به گزارش اکوایران، هنوز تامین و تخصیص ارز یکی از مهمترین مشکلات فعالان اقتصادی بخش خصوصی است. مشکلی که آنها برای حل و فصل آن  در اتاق بازرگانی تهران با مقامات وزارت جهاد کشاورزی و صنعت، معدن، تجارت (صمت)  گفت‌وگو کردند. گفت و شنودی که مثل گذشته بدون نتیجه به پایان رسید. چون منابع ارزی محدود است و مقامات دولتی صرفا بر سیاست‌های دولت پافشاری کردند.

البته علیرضا پیمان‌پاک قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه آمادگی دارد بدون در نظر گرفتن گروه‌های کالایی تا مبلغ 200 میلیون دلار در هند یا روسیه تهاتر کند از ضرورت تشکیل یک نشست با حضور مقامات اصلی بانک مرکزی و فعالان بخش خصوصی در اتاق تهران برای بررسی گروه‌های کالایی و تخصیص ارز گفت.

افت تولید درگمین گندم

فعالان اقتصادی حوزه کود و سم درحالی که باید سالانه حدود 500 میلیون دلار ارز دریافت کند. از ابتدای سال تاکنون تنها 20 تا 25 درصد نیازهای ارزی‌شان تامین شده است. به باور آنها در صورت عدم تامین ارز برای واردات این کالاهای ضروری در حوزه کشاورزی، اهداف در نظر گرفته شده برای تولید محقق نخواهد شد.

طبق اعلام انجمن واردکنندگان سم و کود ایران، در صورت عدم تامین به موقع سم و کود در سال زراعی جاری تولید گندم کاهش می‌یابد چون علف‌کُش گندم نداریم. صادرات پسته و زعفران نیز احتمالا با کاهش مواجه خواهد شد. 

ارز دولتی نمی‌خواهیم

در مقابل برخی فعالان اقتصادی که در انتظار ارز هستند، برخی خواهان عدم دریافت ارز دولتی هستند و از دولت می‌خواهند اجاز دهند با ارز آزاد واردات انجام شود.  علی تقوی‌فر، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه مرغداران در تامین نهاده‌ها دچار مشکل جدی شده‌اند، گفت: مشکل تامین نهاده به یک مساله دائمی در صنعت طیور تبدیل شده است که روی میزان تولید و نوسان قیمت کاملاً اثرگذار است. برای مثال ما در حال حاضر با کمبود سویا مواجهیم به طوری که موجودی سویا در برخی واحدهای تولیدی به صفر رسیده است.

او افزود: مرغ وتخم‌مرغ کالاهای اساسی در معیشت مردم هستند و کمبود تولید و نبود آنها در بازار مشکل جدی ایجاد می‌کند. هر زمان که ما به دلیل کمبود نهاده به وزارت جهادکشاورزی مراجعه می‌کنیم گفته می‌شود که یک کشتی در راه است یا یک کشتی در بندر است و به زودی ترخیص می‌شود اما نمی‌توان به مرغ‌ها گفت منتظر بمانند تا بار ترخیص شود.

تقوی‌فر با انتقاد از معطلی زیاد محموله‌ها در بنادر که باعث می‌شود هزینه زیادی بابت دموراژ پرداخت شود و علاوه بر آن ریسک آلودگی نهاده هم بالا می‌رود، ادامه داد: اکنون در نیمه ماه مهر ما از خرید نهاده ناتوان هستیم چون نهاده‌ای در بازار وجود ندارد. درخواست ما این است که به ما مجوز بدهند نیاز خودمان به نهاده را با ارز آزاد تامین کنیم، قول هم می‌دهیم که قیمت تخم‌مرغ افزایش نیابد. چون در حال حاضر با وجود تخصیص ارز ترجیحی به نهاده‌ها، هم خرید با قیمت بالا صورت می‌گیرد، هم معطلی در بنادر و روند ترخیص و به قدری زیاد است که هزینه‌اش کمتر از خرید با ارز آزاد نیست. اگر وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی به ما اجازه واردات با ارز آزاد بدهند، قطعاً قیمت تخم‌مرغ بالاتر نمی‌رود.

