چندی پیش گندم کاران درخواست افزایش قیمت خرید تضمینی گندم را ارایه کردند. گندم یک کالای استراتژیک است که امنیت غذایی کشور بدان وابسته است و بسیاری از کشورها مانند ایران برای آنکه وابستگی مطلق به واردات محصولات غذایی اصلی نداشته باشند امتیازاتی را برای تولیدکنندگان در نظر می گیرند تا هم بتوانند استقلال خود در بحث امنیت غذایی را حفظ کنند و هم از آسیب پذیری بالای اقتصاد در شرایط حساس بین المللی جلوگیری کنند.

سال قبل قیمت یازده هزار و پانصد تومان برای هر کیلو گندم در شرایطی تعیین شد که قیمت دلار در حل این معادله نرخ دلار نیمایی بود و حمله روسیه به اوکراین باعث افزایش قیمت گندم جهانی به بالای هزار و ۱۰۰ دلار شده بود.

در سال جاری هم گندمکاران تقاضای افزایش قیمت خرید تضمینی را در شرایطی ارائه کردند که با کاهش تورم و توافق صادرات گندم اوکراین قیمت جهانی هر صد بوشل گندم به ۶۶۱.۷۵ دلار رسیده است.

به گفته سخنگوی دولت علاوه بر یازده هزار و پانصد تومان قیمت خرید گندم دولت هزار و پانصد تومان کمک هزینه بذر و کود و دو هزار تومان جایزه تحویل در نظر گرفت است که قیمت خرید تضمینی گندم را به پانزده هزار تومان در هر کیلو گرم می رساند از آنجا که قیمت گندم با کمک قیمت جهانی آن و نرخ دلار قابل محاسبه است و کمک های اعلام شده همیشگی نیست اکو ایران در این گزارش قیمت دلار خرید تضمینی گندم را در در سناریو های مختلف تعیین کرده است.

اگرچه در سال قبل نرخ خرید تضمینی گندم یازده هزار و پانصد بود ولی نرخ جهانی هر صد بوشل گندم هم بالای هزار و صد دلار بود ولی با کاهش قیمت جهانی گندم قیمت دلار که برای خرید هر کیلوگرم گندم با نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان  حدود چهل و چهار هزار تومان به دست می آید.

نرخ پیشنهادی گندمکاران برای خرید تضمینی گندم حدود ۱۷ هزار تومان بود که با آن موافقت نشد ولی با توجه به نرخ فعلی جهانی گندم نرخ دلار گندم در این سطح قیمتی به نیمه کانال ۶۰ هزار تومانی می رسید.

سال قبل خبری از اعطای یارانه کود و جایزه تحویل برای گندم نبود به همین خاطر برای آنکه بتوان نرخ خرید گندم را در چند دوره مقایسه کرد در این گزارش از نرخ نهایی خرید گندم برای محاسبه نرخ دلار گندم استفاده شده که با توجه به قیمت فعلی گندم جهانی نرخ دلار برای گندم پانزده هزار تومانی به بالای نیمه کانال پنجاه هزار تومانی می رسد.

هرچند گندم یک کالای استراتژیک است که برای حفظ استقلال امنیت غذایی به آن کمک های در نظر گرفته می شود و همچنین بهره وری پایین در تولید و برداشت کمتر از میانگین جهانی در واحد سطح سود گندمکاران را در ایران تحت تاثیر قرار داده است ولی گندمکاران مدعی هستند که تاجران کشورهای همسایه حاضر هستند گندم را در قیمت های بالاتر خریداری کنند و قیمت های پایین تر موجب خودداری کشاورزان از فروش گندم به دولت شده و قاچاق گندم را افزایش می دهد.

آنچه که مشخص است کشاورز لازم نیست گندم تولیدی خود را با نرخ دستوری واگذار کند و تاجران کشورهای همسایه بر اساس نرخ ارز آزاد با آنها معامله خواهند کرد از طرفی همسایگی هزینه حمل و نقل را کاهش داده و تجارت را به صرفه تر می کند به همین خاطر اگر قیمت خرید تضمینی گندم پایین اعلام شود خطر قاچاق امنیت غذایی کشور را تهدید می کند و به همین دلیل نرخ خرید تضمینی گندم برای یکسال پیش رو باید به گونه ای تعیین شود که در مقابل فرایند قاچاق کارا عمل کند.

با توجه به نرخ صعودی دلار در چند سال گذشته طبیعی است که قیمت دلار محاسباتی برای خرید تضمینی گندم در یکسال بیشتر از قیمت کنونی دلار در بازار آزاد باشد ولی آنچه که بیشتر جلب توجه میکند آنست که همبستگی بازار ها به هم نمی‌گذارد نرخ خرید تضمینی گندم با دلار ثابت ۲۸ هزار و پانصد تومانی تعیین شود و کارایی این رقم برای بازارها زیر سوال می رود یعنی اگر دولت بخواهد نرخ خرید خود را با توجه به دلار تثبیت شده تعیین کند احتمالا در خرید گندم ناموفق خواهد بود زیرا تاجری که گندم را قاچاق می کند به ارز دولتی درسترسی ندارد و بر مبنای نرخ ارز آزاد و منافع لحظه ای اقدام به خرید میکند که شرایط بازی را در زمین قیمت ها برای بازارساز سخت تر می کند و باعث می شود دولت دست بالاتری را تعیین قیمت ها بگیرد در حقیقت نرخ دستوری و ثابت ارز نمی تواند در بازارهایی که قابلیت قیمت گذاری به شیوه بازار آزاد را دارند به طور کارا عمل کند و ناموفق است.

تأثیر آرامش درهم بر بازار ارز و سکه

کاهش ارزش اونس طلا در هفته قبل باعث شد طلا و سکه از اسکناس آمریکایی عقب بمانند، برخی معامله گران تصور میکنند که کف قیمتی دلار در محدوده های فعلی بسته شده و دلار می تواند در قیمت های بالاتری مبادله شود ولی از طرفی دیگر، آرامش موجود در بازار درهم و سرعت کم تغییر قیمت ها در معاملات درهم نشان مید هد که اگر افزایش قیمتی رخ دهد آرام خواهد بود و فعلا نمی توان انتظار رشد های شارپ گونه داشت.

امید در بازار سرمایه زنده است

بازار سرمایه در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته اصلاح شد و قیمت ها تعدیل شدند ولی پولهایی که برای ثبت نام در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو بلوکه شده بودند آزاد شده اند که امیدها را در میان برخی از تحلیلگران بازار سرمایه برای ادامه مسیر صعودی بازار سهام زنده نگه می دارد.