نوازنده نغمه زندگی

اگر در دنیای مدرن امروز، هوش مصنوعی می‌توانست دنیای موسیقی را به المپیک بدل کند، بی‌تردید او از جمله قهرمان‌هایی بود که با ایستادن بر سکوی نخست و مدال‌آوری حسی غرورآمیز توأمان با شادی به ما هدیه می‌داد.

کیهان کلهر مدت‌هاست که با کمانچه‌نوازی‌های بی‌نظیرش بر روی صحنه، یکی از میراث‌داران و سفیران اصلی هنر و موسیقی ما در دنیاست؛ نوازنده‌ای که نغمه‌ زندگی می‌نوازد و از شنوندگانش در سراسر جهان دلبری می‌کند.

 کیهان کلهر و آغاز ماجراجویی‌هایش

نام کلهر در دنیای موسیقی به نام بزرگان بسیاری چه در داخل و چه در خارج از کشور گره خورده است؛ که همین امر مسبب پرورش استعداد و معروف شدنش در جهان شد. کیهان کلهر در سوم آذر ۱۳۴۲ در تهران به دنیا آمد و تا پیش از شروع جنگ تحمیلی به کرمانشاه رفت. کودکی و نوجوانی کیهان در کرمانشاه سپری شد اما در سال‌های ابتدایی جنگ، او به همراه خانواده به تهران نقل مکان کرد و در پایتخت با گروه هنری «شیدا» به سرپرستی نوازنده برجسته تار، محمدرضا لطفی آشنا شد.

کلهر در ادامه تصمیم گرفت که برای تحصیل در رشته موسیقی، از کشور خارج شود. مقصد اول او ایتالیا بود و پس از آن به کانادا و دانشگاه کارلتون اتاوا رفت و در نهایت توانست از این دانشگاه با مدرک کارشناسی ارشد آهنگسازی فارغ‌التحصیل شود. زمانی که کیهان کلهر در خارج از کشور سکونت داشت، منزل پدری او در تهران هدف موشک ارتش بعث عراق قرار گرفت و طی آن پدر، مادر و برادر او شهید شدند. کیهان کلهر در سال ۱۳۷۳ بازگشت کوتاهی به کشور داشت و پس از آن در سال ۱۳۷۴ برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا بار دیگر راهی کشور کانادا شد.

سرانجام کلهر در اوایل دهه ۷۰ به تهران و ایران ازگشت و با گروه «دستان» آشنا شد و نخستین کنسرت رسمی خود را با آواز ایرج بسطامی، به اجرا درآورد اما شهرت خاص او را می‌توان به آلبوم «شب سکوت کویر» در سال ۱۳۷۷و با آواز مرحوم محمدرضا شجریان نسبت داد.

دیپلمات بین‌المللی نغمه‌های ایرانی

کیهان کلهر علاوه بر همکاری با بزرگان موسیقی ایران، با بسیاری از موسیقی‌دان‌های نام دار جهان از جمله یویوما از چین، بروکلین رایدر از آمریکا، ارکستر فیلارمونیک نیویورک، شجاعت حسین خان از هند، اردال ارزنجان از ترکیه، ژائو ژیپینگ، عالیم قاسمف از جمهوری آذربایجان کوارتت، کرونوس و گروه ساز‌های بادی هلند

کیهان کلهر از جمله پرافتخارترین موسیقی‌دانان ایرانی در سطح جهان تلقی می‌شود. او برای آلبوم‌های «فریاد» و «بی تو به سر نمی‌شود» که با آواز محمدرضا شجریان و آهنگسازی حسین علیزاده همراه بود، نامزد دریافت «گرمی» جایزه معتبر موسیقی شد.

همکاری بین المللی او با گروه «غزل» در آلبوم «باران» نیز که کیهان کلهر در آن، کمانچه، ساندیپ داس، طبلا و شجاعت حسین خان، سی‌تار می‌نوازند نیز نامزد جایزه گرمی ۲۰۰۴ شد. کیهان کلهر به همراه گروه جاده ابریشم در پنجاه و نهمین مراسم جایزه گرمی، به رهبری یویوما توانستند با آلبوم sing me home جایزه گرمی بهترین موسیقی جهانی را به دست آورند. کلهر در فستیوال جهانی موسیقی وومکس در سال ۲۰۱۹ به عنوان بهترین هنرمند سال جهان انتخاب و تبدیل به نخستین نوازنده ایرانی شد که موفق به کسب جایزه معتبر جهانی «وومکس» شد.

تمام این‌ها را گفتیم تا به گوشه‌ای از افتخارات این موسیقی‌دان و هنرمند بین‌المللی کشورمان اشاره کرده باشیم اما هرچقدر هم بنویسیم، کلمات قدرت توصیف شوریدگی و سرپنجه‌های شگفت کیهان کلهر در کمانچه‌نوازی را نخواهد داشت. شاید بتوان مصداق بارز «خانه یکی»بودن، را کلهر و سازش دانست؛ به‌طوری که کلهر با کمانچه و کمانچه با او تعریف می‌شود.

شاید بتوان بهترین توصیف برای کلهر را در پیام تبریک تولد شاعرانه، حسین علیزاده، آهنگساز، ردیف‌دان، پژوهشگر، موسیقی‌دان و نوازنده تار و سه‌تار در سوم آذر 1400 و به مناسبت ۵۸ ساله شدن کلهر منتشر کرد، دید:

 «کمانی با رنگ‌های عاشقان

کمانی با رنگ‌های مهربان

کمانی با تپش قلب مردمان

کمانی مست و هشیار نوازش‌کنان.

کیهان،

رنگین‌کمان،

تولدت مبارک

‌حسین علیزاده

سوم آذر ۱۴۰۰»