به گزارش اکوایران، در حالی که دولت بایدن خبر از آزادی 5 زندانی دوتابعیتی در ایران را داده، در آمریکا، جو بایدن در مورد هزینه‌ آزادی آن‌ها و دیگر زندانی‌ها مورد پرسش قرار گرفته است.

بهای آزادی

به نوشته آسوشیتدپرس، آزادسازی میلیاردها دلار برای ایران و آزادی 5 زندانی ایرانی در آمریکا تازه‌ترین امتیازات قابل توجه دولت ایالات متحده به نام تامین آزادی آمریکایی‌هایی است.

تنها در سال گذشته یک قاچاقچی سلاح بدنام با یک ستاره لیگ بسکتبال زنان که در روسیه زندانی بود و یک قاچاقچی بزرگ مواد مخدر با یک پیمانکار غیر نظامی زندانی توسط طالبان معاوضه شدند.

با آزادسازی 6 میلیارد دلار مذکور، آمریکا در حال از بین بردن یک مانع مهم به عنوان بهای آزادی 5 شهروند ایرانی-آمریکایی است که کمک زیادی به ایران در جهت تقویت اقتصاد تحت فشارش می‌کند.

اولویت مهم دولت بایدن و تصمیمات سخت

توافق‌های دولت بایدن با دشمنان ایالات متحده در برخی موارد موجب تمسخر از جانب جمهوری‌خواهان کنگره شده است. آن‌ها ادعا می کنند که این اقدام معادل باجی است که دولت بایدن می‌دهد.

اما هر بار مقامات گفته‌اند که بازگرداندن آمریکایی‌هایی که توسط دشمنان خارجی زندانی شده‌اند اولویت مهم دولت است که بهای سنگینی دارد. به نظر می‌رسد دولت بایدن تمایل به پرداخت این بها دارد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد آخرین توافقی که انتظار می‌رود در روزهای آینده برقرار شود به خبرنگاران گفت: «قرار نیست این شهروندان آمریکایی از سر خوش‌قلبی آزاد شوند. زندگی واقعی این نیست. این روش کار نمی‌کند. این اتفاق هرگز رخ نمی‌داد. ما باید تصمیمات سختی می‌گرفتیم و در مذاکرات سختی شرکت می‌کردیم تا این شهروندان آمریکایی را به خانه برگردانیم.»

با این وجود جمهوری‌خواهان دولت بایدن را متهم می‌کنند که بار دیگر در قبال تهران زیاده‌روی کرده و ایران را تشویق و اقتصاد این کشور را تقویت می‌کند، آن هم در زمانی که نیروهای آمریکایی و متحدانش در معرض تهدیدات فزاینده در خاورمیانه است.

توافق پایدار دور از دسترس

با این حال، به نوشته آسوشیتدپرس، آخرین توافق به سختی می‌تواند نشانه یک توافق پایدار در روابط دو طرف باشد باشد. تنش‌ها هم‌چنان بالاست و آمریکا روز جمعه در سالگرد ناآرامی‌های داخلی، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعلام کرد.

دولت بایدن البته در مبادله زندانیان تنها نیست. دولت ترامپ در توافق‌های مشابهی دست داشت. ترامپ در سال 2020 آمریکایی‌های آزاد شده را به کنوانسیون ملی جمهوری‌خواهان دعوت کرد. در سال 2016 هم دولت بایدن متهم شد طی توافقی که باعث تعجب برخی در آمریکا شد، در ازای آزادی چهار زندانی توسط ایران هفت زندانی ایرانی در آمریکا را عفو کرده و 400 میلیون دلار پرداخت کرد.

اما شکی نیست که زندانی‌های کنونی به سرعت به آمریکا باز می‌گردند، آن هم در پرونده‌هایی که زمانی غیرقابل حل به نظر می‌رسید. سیامک نمازی، یکی از شهروندان آمریکایی که قرار است از ایران  آزاد شود از سال 2015 به اتهام جاسوسی، در بازداشت بوده است.

رکورد شکنی دولت بایدن

بر اساس گزارش جدید بنیاد جیمز دبلیو فولی، بنیادی که از زندانی‌ها و خانواده‌هایشان حمایت می‌کند، بیشترین تعداد آزادی آمریکایی‌هایی که [به ادعای این گزارش] «به طور نادرست» بازداشت شده‌اند -اصطلاح رسمی که توسط دولت ایالات متحده استفاده می‌شود- در سال 2022 رخ داد. در این گزارش آمده است که 25 مورد از ابتدای سال گذشته میلادی تا 31 ژوئیه آزاد شدند که بیشتر آن‌ها از طریق تعامل دیپلماتیک رخ داده است.

