دوزینگ پمپ یکی از ابزارآلات صنعتی بسیار کاربردی است که برای تزریق مقدار مشخصی از مواد شیمیایی از آن استفاده می‌شود. این وسیله قادر است که مقدار مشخصی از سیالات مختلف مانند مواد اسیدی، مایعات ویسکوز، مایعات خورنده و... را در محل موردنظر پمپاژ کند. فشار پمپاژ در این پمپ‌ها به‌صورت دستی یا اتوماتیک قابل‌تنظیم است، به همین دلیل کاربرد این وسیله در صنایع مختلف بسیار زیاد بوده و از آن برای کارهای مختلفی استفاده می‌کنند.

با توجه به کاربرد گستردهٔ پمپ‌های دوزینگ در صنایع مختلف، آن‌ها را در انواع مختلفی تولید می‌کنند. هرکدام از انواع آن‌ها دارای یک‌سری ویژگی‌ها و قابلیت‌ها هستند. شایان ذکر است که همهٔ انواع پمپ‌های دوزینگ طبق استاندارد API 675 ساخته می‌شوند. نیروی محرکهٔ این پمپ‌ها به‌صورت برقی (الکتروموتور)، سلونوئیدی (الکترومغناطیسی)، هیدرولیکی و یا پنوماتیکی تأمین می‌شود. در ادامهٔ این مقاله قصد داریم تا شما را به‌طور کامل با انواع پمپ‌های دوزینگ و کاربرد آن‌ها در صنایع مختلف آشنا کنیم.

انواع دوزینگ پمپ کدام است؟

همان‌طور که به آن اشاره کردیم، پمپ‌های دوزینگ را در انواع مختلفی تولید می‌کنند. هرکدام از آن‌ها دارای ویژگی‌های ساختاری متفاوتی هستند، به همین دلیل نیز کارایی و کاربرد آن‌ها در صنایع مختلف متفاوت است. ازلحاظ قیمت نیز انواع پمپ‌های دوزینگ با هم متفاوت هستند. ازجمله انواع دوزینگ پمپ‌های رایج در صنایع مختلف می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

  • پمپ پیستونی (Piston Pump)

پمپ پیستونی یکی از انواع پمپ‌های دوزینگ است که با رفت‌وآمد پیستون داخل سیلندر عمل پمپاژ سیالات مختلف انجام می‌شود. این پمپ‌ها جزو پمپ‌های فشار قوی نیز محسوب می‌شوند و می‌توانند با سرعت بسیار زیادی مایعات را پمپاژ کنند. برای ساخت پمپ‌های پیستونی از فلزاتی مانند برنج یا آلومینیوم استفاده می‌شود، به همین دلیل بدنهٔ آن‌ها بسیار مقاوم است. این پمپ‌ها فشار بالا و دبی پایین دارند و مناسب برای استفاده در کارواش‌ها هستند. در کارواش‌ها برای پمپاژ آب و مواد شوینده با فشار بالا از این پمپ‌ها استفاده می‌شود. استفاده از آن‌ها باعث صرفه‌جویی در مصرف آب و مواد شوینده برای شستن خودروها می‌شود.

  • پمپ دیافراگمی (diaphragm pump)

پمپ دیافراگمی یکی دیگر از انواع دوزینگ پمپ‌ها به‌شمار می‌رود که از مکانیزم جابه‌جایی مثبت برای پمپاژ سیالات مختلف استفاده می‌کند. نام دیگر این پمپ الکتروپمپ است. در این پمپ‌ها پمپاژ سیالات مختلف به کمک رفت‌وبرگشت دیافراگم پلاستیکی انجام می‌شود. پمپ‌های دیافراگمی دارای انواع مختلفی هستند و پمپ‌های دیافراگم بادی جزو محبوب‌ترین و پرکاربردترین پمپ‌های دیافراگمی محسوب می‌شوند. این پمپ‌ها به کمک نیروی محرکهٔ برقی، دستی و پنوماتیک قابل راه‌اندازی هستند. فشار پمپاژ سیالات مختلف به‌وسیلهٔ این پمپ‌ها قابل‌تنظیم است

  • پمپ پریستالتیک

از دیگر دوزینگ پمپ‌ها می‌توانیم پمپ پریستالتیک اشاره کنیم. این پمپ نیز از مکانیزم جابه‌جایی مثبت برای پمپاژ سیالات مختلف استفاده می‌کند. این نوع پمپ‌ها با نام پمپ شلنگی نیز شناخته می‌شوند. این پمپ‌ها دارای یک لولهٔ انعطاف‌پذیر هستند که از طریق فشردن و رهاکردن این لوله پمپاژ سیالات انجام می‌شود. فشردن شلنگ به کمک چرخ‌دنده‌های پمپ انجام می‌شود. شایان ذکر است که پمپ پریستالتیک در سه نوع شیلنگی، خارج از مرکز ۳۶۰ درجه و تیوپی تولید می‌شود.

