به گزارش اکوایران، دولت ایران قصد دارد مبادلات تجاری خود با عربستان را به یک میلیارد دلار برساند. در این میان دولت قصد دراد حجم مبادلاتش با سوریه را نیز به یک و نیم میلیارد دلار برساند. این برنامه تقریبا برای بسیاری از کشورهای هدف ترسیم شده ولی اهدافی که به باور کارشناسان با وضع موجود محقق نمی شود. حتی برخی کارشناسان همچون ولی الله افخمی راد معتقد است، اگر همین الان تحریم‌ها برداشته شود و اف ای تی اف امضا شود هم توان تولید جوابگوی برنامه‌هایی که ریخته را ندارد.

افخمی راد در تشریح وضع موجود به  «اکوایران» می‌گوید: ضوابط و مقررات تجاری ما آنقدر بهم ریخته است که حتی از نظم خاصی آن هم به غلط  تبعیت نمی‌کند. چون وقتی قاعده‌ای بر کاری حاکم است. چون همه خودشون را تابع آن قاعده می‌دانند. درضمن می‌توان قاعده ایراد دار را اصلاح کرد. اما وقتی قاعده‌ای براش حاکم نیست؛ شما هرچقدر هم تلاش بکنید می‌بینید که نتیجه مطلوب عایدتون نمی‌شود.

او می‌افزاید: اقتصاد ایران از یک اصول علمی و منطقی تجربه شده در دیگر کشور ها برخوردار نیست. پس  تجارت هم که  یکی از زیر بخش‌های اقتصاد است، نمی‌تواند از عملکرد خوبی برخودار باشد.

با بسته شدن مرزهای عراق خوشحال می‌شوید؟

افخمی راد می‌گوید: ما در اینجا شاهدیم که به یک دفعه واردات صدها قلم کالا به کشور ممنوع می‌شود. روندی که در سایر کشورهای دنیا وجود  ندارد. در دنیا کشوری نداریم که یک دفعه رویه‌های تجاری را تغییر دهد و مرزهای خود را ببندد و بگوید چون ما این کالاها را تولید می‌کنیم، واردات آن کالاها ممنوع است. 

او با اشاره به اینکه این رویه بسیار نادرستی است؛ ادامه می‌دهد:  اگر همه کشورها بیایند و بگویند صرفا کالاهایی که تولید نمی‌کنند را اجازه واردات می‌دهند؛ چه اتفاقی می افتد؟  همه چیز بهم می‌خورد. مثلا همین عراق که حجم بالایی از کالاهای ایرانی به آن صادر می‌شود، با ورود کالاهای مشابه ساخت داخل مخالفت کنند. ما خوشحال می‌شویم؟

افخمی‌راد افزود: با این روند مسیر مبادلات بسته می‌شود.پس اگر یک کالایی در ایران تولید شود و به دنبال آن ما واردات آن را ببندیم راه مبادلات را می‌بندیم.

انحصاری به نام ممنوعیت لوازم خانگی

افخمی‌راد با اشاره به ممنوعیت لوازم خانگی می‌گوید: وقتی شما ورود لوازم خانگی را ممنوع کردید، فضا می‌شود یک فضای انحصاری در اختیار تولیدکنندگان داخل. چون تقاضا برای این کالا وجود دارد؛ عرضه کم می‌شود و قیمت‌ها رشد می‌کند. چون پیشتر بخشی از نیاز از خارج از کشور تامین می‌شد. بعد از آنکه قیمت‌ها رشد کرد، می‌آییم می‌گویم؛ چرا کالای ایرانی گران شد؟ چرا کیفیت آن پایین آمد؟ اینها سوالاتی  نیست که ما بخواهیم به دنبال  جواب آن باشیم. چون جوابش در رشد تقاضا و کاهش عرضه مستتر است.

او می‌افزاید: در این فضا تولیدکننده به دنبال بازارهای صادراتی هم نمی‌رود. چون کالاش در داخل با قیمت بالا به فروش می‌رود، پس چرا بازار صادراتی ایجاد کند که سودش هم کمتر از  است. همه این اتفاقات به دنبال ممنوعیت واردات رخ داده است.

افخمی‌راد می‌گوید: وقتی کالای خارجی می‌آید. مردم کیفیت و قیمت را می‌بینند و براسای آن تصمیم می‌گیرند چه کالایی خرید کنند. در این بین تولیدکننده هم می‌بیند، تولیدات جهان به کدام سمت رفته و براساس آن به دنبال تحقیق و توسعه می‌رود. این تولیدکننده می‌رود با مقامات داخلی و تولیدکنندگان خارجی مذاکره می‌کند تا شرایط بهتری را برای تولید داخل ایجاد می‌کند.

رئیس پیشین سازمان توسعه تجارت می‌افزاید: من می‌خواهم از این بحث به این نتیجه را برسم که اولا ظرفیت تولید آنقدر کم است که اگر همین فردا «اف ای تی اف» را امضا کنیم  و «تحریم‌ها» را برداریم؛  ما نمی‌توانیم صادر ات کنیم. چون ما نمی‌توانیم نیاز داخل را نادیده بگیریم.

افخمی‌راد به عدم سرمایه‌گذاری در یک دهه اخیر هم اشاره و تاکید می‌کند: در دهه گذشته براساس آماری که منتشر شده، سرمایه‌گذاری در کشور منفی شده است؛ یعنی این سرمایه گذاری پاسخ استهلاک را هم نداده است. تولیدکنندگان داخلی براساس همین شرایط تولیدشان را آنچنان افزایش نداده‌اند تا ما شاهد مازاد تولید باشیم.

او می‌افزاید: ما در 10 سال گذشته ماشین آلات جدید نیاوردیم. تکنولوژی جدید نیاوردیم. برای همین کالایی را تولید می‌کنیم که در همین حد است که  می‌بینیم.

ویدئوی گفتگوی کامل «اکوایران» با افخمی‌راد را اینجا ببینید.