فارن پالیسی: 10 ریسک بزرگ پیش روی جهان در سال 2024/ رقابت هسته‌ای و رویارویی ابرقدرت‌ها

به گزارش اکوایران، نشریه فارن‌پالیسی هفتمین نسخه سالانه «10 ریسک برتر جهانی» خود را منتشر کرده است. در پیش‌بینی‌های قبلی، به گسترش جنگ‌های کوچک، ناامنی غذایی، بدهی‌های کشورهای در حال توسعه و تأثیرات فزاینده تغییرات آب‌وهوایی توجه شده بود. این یک وضعیت چندبحرانی مداوم است که مشخصه زمان ماست: سیستم جهانی پس از جنگ جهانی دوم که ایالات متحده مهندس آن بوده است در حال گسستن است. در سال 2024 نشانه‌های بیشتری از این بی نظمی و نزاع ظاهر می‌شود. اکوایران این گزارش سالانه را در دو بخش ترجمه کرده است که قسمت اول آن پیشتر منتشر شد. در ادامه بخش دوم و پایانی این یادداشت را می‌خوانید:

7- در سایه انتخابات تایوان

چه اپوزیسیون و چه حزب حاکم دموکراتیک مترقی (DPP) در انتخابات ریاست‌جمهوری تایوان در 13 ژانویه پیروز شود، نتایج احتمالاً بر مخمصه تایوان و روابط ایالات متحده و چین تأثیر خواهد گذاشت. لای چینگ ته، نامزد حزب دموکراتیک خلق، بر خلاف رئیس جمهور محتاط‌تر فعلی تایوان، تسای اینگ ون، یک رهبر صریح و آشکارا طرفدار استقلال است، اگرچه او گفته است که به سیاست‌های تسای ادامه خواهد داد.

چین که در ماه‌های اخیر فعالیت‌های نظامی تهدیدآمیز خود را در قبال تایوان افزایش داده است (که احتمالاً تا انتخابات ژانویه ادامه خواهد داشت)، به احتمال زیاد نسبت به پیروزی دوباره حزب دموکراتیک خلق واکنش بیش از حد نشان خواهد داد و ارعاب نظامی، دیجیتالی و اقتصادی خود را به سطح جدیدی ارتقا خواهد داد.

در همین حال، تنش‌های ایالات متحده و چین پس از نشست نوامبر بایدن و شی، کاهش یافته است با این حال پکن اقدامات دریایی قاطعانه خود را در دریای چین جنوبی یا نزدیک تایوان کاهش نداده است. ریاست جمهوری لای به احتمال زیاد این روندها را تقویت خواهد کرد. شعله ور شدن مجدد رویارویی ایالات متحده و چین، احتمالاً باعث افزایش چرخه کنش-واکنش می‌شود و می‌تواند دستاوردهای ناچیز نشست اخیر بایدن-شی را خنثی کند.

احتمال تاثیرگذاری انتخابات تایوان بر روابط آمریکا و چین:

8- سومین عصر هسته‌ای

بحران‌های هسته‌ای مانند بحران موشکی کوبا در سال 1962 در حافظه جمعی کم رنگ شده‌اند. با تشدید تنش‌های ایالات متحده و روسیه، چارچوب ثبات استراتژیک پس از جنگ سرد از بین رفته است و جنگ اوکراین این روابط را قطع کرده است و عملاً معاهدات «نیروهای متعارف» 1990 در اروپا و «نیروهای هسته‌ای میان‌برد» 1987 را باطل کرده است.

علاوه بر این، در اولین سالگرد حمله به اوکراین، مسکو اعلام کرد که مشارکت در پیمان «نیو استارت» را که استقرار هسته‌ای ایالات متحده و روسیه را به 1550 کلاهک مستقر محدود می‌کند و در سال 2026 منقضی می‌شود، به حالت تعلیق در می‌آورد. پوتین همچنین قانونی را امضا کرد که روسیه را از معاهده منع آزمایشات هسته‌ای خارج می‌کند.

یک رقابت کنش-واکنش هسته‌ای جدید به طور خاص نگران کننده است: ایالات متحده، روسیه و چین همگی در حال مدرن سازی و گسترش قابلیت‌های تسلیحات هسته‌ای خود هستند. تهدیدهای پوتین برای استفاده از سلاح‌های هسته‌ای کوتاه برد در اوکراین نشان می‌دهد که آستانه استفاده از سلاح‌های هسته‌ای می‌تواند کاهش یابد. دکترین فرضی روسیه در مورد «تشدید برای کاهش تنش» نشان می‌دهد که ممکن است جنگ‌های هسته‌ای محدودی رخ دهد. فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، تسلیحات سایبری تهاجمی و ضد ماهواره‌ای، آسیب‌پذیری‌های جدیدی را برای قدرت‌های هسته‌ای ایجاد می‌کنند، زمان تصمیم‌گیری را کاهش می‌دهند و به ترس از اولین حمله دامن می‌زنند.

