نقش سیاست پولی در هسته تورم‌زا؛ شهریور 1402

به گزارش اکوایران، در شهریورماه 1402 کمترین سهم سیاست پولی از دارایی‌های بانک مرکزی رقم خورده است. به همین ترتیب مشاهده می‌شود نقش این جزء از پایه پولی در مقایسه با ماه‌های گذشته‌تر کاهش یافته و به کمتر از 5 درصد از رشد 42 درصدی پایه پولی در انتهای تابستان رسیده است. 

به‌طور کلی به هر یک از دارایی‌های بانک مرکزی اقلام پایه پولی گفته می‌شود و افزایش در هر یک از آن‌ها منجر به افزایش پایه پولی شده و در نهایت در رشد نقدینگی بروز می‌یابد. بر اساس چارچوب اقتصاد جریان اصلی، دلیل اصلی به وجود آمدن تورم رشد نقدینگی است که به نوبه خود از رشد پایه پولی تاثیر می‌پذیرد به همین دلیل است که بررسی تغییرات اقلام دارایی‌های بانک مرکزی برای سیاست‌گذاران ضرورت دارد. 

رشد 42 درصدی پایه پولی در انتهای تابستان 1402

بر اساس گزارش‌های منتشر شده از بانک مرکزی، مشاهده می‌شود رقم پایه پولی در انتهای تابستان 1402 به 981 همت رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد حجم پایه پولی در قیاس با شهریور 1401 حدود 42 درصد رشد داشته و از 690 همت به 981 همت رسیده که معادل چاپ حدودا 290 همت پول پر قدرت است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در انتهای تابستان 1402 خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در مقایسه با مقطع مشابه در سال گذشته‌ آن کمتر شده و به همین‌ترتیب اثری کاهنده در تغییرات پایه پولی ایفا کرده است. این درحالی‌ست که سهم بدهی دولت به بانک مرکزی از رشد پایه پولی برخلاف ماه‌های ابتدایی 1402، نقشی فزاینده اما جزئی داشته و همچنان مانند دیگر ماه‌های مورد بررسی‌، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی اصلی‌ترین دلیل رشد پایه پولی در شهریور 1402 بوده است.

خالص سایر اقلام بانک مرکزی که مانده اجرای سیاست پولی ذیل آن قرار می‌گیرد نیز نقشی جزئی و کاهنده در تغییرات پایه پولی داشته، اما خود مانده اجرای سیاست پولی منجر به رشد حدودا 5 درصدی پایه پولی از شهریور 1401 تا شهریور 1402 شده است. 

کاهش سهم سیاست پولی از هسته تورم‌زا در شهریور 1402

محاسبات حاکی از آن است که در شهریورماه برخلاف سایر ماه‌های مورد بررسی در نیمه ابتدایی سال، سهم مانده اجرای سیاست پولی از کل پایه پولی کاهش یافته و به 11.2 درصد رسیده است. این درحالی‌ست که در برخی از ماه‌های مذکور این نسبت حتی به 15 درصد نیز رسیده بود که می‌تواند تا حدی بیانگر شدت بسط دادن اعتبار درون اقتصاد را نشان دهد. 

اما مقایسه نسبت مانده اجرای سیاست پولی از کل پایه پولی نشان می‌دهد در شهریورماه، علی‌رغم ملایم‌تر شدن انبساط پولی، همچنان سیاست پولی تقریبا مشابهی در مقایسه با شهریور 1401 پیگیری شده است؛ چرا که در مقطع مذکور مانده اجرای سیاست پولی معادل 75.7 همت، حدود 10.9 درصد از پایه پولی را تشکیل می‌داد و این رقم هرچند در انتهای تابستان سال جاری به 109.8 همت افزایش یافته است، اما همچنان نسبت 11.2 درصدی از پایه پولی را داشته که تقریبا نزدیک به رقم اعلام‌شده در انتهای تابستان 1401 به نظر می‌رسد.