به نقل از اتاق تهران، پیمان‌پاک در واکنش به اظهارات تقوی‌فر گفت: از ابتدای امسال، ناچار شدیم تا با اعمال برخی سخت‌گیری‌ها در تخصیص ارز، این بازار را تا حدودی کنترل و ساماندهی کنیم و طی چند ماه اخیر، شرکت پشتیبانی امور دام موظف به واردات کنجاله سویا شد و در حال حاضر، هر هفته، دو کشتی کنجاله در بنادر کشور ترخیص می‌شود و این روند تا حل بحران بازار کنجاله ادامه خواهد داشت.

پیمان‌پاک  افزود: حدود 2.5 میلیون تن خرید کنجاله از خارج از کشور قطعی شده و بخشی از خریدها بار کشتی شده و در مسیر ایران است و بخشی دیگر نیز در حال بارگیری است.

او گفت: شرکت پشتیبانی امور دام اقدام به خرید یک میلیون تن کنجاله سویا کرده که پول آن نیز از محل منابع موجود در بانک تی‌بی‌آی عراق پرداخت شده و برای دیگر پرداخت‌ها نیز که نتوانیم از طریق این بانک اقدام کنیم، از طریق نیکو پرداخت صورت می‌گیرد.

دولت ما راه رها کند

داود رنگی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، نیز  به اصرار دولت بر استفاده واحدهای تولید مرغ از نژاد آرین اشاره کرد و با بیان اینکه تحمیل این نژاد از مرغ مادر، مشکلات عدیده‌ای را برای مرغداران ایجاد کرده‌است، افزود: واحدهای تولید مرغ کشور نژاد آرین را با ضرر و زیان تولید می‌کنند و این نژاد دیگر اقتصادی نیست. خواسته و مطالبه کنونی واحدهای تولید مرغ و تخم‌مرغ کشور به حاشیه راندن نژاد آرین و استفاده از دیگر نژادهای به روز دنیا در صنعت مرغداری است.

پیمان‌پاک در واکنش به اظهارات رنگی گفت: اصرار و تاکید روی استفاده از نژاد آرین یک راه برای مقابله با تاکید است و مسوولان بر این باورند که در شرایط تحریمی کشور، ضروری است که روی استمرار تولید و امنیت تولید در این بخش متمرکز شویم و به دیگر نژادها که در دست برخی کشورهاست وابسته نباشیم.

او در این رابطه تصریح کرد: با این حال، اقداماتی برای اصلاح ژنتیک نژاد آرین در کشور صورت گرفته و این در حالی است که چندی پیش نیز از سوی رئیس‌جمهور و شورای عالی امنیت ملی کشور، مجوز برای واردات نژاد دیگری از مرغ مادر برای جبران کمبودهای در این حوزه، صادر شد.

اتهام واردکنندگان روغن نباتی

همچنین، امیرهوشنگ بیرشک، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی، نیز با اشاره به ابلاغ نرخ سود بازرگانی از سوی دولت طی در تیرماه امسال و تاخیر در صدور دستورالعمل‌های آن، تصریح کرد که تعلل در ابلاغ سود بازرگانی مربوط به واردات روغن خام، منجر به زیان و بروز مشکلات عدیده برای واردکنندگان این محصول که از ابتدای امسال اقدام به ثبت سفارش و واردات کرده‌اند، شده است.

بیرشک همچنین، به عدم تعیین تکلیف قیمت پایه واردات روغن از سوی گمرک طی چهار ماه اخیر اشاره کرد و یادآور شد که واردکنندگان به کم‌اظهاری متهم شده و مشکلاتی برای فعالان آن ایجاد شده است.

وارداتی که صرفه ندارد

کاوه زرگران خطاب به قائم‌مقام وزیر جهادکشاورزی گفت: در حال حاضر قیمت مصوب جو کیلویی 11هزار و 300 تومان است اما در بازار تا قیمت 8هزار و 400 تومان نیز پایین آمده است چون بازرگانان و تامین‌کنندگان در حال رقابت در این بازار هستند.