احتمال وقوع عصر سوم رقابت هسته‌ای:

9- خارج شدن هوش مصنوعی از کنترل

ترس از اینکه هوش مصنوعی و نمود فیزیکی آن – روبات‌ها – به زودی باهوش‌تر از انسان‌ها می‌شوند، فعالان فناوری را دو دسته کرده است. یکی از پدرخوانده‌های هوش مصنوعی، جفری هینتون، و ده‌ها توسعه‌دهنده برجسته دیگر هوش مصنوعی نسبت به «خطر انقراض» هشدار داده است. طرف دیگر، به طور چشمگیر در اوپن‌ای‌آی، که چت‌جی‌پی‌تی را ایجاد کرد، اکنون کاملاً به دنبال سرعت بخشیدن به توسعه هوش مصنوعی و ارتقای فرصت‌ها است.

در حالی که اوپن‌ای‌آی، گوگل، مایکروسافت و متا و ده‌ها استارت‌آپ و چین در حال رقابت هستند، مدل‌های زبان هوش مصنوعی مولد به‌طور تصاعدی طیف وسیعی از قابلیت‌ها را بهبود می‌بخشند. در سال 2024، یک مدل زبان قدرتمندتر چت‌جی‌پی‌تی-5 را منتشر خواهد کرد. این می تواند یک سال کلیدی برای این باشد که ببینیم آیا دولت‌ها می‌توانند بر کسری‌های حکمرانی غلبه کنند یا خیر. فرمان اجرایی اخیر بایدن مبنی بر وضع مقرراتی برای توسعه و استفاده ایمن از هوش مصنوعی، و همچنین قوانین جدید اتحادیه اروپا برای هوش مصنوعی، گام‌های کوچک اما امیدوارکننده‌ای هستند.

چین مقرراتی را درباره هوش مصنوعی مولد وضع کرده است. هوش مصنوعی به طور تصاعدی در حال رشد است، اما هنجارهای ایمنی و مسئولیت پذیری جهانی هنوز نامشخص هستند. اما مقررات به تنهایی هوش مصنوعی را محدود نخواهد کرد. همانطور که مصطفی سلیمان، یکی از پیشگامان هوش مصنوعی و نویسنده کتاب «موج پیش‌رو» استدلال می‌کند، محدود کردن هوش مصنوعی ممکن است غیرممکن باشد. سلیمان مینویسد که مقررات باید با تحقیقات سیستماتیک کافی در مورد ایمنی هوش مصنوعی همراه شود: ما باید بدانیم چرا و چگونه هوش مصنوعی مرتکب اشتباهات می‌شود و اینکه آیا کلید خاموش و روشنی که صرفاً توسط انسان کنترل شود وجود دارد یا خیر.

احتمال از کنترل خارج شدن هوش مصنوعی:

10- مطلق گرایی اخلاقی

همه خطراتی که در بالا مورد بحث قرار گرفت، به قول دونالد رامسفلد، وزیر دفاع سابق ایالات متحده «ناشناخته‌های شناخته شده» هستند - رویدادها یا روندهایی که می‌توانیم مسیرهای آن‌ها را ارزیابی کنیم. اما یک چالش ناملموس وجود دارد که محرک بسیاری از این روندهاست: یقین یا مطلق‌گرایی اخلاقی.

این طرز فکر به مسائل از دریچه مانی‌گرایی: ما در مقابل آن‌ها و خیر در برابر شر می‌نگرد و به سوی عدم مدارا گرایش دارد. این رویکرد با چیزی مشخص می‌شود که روانشناسان آن را «سوگیری شناختی» می‌نامند، تمایلی به تفسیر همه رویدادها از فیلتر یک باور سفت و سخت مذهب‌گونه یا مجموعه‌ای از باورها و رفتارها، برای مثال: پوتینیسم، تفکر شی جین پینگ، ناسیونالیسم مسیحی ، ترقی گرایی «ووک»، اسلام گرایی رادیکال، یهودی‌ستیزی چپ افراطی و راست افراطی، استثناگرایی آمریکایی و رساله اخلاقی «ماموریت تمدن سازی».

این طرز فکر همچنین تمایل دارد به مفروضات منسوخ شده بچسبد، که منجر به چیزی می‌شود که دانشمندان علوم اجتماعی «وابستگی به مسیر» می‌نامند - تکیه بر تصمیمات و اقدامات گذشته برای دستیابی به اهداف به جای ارزیابی مجدد شرایط و روندهای فعلی. چنین ایده‌های سیاه و سفیدی می‌تواند به نتایج غم انگیزی منجر شود، اگر نه جنگ جهانی سوم. این روند به دو قطبی شدن داخلی در ایالات متحده و همچنین تجزیه جهانی دامن می‌زند. تعادل منافع قابل مذاکره است، اما ایمان مطلق، نه چندان.

راینهولد نیبور، الهی‌دان و فیلسوف سیاسی، درباره توهم «مدیریت تاریخ» هشدار داد و توضیح داد که «انسان مدرن فاقد فروتنی برای پذیرش این واقعیت است که کل درام تاریخ در چارچوبی از معنا به نمایش در می‌آید که برای درک یا مدیریت بشر بیش از حد بزرگ» است.

احتمال این که مطلق‌گرایی اخلاقی همکاری جهانی را تضعیف کند: