تواند به افزایش هزینه‌های آموزشی خانوارها در کشور منجر شود.