از «خفت تحریم‌ها» تا تنش در برنامه فرهنگی/ در میزگردهای تخصصی انتخابات چه گذشت؟

به گزارش اکوایران، روز و شب گذشته (30 خرداد)، مسعود پزشکیان در برنامه «میزگرد فرهنگی»، قاضی‌زاده هاشمی در برنامه «بدون تعارف»، سعید جلیلی در برنامه «گفت‌وگوی ویژه خبری» شبکه خبر و مصطفی پورمحمدی در برنامه «میزگرد اقتصادی» شبکه یک حضور یافتند.

پزشکیان: با هر اخراجی مخالف هستم

•  این ظلم است که خودی را استخدام می‌کنیم و پست و مقام را به آدم‌های خودمان می‌دهیم. چرا در این جامعه فقط یک گروه خاصی باید در قدرت باشند؟ یعنی اینها داناتر هستند؟ آنچه ما را از جامعه جدا می‌کند رفتار ما است.

• چیزی که بیشتر از همه باید دوست داشت وسط حق و عدلی است که شامل همه شود و شاخص آن رضایت مردم است. خواص پر مدعا هستند و طلب زیاده می‌کنند. ستون‌ها و پایه‌های دین و لشکر و عِده و عُده مردم هستند نه خواص. تو باید با مردم باشی.

• اینکه با مردم برخورد خشن می‌کنیم و به زور می‌خواهیم باوری را در مردم تزریق کنیم دستور دین و پیامبر است؟ از کجا آوردیم؟ ما حق نداریم به مردم دستور دهیم. دلیل اینکه اینها صالح هستند با ما صالح هستیم این است که مردم از ما چه می‌گویند. هم رضایت مشتری است و برای ماندن باید مشتری را راضی نگه داریم. مشتری ما مردم هستند. در مورد قومیت‌ها و مناطق حق نداریم یکی را خوب و دیگری را بد ببینیم.

• با هر اخراجی مخالف هستم. بعد از انقلاب مسئول گزینش و پاک سازی شدم. در آن دوران یک استاد و کارمند اخراج نکردم. رفتارهایی که اینها می‌کنند شاید تسویه حساب‌های فردی و شخصی است. به هوای نفس رقیب را از میدان به در می‌کنیم. اگر کسی جرم دارد باید در دادگاه ثابت شود. اخراج استاد دانشگاه در کمیته انضباطی را قبول ندارم و حتی اجازه اخراج دانشجوی با تفکر متفاوت را نمی‌دهم. سوال را نمی‌شود از ذهن انسان پاک کرد و ما باید جواب آنها را بدهیم.

•  رئیس دانشگاه بودم. تعدادی از مردم ما فوت کردند آمدیم برای فوت عذرخواهی کردیم. از وزارتخانه تماس گرفتند تکذیب کن. گفتم نمی‌توانم تکذیب کنم چون کوتاهی کردیم. مشکل این است ما هیچ وقت تقصیرهای را گردن نمی‌گیریم. این همه مشکلات ایجاد شده کسی کردن نمی‌گیرد. همه می‌گویند ما نبودیم. این گرانی و فقر و تورم چه مقصرانی دارد؟ هیچ جریانی بدون علت نیست.

گفتنی است در بخش از این مناظره، گفت‌وگوی کارشناس برنامه و محمد فاضلی، مشاور پزشکیان به تنش کشیده شد و فاضلی برنامه را ترک کرد.

نمی‌خواهیم بفهمند ما خوردیم و بردیم

• می‌دانید چرا نمی‌گذاریم رسانه حرف بزند؟ چون نمی‌خواهیم بفهمند ما خوردیم و بردیم. رسانه اگر آزاد باشد راحت نمی‌توانیم پول‌ها را گم و گور کنیم و بگوییم نمی‌دانیم چه شد. در دانشگاه گفتند طوری آئین‌نامه بنویسید که طبق نظر آقایان آن را بچرخانید. اگر ما اشتباه می‌کنیم ما را قانع کنید. چرا باید جلوی اندیشه‌ها را بگیریم.

•  نبودن تسلط حاکمیت بر ورود و خروج‌ها منجر به مهاجرت می‌شود. ما به دنبال ساختمان‌های گمشده می‌گردیم. کد محل وجود داشته باشد نیاز به گشتن نیست. اگر بخواهیم بحث کنیم مفصل است اما با وضع قانون مهاجرین نمی‌توانند هر جایی مستقر شوند. مشکل ما ساختار و عدم تسلط بر حرکت‌های اجتماعی است.

قاضی زاده: تصمیم من در بودن در انتخابات است

•  دولت شهید رئیسی دولت تحول بود. هر دوی این مفاهیم نارضایتی درست می‌کند وقتی تحول ایجاد می‌کنید و انقلاب در سازوکارها انجام می‌دهید، عده مدیر خسته و بی‌حال در سیستم هستند که خیلی به آینده نگاه ندارند و این‌ها ناراحت می‌شوند.