زرگران با اشاره به اینکه مسیر واردات سویا به کشور پرهزینه است و در هر کیلو حدود 18هزار تومان تمام می‌شود، افزود: با این قیمت تمام شده برای هیچ بازرگانی صرفه نداره که بخواهد کالا را به قیمت 19 هزار تومان بفروشد. در صورتی که اگر در این حوزه نیز اجازه رقابت داده شود هم کالا تامین می‌شود هم قیمت تعدیل می‌شود.

رئیس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران، تاکید و اصرار وزارت صمت به ورود کد ساتا برای تمدید کارت‌های بازرگانی جدید را یکی از مشکلات کنونی فعالان اقتصادی در ادامه فعالیت‌های تجاری عنوان کرد. زرگران همچنین تعیین تکلیف فوری سقف حجم موتور خودروهای وارداتی و نیز وضعیت انتقال ارز واردات خودرو را مورد تاکید قرار داد و در عین حال یادآور شد که سود بازرگانی واردات روغن خام از ابتدای امسال اعمال شود تا مشکلات واردکنندگان این بخش برطرف شود.

سقف واردات برداشته شود

رئیس انجمن واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورده‌های سلولزی ایران نیز  به بخشنامه‌ای اشاره کرد که در آن تمام گروه‌های کالایی یکسان دیده شده و به کسانی اجازه واردات کالا داده شده است، که تولیدکننده باشند، در حالی که در این حوزه، تولیدکننده وجود ندارد. این انتقاد البته بلافاصله با این پاسخ مواجه شد که بخشنامه به تازگی اصلاح شده است.

 سید حسن میرباقری در ادامه به مساله خروج ارز از کشور اشاره کرد و افزود: ارزهای زیادی از کشور خارج شده که در بازار مسکن کشورهای همسایه سرمایه‌گذاری می‌شود در حالی که اگر اجازه واردات با ارز اشخاص داده شود می‌توان از این ارزها برای تامین کالای مورد نیاز کشور استفاده کرد.

او همچنین تاکید کرد که بخش خصوصی و به طور مشخص اتحادیه واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورده‌های سلولزی با تخصیص ارز ترجیحی مخالف است. میرباقری افزود: ما از همان ابتدا با سیاست ارز 4200 تومانی مخالفت کردیم و به صراحت نوشتیم که ارز دولتی نمی‌خواهیم. ما ارز دولتی نمی‌خواهیم و با گذاشتن سقف برای واردات هم مخالفیم چون با این سقف برای هیچ‌کس صرفه ندارد که واردات انجام دهد.

تعلیق ثبت‌سفارش تولیدکنندگان

به نقل از اتاق تهران یکی از چالش‌های دیگر تجار تعلیق ثبت‌سفارش‌ها و برداشته شدن تیک تخصیص ارز طی هفته‌های اخیر است. علی میرعبداله، رئیس هیات مدیره انجمن کارگزاران گمرکی تهران در این باره گفت: بخش بزرگی از واحدهای تولیدی با اعتبار خود نزد شرکای خارجی اقدام به خرید و تامین مواد مورد نیاز خود کرده‌اند و این در حالی است که تعلیق ثبت‌سفارش‌ها چالش بزرگی را برای این واحدهای تولیدی ایجاد کرده‌است.

به چای ارز داده نمی‌شود

دبیر اتحادیه تولیدکنندگان، بازرگانان و صنایع بسته‌بندی چای نیز با انتقاد از سیاست‌هایی که در دو سال گذشته در مورد این کالا اعمال شده است گفت: متاسفانه بازار چای دچار یک ناهنجاری جدی شده و فعالان این بازار را در این مورد قصوری نداشتند دچار مشکل کرده است.

ایوب درویشی گفت: در نتیجه رانت‌خواهی، از آذر 1401 تا شهریور 1402 ثبت سفارش چای متوقف شد و از شهریور به بعد نیز با این که ثبت‌سفارش باز شده اما ارزی تخصیص داده نمی‌شود. تامین ارز چای به تالار دوم رفته و فعلاً دست بازرگانان چای خالی مانده است.

او ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی به بازرگانان چای عنوان می‌کند که شما چای بیاورید ما ارز را تامین می‌کنیم اما هیچ برنامه مشخصی برای عمل به این تعهد وجود ندارد. در حال حاضر فعالان اقتصادی ما با اعتباری که دارند و اعتماد که به آنها وجود دارد کالا وارد می‌کنند اما این شرایط نمی‌تواند ادامه داشته باشد.

