خرید و فروش عتیقه و آثار باستانی یکی از معضلات کشورهای تاریخی چون ایران، افغانستان و عراق محسوب می‌شود.

اهمیت این آثار به واسطه هویت بازگوکننده‌شان موجب فروش‌شان با قیمت‌های زیادی می‌شود. 

بازگشت این اشیا به کابل بدون شک علاوه بر تکمیل بخش هویتی این سرزمین می‌تواند درآمدزایی از طریق گردشگری را نیز افزایش دهد.

تلاش افغانستان برای بازگشت آثار باستانی

  طی 50 سال جنگ،‌ هرج و مرج و آشوبی که در افغانستان وجود داشت، ده‌ها هزار اثر باستانی از افغانستان خارج شد که قدمت برخی از آن‌ها بیش از 1800 سال پیش‌بینی شده است. با این که اکثر ویرانی‌های اماکن تاریخی و فرهنگی در افغانستان توسط طالبان صورت گرفت و بسیاری از اشیا عتیقه نیز جابه‌جا شد اما در زمان حضور نیروهای آمریکایی نیز خارج کردن اشیا باستانی از افغانستان و فروش در بازارهای کشورهای مختلف هم‌چنان ادامه داشت.

یکی از کیوریتورهای موزه انگلستان معتقد است که بسیاری از این‌ اشیا در دهه‌های 1990 و 2000 میلادی در بازارهای غربی‌ به فروش رسیدند، یا به طور غیرقانونی و یا به صورت دزدی از افغانستان خارج شدند. دوشنبه گذشته،‌33 مورد از این آثار با ارزش 1.8 میلیون دلار در نیویورک به سفیر افغانستان تحویل داده شد. این آثار جزو 2500 اثری بود که از یک دلال هندی به جرم قاچاق و سرقت در سال‌های 2012 تا 2014 ضبط شد و قیمت کلشان  143 میلیون دلار برآورد شد. اما سفیر افغانستان اعلام کرد که فضایی که امکان تاراج آثار با ارزش افغانستان را فراهم می‌کند،‌ همچنان غالب است و امکان سرقت مجدد این آثار وجود دارد؛ علاوه بر این، او معتقد است که  غارت گذشته افغانستان غارت آینده آن نیز هست،‌در نتیجه قاچاقچیان فقط تاریخ افغانستان را نمی‌دزدند.

  با این حال آثار ارائه شده به این کشور قرار است که در موزه ملی افغانستان نگهداری شود. یونسکو نیز  اقدامات مهم مقامات این کشور  برای حفظ و نگهداری از آثار را تایید کرد. در دهه گذشته هزار شی عتیقه سرقتی از این کشور که بالغ بر 175 میلیون دلار ارزش دارند در بیش از 12 کشور چون نپال، سریلانکا، مصر و پاکستان یافت شد.

تلاش افغانستان برای بازگشت آثار باستانی و حفظ هویتش بیانگر بهبود وضعیت اجتماعی-اقتصادی این کشور است.