• یا وقتی بخواهی عدالت برقرار کنی و با فساد مبارزه کنی، آن‌هایی که جیره خوار بودند و پروژه‌بگیر بودند آنها قطع می‌شود و علیه شما شروع به اقدام می‌کنند. لذا یا خودشان به میدان می‌آیند یا لشکری را به میدان می‌آورند یا در فضای رسانه شما را بی‌نصیب نمی‌گذارند.

•  من یک پزشک جراح هستم و همسرم نیز جراح است. ما در اطراف میدان شهدای تهران زندگی می‌کنیم آپارتمانی داریم که ۲۰ سال ساخته است. دنبال زندگی اشرافی نبودم. اگرچه تا حدی برای من فراهم بود، اما جوری تربیت شدیم که این دنیا را مسیر سعادت اخروی برای خودمان قرار دهیم و ان‌شاءالله ختم به شهادت شود. نه باغی و نه ویلایی دارم و یک ماشین نیز بیشتر ندارم. یک ماشین سوزوکی مدل سال ۹۵ تولید ایران خودرو دارم.

• تلاش کردم که بی‌حساب حرف نزنم و مبتنی بر کارشناسی صحبت کنم. وعده بیخود ندهم، مشورت کنم، صادق باشم و اخلاق را رعایت کنم.

•  تصمیم من در بودن در انتخابات است. تصمیم قطعی من حضور جدی در انتخابات تا پایان است و ضمن احترام به همه دوستان خودم در جبهه انقلاب تمام عزیزانی که شورای نگهبان‌ها را تأیید کرده است و رقابت با همه این عزیزان است. معتقدم نسخه‌ای که به مردم عرضه می‌کنم در نزد دیگری نیست.

• در خصوص من هم مثل بقیه مردم قانون وجود دارد و قوانین حاکم بر کشور سن خدمت و بازنشستگی را مشخص کرده است. در بازنشستگی کار پزشکی و خدمت به محرومین و آینده پژوهی و اندیشکده‌ای را دنبال خواهم کرد.

جلیلی: باید برای خانم‌ها نقش پرشکوهی تعریف شود

•  مطالبه خانم‌ها این است که نقش آن‌ها در امور اجرایی کشور دیده شود و باید برای آنها نقش پرشکوهی تعریف شود. نقش‌های مهم اجتماعی توسط خانم‌ها اجرا می‌شود و آن‌ها جایی سرپرست خانوار هستند و نقش‌های متعددی نظیر مادر همسر و خواهر را ایفا می‌کنند و باید کاری کنیم که این ظرفیت بزرگ به حرکت در بیاید.

• سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد شکست فاحشی در برابر راهبرد فشار حداکثری به ایران خورده‌اند. انتخابات فضایی است که می‌توان رویکردها را مطرح کرد و مسائل روشن می‌شود و در نهایت مردم قضاوت می‌کنند.

• مهم است که مردم بدانند وقتی بایدن روی کار آمد دولت قبل نتوانست نفت بفروشد. واقعیت‌ها را ببینیم و نگاه فانتزی به مسائل نداشته باشیم.

•  یک زمانی وعده داده شده بود که در ایران هم اقتصاد می‌چرخد هم سانتریفیوژها، در همان زمان تحریم‌ها بیشتر شد و خود این آقایان تحریم شدند و دلار ۳ هزار تومانی ۳۰ هزار تومان شد. سال‌های رشد کشور منفی بود و یا صفر بود و در ۳ سال دولت شهید رئیسی رشد اقتصادی محقق شد. هم اکنون بیش از یک و نیم میلیون بشکه نفت به فروش می‌رسانیم و امکان فروش بیشتر نیز داریم.

•  وقتی این مشکل در سال ۹۹ در بورس به وجود آمد من به رئیس جمهور وقت نامه نوشتم و اعلام کردم که مردم در حال ضرر و زیان هستند. ما به این نگاه نمی‌کردیم که دولت رفیق ما است یا رقیب ما است. بازار بورس باید نمادی از اقتصاد واقعی کشور باشد و بازار سرمایه این‌طور تعریف می‌شود و آنچه که اهمیت پیدا می‌کند بازار اولیه است و بازار ثانویه برای کمک به بازار اولیه فعالیت می‌کند.

• من موضوع حاکمیت ریال را مطرح کردم و می‌گویم که باید بر اساس اولویت‌ها منابع و مصارف ارزی مشخص باشد. امروز برای تمامی مصارف اصلی و متعارف کشور به اندازه کافی منابع ارزی داریم فرایند اصلاح شود. ما باید مبادلات بانکی خود را با کشورهایی که امکان مبادله با آنها را داریم افزایش دهیم و به این صورت عوارضی که بر قیمت ارز تأثیر می‌گذارد کاهش خواهد یافت.

• هم اکنون به دلیل تحریم‌ها فرایندهایی داریم که دچار ایرادهای جدی است. کند شدن برخی از فرایندها موجب می‌شود که بازار ارز لطمه بخورد. برنامه نوشتیم که هفته اول کار دولت چهاردهم آن را اجرایی می‌کنیم.

پورمحمدی: باید خفت تحریم‌ها را بگیرم

•  مهم‌ترین مسئله امروز جامعه یعنی اقتصاد و معاش است و مسئله اقتصاد، مسئله مهم کشور ما است.