  • پمپ سلونوئیدی (Solenoid pump)

دوزینگ پمپ سلونوئیدی به پمپ‌هایی گفته می‌شود که نیروی محرکهٔ آن‌ها از طریق میدان مغناطیسی ایجادشده توسط آهنرباها تأمین می‌شود. پمپ سلونوئیدی دارای ابعاد کوچکی است و از مکانیزم جابه‌جایی مثبت برای تزریق سیالات مختلف استفاده می‌کند. این نوع پمپ‌ها قابلیت تزریق انواع مواد شیمیایی و سیالات با خواص مختلف و درجات متفاوتی از ویسکوزیته را دارند. پمپ سلونوئیدی می‌تواند مقدار بسیار کمی از مواد را پمپاژ کند، به همین دلیل این پمپ دقیق‌تر و قابل‌اعتمادتر از سایر انواع پمپ‌های دوزینگ است. با توجه به این‌که به کمک این پمپ می‌توان مقدار کمی از مواد را جابه‌جا کرد، از این نوع پمپ برای کارهای حساس استفاده می‌شود. در صنعت آب و فاضلاب از این پمپ برای تزریق مواد ضدعفونی‌کننده و کلر برای تصفیهٔ آب استفاده می‌شود. کاربرد این پمپ محدود به صنعت آب و فاضلاب نیست و صنایع دیگری مانند کشاورزی، صنایع تولید کاغذ و پلاستیک و سایر صنایع دیگر از این پمپ برای تزریق مواد شیمیایی مختلف از آن استفاده می‌کنند.

دوزینگ پمپ موتوری جزو پمپ‌های پرکاربرد در صنایع مختلف است. در این پمپ‌ها نیروی محرکه توسط الکتروموتور به جعبه‌دنده منتقل می‌شود، سپس توسط یک شیفت متصل به دیافراگم عمل رفت‌وبرگشت پیستون انجام می‌شود. تزریق سیالات مختلف از طریق جابه‌جایی پیستون انجام می‌شود. پمپ موتوری جزو پمپ‌های فشار قوی محسوب می‌شود. الکتروموتور این پمپ‌ها دارای کلاس حفاظتی IP55 است که از نفوذ گردوغبار و رطوبت جلوگیری می‌کند. در این نوع پمپ‌ها از گیربکس جهت کاهش دور و افزایش گشتاور استفاده می‌شود. ازجمله مزایای خوب این پمپ‌ها می‌توانیم به عدم تماس سیال با قطعات مکانیکی پمپ و طول عمر بالای آن‌ها اشاره کنیم. گفتنی است که برای استفاده در محیط‌های حساس که خطر انفجار وجود دارد، می‌توان از الکتروموتورهای ضدانفجار در این پمپ‌ها استفاده کرد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.

کلریناتور چیست؟

پمپ کلرزن یا کلریناتور به دستگاهی گفته می‌شود که به‌وسیلهٔ آن می‌توان کلر را به‌صورت گاز یا محلول به یک سیال دیگر تزریق کرد. معمولاً از این پمپ در صنعت آب و فاضلاب برای ضدعفونی‌کردن و گندزدایی آب استفاده می‌شود. این پمپ دارای ابعاد کوچکی است و به همین دلیل می‌توان مقدار کمی از یک ماده را تزریق کند. دقت این پمپ بسیار بالاست و می‌تواند مواد شیمیایی مختلف را با حساسیت بالایی تزریق کند. دوزینگ پمپ کلرزن دارای یک موتور الکتریکی است.

خلاصه

به‌طورکلی می‌توانیم بگوییم که دوزینگ پمپ یا پمپ تزریق مواد شیمیایی به وسیله‌ای گفته می‌شود که می‌تواند مقدار معینی از یک سیال را پمپاژ کند. این پمپ در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و در انواع مختلفی تولید می‌شود. هرکدام از پمپ‌های دوزینگ دارای یک‌سری ویژگی‌های ساختاری و کاربردهای متفاوتی هستند. پمپ کلرزن یکی از انواع دوزینگ‌هاست که برای تزریق کلر محلول یا گاز به آب یا سایر مایعات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پمپ دارای حساسیت بالایی در اندازه‌گیری و تزریق کلر به سایر مایعات است. از کلرزن‌ها برای ضدعفونی و گندزدایی آب استفاده می‌شود.