به گزارش اکوایران،‌ آخرین آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد که وضعیت توزیع درآمد بین دهک‌ها بهبود یافته است. در سال گذشته همراه با کاهش ضریب جینی در مناطق شهری، نسبت هزینه دهک دهم به دهک اول نیز کاهش یافته است. این نسبت نشان می‌دهد که پرهزینه‌ترین افراد جامعه چند برابر بیش‌تر از کم‌هزینه‌ترین اقشار هزینه می‌کنند.

کاهش این شاخص به این معناست که شکاف درآمدی دهک اول و دهم کمتر شده است. در این گزارش، وضعیت دو شاخص توزیع درآمد در مناطق شهری در سال 1401 بررسی شده است.

شاخص‌هایی برای سنجش اختلاف طبقاتی

ضریب جینی یکی از معیارهایی است که از آن برای سنجش اختلاف طبقاتی و نابرابری درآمدی استفاده می‌شود. این عدد هر چه به صفر نزدیک‌تر باشد به معنای برابرترشدن جامعه است.

برای بررسی این که آیا وضعیت نابرابری درآمدی در یک جامعه کم شده است یا خیر نباید فقط به ضریب جینی اکتفا کرد. به بیان دیگر اگر ضریب جینی ثابت مانده باشد به معنای این نیست که اختلاف طبقاتی تغییر نکرده است؛ بلکه به دلیل روش محاسبه این شاخص ممکن است توزیع درآمد طوری بین دهک‌ها جابجا شده باشد که در نهایت ضریب جینی تغییر نکرده باشد.

برای رفع این چالش در کنار ضریب جینی شاخص‌های دیگر هم بررسی می‌شوند. یکی از این شاخص‌ها، نسبت هزینه دهک اول به هزینه دهک دهم است. این نسبت نشان می‌دهد که ثروتمندترین افراد جامعه چند برابر بیش‌تر از فقیرترین اقشار هزینه می‌کنند. کاهش این شاخص به این معناست که شکاف درآمدی دهک اول و دهم کمتر شده است. این نسبت برای دو دهک اول و آخر و چهار دهک اول و آخر نیز محاسبه می‌شود.

منظور از دهک هزینه‌ای این است که خانوارهای کشور را بر اساس هزینه‌ای که دارند از کم به زیاد ردیف کنیم و هر ده درصد آن‌ها را در یک دهک بگذاریم. در این دهک‌ها، از هزینه به عنوان تخمینی از درآمد استفاده می‌شود.

photo_2023-09-12_16-35-50

بهبود توزیع درآمد در مناطق شهری در 1401

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از وضعیت توزیع درآمد نشان می‌دهد که در سال گذشته ضریب جینی در مناطق شهری بهبود یافته و از 0.3757 در سال 1400 به 0.3696 در سال گذشته رسیده است.

همچنین، نسبت هزینه دهک دهم به هزینه دهک اول نیز کاهش یافته است. در سال 1400 دهک دهمی‌ها 11.54 برابر دهک اولی‌ها هزینه می‌کردند اما این نسبت در سال گذشته به 11.23 کاهش یافته است. به عبارت دیگر، هزینه دهک‌ اولی‌ها بیشتر از هزینه دهک دهمی‌ها رشد کرده و نشان می‌دهد که کم‌هزینه‌ترین قشر جامعه در سال گذشته توانسته است تا در سطح بالاتری هزینه کند.

نسبت هزینه 20 درصد پرهزینه‌ترین (دو دهک آخر) به 20 درصد کم‌هزینه‌ترین (دو دهک اول) نیز کاهش یافته است. به طوری که هزینه دو دهک آخر در سال 1400 حدود 7 برابر دو دهک اول بوده که در سال گذشته به 6.82 کاهش یافته است.

نسبت هزینه 40 درصد پرهزینه‌ترین (چهار دهک آخر) به 40 درصد کم‌هزینه‌ترین (چهار دهک اول) نیز در سال 1400 کاهش یافته و به 3.8 رسیده است.

بنابراین با توجه به این که همزمان با کاهش ضریب جینی، نسبت هزینه دهک‌های بالا به پایین نیز نزولی شده می‌توان گفت که توزیع درآمد در مناطق شهری در سال گذشته متوازن‌تر شده است.