سیگنال کرملین پس از توافق؛ پوتین جاسوسانش را تنها نمی‌گذارد!

به گزارش اکوایران، رئیس جمهور ولادیمیر پوتین در امتداد فرش قرمز بین دو ردیف گارد افتخاری تفنگدار به گرمی از عوامل اطلاعاتی که در بزرگترین مبادله زندانیان با غرب از زمان جنگ سرد آزاد شده بودند، استقبال کرد.

پوتین در حالی که هر یک از آنها را که از پله‌های هواپیمای مسافربری که آنها را به خانه می‌برد پایین می‌آمدند، در آغوش می‌گرفت، گفت: «سرزمین مادری شما را برای یک دقیقه فراموش نکرده است.»

به گزارش آسوشیتدپرس، پوتین که این روزها به ندرت - اگر هرگز - برای استقبال از سران کشورهای خارجی به فرودگاه سفر می‌کند، پیامی روشن و روحیه‌بخش به سرویس‌های امنیتی خود می‌فرستد: «اگر گرفتار شوید، روسیه شما را به خانه می‌آورد.»

برای کرملین، وادیم کراسیکوف، قاتل زندانی در آلمان به دلیل کشتن یک شبه نظامی سابق چچنی در برلین، شاید مهم‌ترین مؤلفه در مبادله‌ای بود که هشت روس را با 16 غربی و مخالف روسی که در سال‌های اخیر زندانی شده بودند، مبادله کردند.

مسکو روزنامه نگاران آمریکایی ایوان گرشکویچ و آلسو کورماشوا، تفنگدار سابق نیروی دریایی ایالات متحده، پل ویلان و گروهی از مخالفان ارشد را آزاد کرد.

واشنگتن آن را به عنوان یک پیروزی بزرگ دیپلماتیک تحسین کرد. اما مسکو هم همینطور.

تاتیانا استانووایا، یکی از اعضای ارشد مرکز اوراسیا کارنگی روسیه  گفت: «پوتین این سیگنال را می‌فرستد که کسانی که در خارج از کشور کار می‌کنند از حداکثر محافظت برخوردار خواهند بود و اگر دستگیر شوند، دولت برای بازگشت آنها مبارزه می‌کند و برای آنها فرش قرمز پهن خواهد کرد.»

او خاطرنشان کرد که برداشت روسیه و غرب از این توافق کاملاً متفاوت است.

استانوایا به آسوشیتدپرس گفت: «در غرب، از منظری بشردوستانه و سیاسی به آن نگریسته می‌شود و رسانه‌ها از نزدیک دنبال می‌کنند و برای جامعه مهم است. در روسیه، این مسئله برای جامعه نیست، مسئله‌ای برای دولت است.»

او افزود که یک روسی معمولی احتمالا «حتی نام کسانی را که بازگشته‌اند نمی‌داند.» اما برای پوتین، کسانی که به روسیه بازگشتند قهرمانان واقعی هستند، میهن پرستانی که برای دولت کار کردند و از منافع ملی دفاع کردند.

کراسیکوف در 23 اوت 2019 در قتل زلیمخان «تورنیکه» خانگوشویلی، یک شهروند گرجستانی 40 ساله که با نیروهای روسی در چچن جنگیده بود و بعداً در آلمان درخواست پناهندگی کرد، محکوم شد.

در حکم حبس ابد او در سال 2021، قضات آلمانی گفتند کراسیکوف به دستور مقامات روسی که منابع لازم برای انجام قتل را در اختیار او قرار دادند، عمل کرده است.

در سال 2019، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، هرگونه دخالت روسیه در این قتل را رد کرد. اما روز جمعه، او گفت کراسیکوف افسر سرویس امنیت فدرال است و زمانی در واحد آلفا نیروهای ویژه اف‌اس‌بی، به همراه برخی از محافظان پوتین خدمت می‌کرد.

نایجل گولد دیویس، کارشناس ارشد روسیه و اوراسیا در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک مستقر در لندن، گفت: «پوتین با گنجاندن کراسیکوف در این معامله، نشان داد که تامین بازگشت جاسوسان روسی زندانی چقدر برای او مهم است.»

او خاطرنشان کرد که «عزم رهبر روسیه برای بازگرداندن کراسیکوف کلید این تبادل بود.»

زمانی که برای پوتین مناسب باشد، گهگاه مبادلات نابرابر را پذیرفته است.

در سپتامبر 2022، اوکراین با آزادی ویکتور مدودچوک، رهبر اپوزیسیون زندانی، که پوتین شخصاً او را می‌شناخت، و ده‌ها نفر دیگر در ازای بیش از 200 اوکراینی و خارجی در اسارت روسیه موافقت کرد.

گولد دیویس گفت که انگیزه پوتین، کهنه سرباز کا.گ.ب، می‌تواند به دلیل وفاداری شخصی قوی به ماموران مخفی در مبادله روز پنجشنبه باشد.

او گفت: «پوتین اکنون برای جاسوسانش چنان ارزش قائل است که آماده است با یک مبادله نامطلوب موافقت کند.»

عباس گالیاموف، تحلیلگر سیاسی و سخنرانی‌نویس سابق پوتین، این مبادله را راهی برای تضمین وفاداری عوامل روسی در خارج از کشور و درک آنها از این موضوع توصیف کرد که او «همه تلاش خود را برای بیرون آوردن آنها از زندان انجام خواهد داد.»

گالیاموف گفت: «پوتین به همه جاسوسان، قاتلان و دیگر افرادی که در خارج از کشور از آنها استفاده می‌کند نشان داد که مانند پدرشان است. این مهم است زیرا وفاداری آنها را تضمین می‌کند.»

دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت به ریاست پوتین، در کانال برنامه پیام‌رسانی خود اعلام کرد که اگر چه مطلوب است که خائنان روسیه در پشت میله‌های زندان بپوسند، اما بیرون آوردن بچه‌هایمان مفیدتر است.

در میان کسانی که توسط روسیه آزاد شدند، ولادیمیر کارا مورزا، نویسنده برنده جایزه پولیتزر که 25 سال محکوم به خیانت بود، وجود داشت. ایلیا یاشین، فعال مخالف، به دلیل انتقاد از جنگ در اوکراین از همکاران الکسی ناوالنی، رهبر فقید اپوزیسیون، و اولگ اورلوف، مبارز کهنه کار حقوق بشر نیز جزو زندانیان مبادله شده بودند.

در حالی که برخی ابراز امیدواری کرده‌اند که فعالان آزاد شده بتوانند اپوزیسیون محاصره شده و تکه تکه شده روسیه را که از زمان مرگ ناوالنی فاقد یک رهبر کاریزماتیک بوده است، تقویت کنند، برخی دیگر به چالش‌های شدیدی اشاره می‌کنند که با آن مواجه خواهند شد.