در واکنش به این اظهارات پیمان پاک با اشاره اینکه طی چند ماه اخیر، وزارت کشاورزی تلاش کرده است تا در زمینه تامین ارز و ثبت‌سفارش‌ها، نظم و تعادل کافی ایجاد کند، به تخصیص و تامین ارز برای واردات چای اشاره کرد و گفت: منابع ارزی برای واردات چای که اندک نیز نبود، نشان داد که ناهماهنگی‌هایی در میان دستگاه‌های اجرایی وجود دارد که باید برطرف شود.

پسته آمریکایی به چین رفت

 دبیر اتحادیه صادرکنندگان خشکبار با اشاره به اینکه در سال 99 از میزان 6.2 میلیارد دلار صادرات محصولات کشاورزی و غذایی ایران، سهم صادرات خشکبار حدود 2.5 میلیارد دلار بود، افزود: در حال حاضر صادرات خشکبار ایران به 900 میلیون دلار در سال کاهش یافته است.

زین‌العابدین هاشمی افزود: شک نکنید که با قیمت‌هایی که تجار و صادرکنندگان خشکبار آمریکایی در بازارهای صادراتی اعلام و محصولات را عرضه کرده‌اند، به سمت خروج کامل محصولات خشکبار ایران از بازارها خواهیم رفت.

به گفته او ، به تازگی صادرکنندگان آمریکایی نزدیک به 46 هزار تن پسته را ظرف سه روز در بازار چین که یکی از بازارهای اصلی ایران محسوب می‌شود، فروخته‌اند در حالی که در ایران، صادرکنندگان خشکبار همچنان با چالش تعیین قیمت از سوی دستگاه‌های دولتی دست به گریبان  و در حال چانه‌زنی هستند. وی هشدار داد که به این طریق، پس از فرش دستباف، خشکبار ایران نیز از بازارهای جهانی کنار خواهد رفت.

توقف ثبت سفارش مازاد!

 ​صالح عسگری مدیرکل دفتر خدمات ارزی و مالی سازمان توسعه تجارت در واکنش به اظهارات فعالان اقتصادی در خصوص تخصیص ارز و اولویت‌بندی گروه‌های کالایی گفت: از ابتدای سال جاری تا پایان شهریور ماه حدود 32 میلیارد یورو با کدهای کالایی مربوط به وزارت صمت ثبت سفارش شده است در حالی که در کل سال گذشته این رقم 42 میلیارد بوده که 38 میلیارد آن اجرایی شده و واردات صورت گرفت. خوشبختانه وزارت جهادکشاورزی کنترل خوب و مناسبی روی ثبت‌سفارش‌ها داشت و اجازه ثبت‌سفارش مازاد را نداد اما وزارت صمت به دلیل تغییر وزیر در ماه‌های نخست سال و تحولات درون این وزارتخانه این مدیریت اعمال نشد و ما با اوج ثبت‌سفارش مواجه شدیم به طوری که برخی شرکت‌های بزرگ چند برابر سال گذشته ثبت‌سفارش کرده‌اند.

عسگری افزود: ما در دی ماه سال گذشته این پیش‌بینی را داشتیم که قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی در سال جاری با افت مواجه می‌شود که در نتیجه آن صادرات و ارز ناشی از صادرات این کالاها در کشور ما دچار کاهش خواهد شد و در نتیجه باید مدیریت بهتری روی ثبت‌سفارش‌ها داشته باشیم. این همان مساله‌ای است که اکنون اتفاق افتاده است.

او با اشاره به سخنان یکی از حاضران در مورد توسعه صادرات گفت: طبیعی است که وقتی منابع در اختیار ما کاهش یافته و با مشکل مواجه شده‌ایم باید به فکر افزایش منابع باشیم. ما باید بیشتر دغدغه توسعه صادرات را داشته باشیم. با توسعه صادرات ارز بیشتری در اختیار خواهیم داشت که بتوانیم برای واردات کالاهای مورد نیاز تخصیص بدهیم.