چرا مقایسه ارزش استارتاپ‌ها با املاک اشتباه است

به گزارش اکوایران، بر اساس این خبر اعلام شد که دو شرکت حقوقی «خورشید سان» و «راستین ارزش سپهر» به همراه چهار فرد حقیقی، سهام خود را به گلرنگ فروختند.

میلاد منشی‌پور - مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار تپسی- در این رابطه گفته بود: «به این ترتیب نه تنها تپسی بعد از هفت سال وارد چرخه بعدی و بزرگ‌تر زندگی خود، بلکه در این مسیر همراه و حامی توانمندی را در کنار خود خواهد داشت.»

اما ارزش کل تپسی در بازار با واکنش برخی‌ از کاربران فضای مجازی همراه بود؛ برخی نوشتند که «این عدد نشان داد که عمق اکوسیستم نوآورانه ایران خیلی کمتر از سر و صدایش است؛ اندازه بسیاری از بیزنس‌های کوچک و متوسط غیر نوآورانه و سرمایه‌گذاری‌ در این شرکت‌ها، چندین برابر اکوسیستم نوآورانه است.»

 برخی نیز ارزش تپسی به عنوان یک شرکت استارتاپی معروف در ایران با ارزش یک آپارتمان 25 طبقه در منطقه یک تهران مقایسه کردند و نوشتند:« با فروش ۴۱ سهام تپسی، ارزش کل آن ۱۸۰۰ میلیارد تومان می‌شود. این ساختمان ۲۵ طبقه و ۷۰ هزار متر مربعی آقای سیدحمید صحیح‌النسب لوکس ساز معروف تهران در خیابان فرشته است که امروز متری ۷۵۰ میلیون تومان پیش‌فروش می‌شود‌ و ارزش ۵۰ هزار متر مسکونی این ساختمان ۳۷.۵ هزار میلیارد تومان است.»

.

اما این سوال پیش آمد که آیا مقایسه اینگونه ارزش شرکت‌های استارتاپی در بازار کار درستی است؟ 

مانوئل اوهانجانیانس- موسس و مدیر ایسمینار، مشاور و منتور کسب‌وکار استارتاپ‌ها اینگونه پاسخ می‌دهد: این قیاس اشتباه است چراکه بین استراتژی کش اوت«Cash Out» و ارزش‌گذاری تفاوت وجود دارد. کسی که قصد سرمایه‌گذاری دارد بخاطر شرایط توسعه‌ای شما و بر اساس روند بازار، و المان‌های مختلف اقدام به ارزش‌گذاری کسب‌وکار شما می‌کند . این ارزش‌گذاری به این دلیل که بر اساس نرخ ریسک بازار و ریسک اقتصادی و سیاسی و کلان کشور انجام می‌شود، دقیق‌تر است. 

به گفته وی، در زمانی که قصد کش‌اوت و فروش سهام داشته باشید نه سرمایه‌گذاری، ارزش استارتاپ بسته به مذاکرات و ریسک کسب‌وکار تخفیف می‌خورد، که این تخفیف می‌تواند  از 20 تا 60 درصد هم باشد. برای مثال اگر ارزش هر سهم شما در سرمایه‌گذاری یک میلیون تومان باشد، در فروش سهام ممکن است شما این سهم را با 300 هزار تومان بفروشید؛ چراکه فروش سهام عمدتا ارزان‌تر اتفاق می‌افتد.

او ادامه می‌دهد: در قضیه تپسی و گلرنگ نیز وقتی یک شرکت، حدود 70 درصد از کل سهام شرکت تپسی را می‌خرد، در واقع به اندازه 20 تا 60 درصد ارزش واقعی هر سهم هزینه کرده؛ پس اگر بنا بر مقایسه هم باشد به جای یک ساختمان 25 واحدی، باید 4 الی 5 ساختمان 25 واحدی را در نظر بگیریم.

این کارآفرین می‌گوید: متاسفانه ارزش اکوسیستم ایران با توجه به اقتصاد بیمار آن اغلب ملک محور است و تورم بیشتر شامل حال آن می‌شود؛ بنابراین سرمایه‌گذاران سنتی اینگونه مقایسه و محاسبه می‌کنند. اما قیاس ارزش ملک با استارتاپ درست نیست چراکه کسب‌وکار می‌تواند بین المللی شود؛ اما امکان صادرات ملک وجود ندارد.  

اوهانجانیانس در پایان به ارزش کاربران استارتاپ‌ مذکور اشاره کرد و گفت: در نظر بگیرید که این استارتاپ اثر اجتماعی و 23 میلیون کاربر دارد و بنا به این تعداد کاربر می‌توان چندین استارتاپ و محصول جدید مبتنی بر همین استارتاپ عرضه کرد؛ بنابراین ارزش این کسب‌وکارهای کاربر محور به مراتب حداقل 5 تا 10 برابر بیشتر از ارزش‌گذاری‌های مرسوم است.