دنیل گیلبرت، پروفسور علوم سیاسی دانشگاه نورث وسترن در مصاحبه با آسوشیتدپرس گفته دولت بایدن نشان داده که تمایل دارد تصمیمات دشوار و حتی بحث برانگیز بگیرد تا بتواند زندانی‌ها را برگرداند. ضربه سیاسی که با آن مواجه است در واقع نشان دهنده عدم تعادل ذاتی در این مبادلات از نگاه آمریکایی‌ها است چرا که شهروندان آمریکایی که از نگاه آمریکایی‌ها ناعادلانه به زندان افتاده‌اند، در ازای خارجی‌هایی آزاد می‌شوند که از نگاه واشنگتن مرتکب عمل غیرقانونی شده‌اند. او باور دارد:« زمانی که با دشمنانمان برای بازگرداندن زندانی‌ها سر و کار داریم هیچ معامله‌ای عادلانه نخواهد بود. این معامله مثل یک معامله عادی تجاری یا تبادل بازیکن بین دو تیم ورزشی نیست. هرگز توافقی وجود نخواهد داشت که ما در نسبت با فداکاری‌هایی که انجام می‌شود در موردش احساس خوشایندی داشته باشیم».

برخی از زندانی‌های آزاد شده توسط آمریکا کسانی هستند که وزارت دادگستری آمریکا زمانی به دادگاه‌ها گفته بود خطری برای جامعه محسوب می‌شوند. به عنوان مثال ایالات متحده ویکتور بوت، قاچاقچی اسلحه روسی را که نام مستعارش تاجر مرگ بود در مبادله‌ای با مسکو با بریتنی گرینر ستاره بسکتبال و برجسته‌ترین آمریکایی زندانی در خارج از آمریکا آزاد کرد. برخی از جمهوری‌خواهان با عصبانیت به این مبادله واکنش نشان دادند به خصوص به این دلیل که یکی دیگر از آمریکایی‌های بازداشت شده کهنه سرباز تفنگدار نیروی دریایی، پل ویلان بخشی از این معامله نبود. چند ماه بعد یک آمریکایی دیگر به نام ایوان گرشکویچ، خبرنگار وال استریت ژورنال در روسیه دستگیر شد. او همچنان در بازداشت است.

وقتی طالبان در سپتامبر 2022 مارک فریکس، پیمانکار غیر نظامی را آزاد کردند، ایالات متحده بشیر نورزی، سلطان مواد مخدر طالبان که 17 سال را پشت میله‌های زندان گذرانده بود آزاد کرد.

آزادی هفت آمریکایی زندانی توسط ونزوئلا در اکتبر گذشته به قیمت آزادی دو برادرزاده همسر رئیس جمهور نیکولاس مادورو که سال‌ها به دلیل محکومیت مواد مخدر در بازداشت بودند تمام شد.

حاشیه‌‌های یک توافق

حاشیه‌های توافق جدید با ایران زمانی مورد توجه قرار گرفت که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، معافیت کلی برای بانک‌های بین‌المللی صادر کرد تا 6 میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران را با معافیت از تحریم‌های آمریکا از کره‌جنوبی به قطر منتقل کنند. مبادله 5 زندانی دوتابعیتی در ایران با 5 زندانی ایرانی در ایالات متحده بخشی از توافق است.

مقامات ایالات متحده از این توافق دفاع کرده‌ و متذکر شده‌اند که پول‌های بلوکه شده متعلق به ایران است و پافشاری کردند که واشنگتن بر چگونگی استفاده از این پول‌ها نظارت خواهد کرد.

با وجود این که ایران بدون رضایت ایالات متحده به این پول دسترسی نخواهد داشت، رئیس‌جمهور ایران در مصاحبه با ان‌بی‌سی گفت که دولتش تصمیم خواهد گرفت این پول را «هر جا که نیاز داریم خرج کنیم.»

پنج ایرانی که ظاهرا آماده آزادی هستند متهمان برجسته‌ای نیستند. آن‌ها عمدتا در پرونده‌هایی که شامل نقض تحریم‌هاست متهم شده‌اند. یکی از متهمان این فهرست یک ایرانی مقیم ایالات متحده است که در سال 2019 به سرقت نقشه‌های مهندسی از کارفرمایش برای انتقال به ایران متهم شد. یکی دیگر از آن‌ها متهم به عدم ثبت نام به عنوان یک عامل خارجی از طرف ایران است.