•  باید خفت تحریم‌ها را بگیرم. برجام یک مرحله بود، اما تمام کننده نبود، و نتوانست حق ما را کامل بگیرد، البته رفت و آمدی برای کاهش تحریم بود که آن را نیز از بین بردیم و در عملیات شاهد هستیم که مختل شده است.

•  به گفته کارشناسان، حل مشکلات اقتصادی صرفاً اقتصادی نیست و فقط راه حل اقتصادی ندارد و مسئله‌ها و سوال‌ها باید خوب تحلیل شود تا به راه‌کار برسیم و آن، دو شریک اقتصاد کشور است که یک شریک بین‌المللی و دوم شریک داخلی است که باید مورد توجه قرار دهیم.

• در اوایل دهه ۹۰ تقریباً با اقتصادهای موفق هم رده بودیم، اما در ۱۰ تا ۱۲ سال گذشته دچار افت جدی شدیم و در شرایطی که قرار بود در ۱۴۰۴ اقتصاد اول منطقه باشیم، ولی موفق نشدیم.

• در رفع تحریم و در حوزه داخلی به جای اینکه چاره‌اندیشی کنیم، دچار خود تحریمی و تشدید تحریم بیرونی شدیم و آسیب‌ها و بسترهای معیوب را تقویت کردیم و لذا دچار رانت‌های مخرب و تشدید رانت مانند رانت اعطای وام و تسهیلات شده‌ایم.

• اعطای تسهیلات معمولاً در جهت رشد اقتصادی، رشد تولید و فعال کردن چرخه اقتصادی است، اما وام‌ها منجر به ایجاد رانت و فسادهای و موقعیت برتر برای برخی افراد و گروه‌های دریافت‌کننده، بنگاه‌های پرداخت‌کننده شده است و رانت نگران‌کننده‌ای را ایجاد کرد.

•  نکته دیگر رانت انرژی است که از گذشته وجود داشته است، اما در سال‌های اخیر با ازدیاد مصرف مواجه شده‌ایم به گونه‌ای که سالانه ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیارد دلار رانت انرژی می‌دهیم که اقتصاد را دچار چالش کرده است و مزایای این رانت نصیب افراد و بخش‌های خاص شده است.

• رانت دیگر مجوزها و قیمت‌گذاری است به گونه‌ای که این عوامل موجب تشدید تحریم و تشویق تحریم‌کنندگان شده است و به مردم فشار وارد می‌کند.در نتیجه دهک‌های فقیر، فقیرتر و به کمیت آن‌ها افزوده شد و فاصله دهک‌های برخوردار و نیازمند آیا به عبارتی ضریب جینی افزایش یافته است، لذا این چرخه قابلیت ادامه ندارد و به شدت شرایط اقتصادی کشور را مختل و ویران می‌کند.

• تحریم‌کنندگان به فروپاشی اقتصاد ایران می‌اندیشیدند اما این قوت مردم و نظام اقتصاد ما بود که تاب‌آوری نشان داد و من به این تاب‌آوری شک ندارم، اما فشارها زیاد و آسیب‌ها جدی است و با برخی بی‌تدبیری‌ها این آسیب‌ها بیشتر شده است.

•  با این شرایط، این اقتصاد نمی‌تواند زایش و رویش داشته باشد، در حالی که این مساله جدی است. ما به قوانین پایبند نیستیم و دولت‌ها و نهادهای شبه دولتی فربه می‌شوند، عوامل و رانت‌های اقتصادی به مجموعه خاصی سوق داده می‌شوند و در این شرایط است که رقابت متوقف می‌شود.

•  امام راحل اگر در انقلاب پیروز شد و جنگ را به پیروزی رساند، به دلیل آن بود که اعتماد مردم را جلب کرد. صداقت امام (ره) بازخورد اعتماد مردم بود، در حالی که ما این صداقت و اعتماد مردم را هم از دست داد ایم، چون قول دادیم و بعد به قول‌های خود عمل نکردیم.

•  مدیرانی می‌خواهیم که دانش، آگاهی، عزم و تجربه گذشته آن‌ها گواه باشد بر اینکه به وعده خود عمل می‌کنند و در عین حال قدرت به کارگیری عوامل مجرب را دارند. مدیرانی که می‌توانند با کارشناسان برجسته تعامل داشته باشند چرا که همه ما کارشناس نیستیم و باید به دانشمندان و کارشناسان اهمیت دهیم و به تجربه داخلی اعتماد کنیم.

• در عرصه خارجی نمی‌توان مسائل کلان دیپلماسی را در کشمکش رد و قول‌های ضعیف و بدون پشتوانه فدا کنیم. برای نمونه در داستان نقل و انتقال پولی سال‌هاست که در کشور مشکل داریم و در میان ۲۰۴ کشور جهان جز سه کشوری هستیم که در لیست سیاه قرار داریم و قدرت حل آن را نداریم، لذا همه موارد به ما تحمیل می‌شود و برای واردات کالای اساسی و دارو نیازمند هستیم که آمریکا به ما اجازه دهد.