به گزارش اکوایران، علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه در شرایطی راهی بروکسل شده تا با مقامات اروپایی بر سر از سرگیری مذاکرات پیرامون احیای برجام به رایزنی بپردازد که در کمتر از یک هفته پیش از این، پایگاه تنف در جنوب سوریه مورد حمله هوایی قرار گرفته است. از این پایگاه که در سال ۲۰۱۶ و برای مبارزه با داعش ایجاد شده و روی خط استراتژیک بغداد به دمشق قرار دارد، به عنوان محل استقرار نیروهای آمریکایی استفاده می شد. 

دولت ایالات متحده که در تلاش برای آغاز مجدد مذاکرات برای احیای توافق هسته ای است، در انتساب صریح این حملات به ایران تاکنون خودداری کرده است. با این حال برخی تحلیلگران معتقدند که وقوع این حمله به نوعی ارسال پیام برای آمریکایی ها پیش از آغاز گفتگوهای احتمالی آتی است. لیز اسلای، گزارشگر واشنگتن پست با انتشار یادداشتی با عنوان «نقش [ادعایی] ایران در حمله به نیروهای آمریکایی در سوریه نشانه جدیدی از تنش‌هاست» ضمن بررسی ابعاد حملات مذکور در سوریه، با مرتبط دانستن آن با مذاکرات احتمالی پیش رو، ادعا کرده است با توجه به این که امیدها به نتیجه بخش بودن مذاکرات کمرنگ شده و از سوی دیگر با نزدیک شدن به پایان سال میلادی موعد خروج نیروهای آمریکایی از عراق فرا می رسد، انتظار می رود شاهد تحرکات تنش‌زای بیشتری در آینده باشیم.

عملیات بزرگ و پیچیده

این گزارش بدون ارائه هیچگونه سند قابل صحت‌سنجی ادعا کرده است که «به نظر می‌رسد ایران در حمله پهپادی هفته گذشته به پایگاه‌های آمریکایی در سوریه نقش داشته است. این مسئله دلالت بر آن دارد که احتمالا جبهه جدیدی در مناقشاتی که از زمان خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای ایران در سال 2018 آغاز شده، باز شود.

تصویر 1

واشنگتن پست مدعی است: ارتش ایالات متحده اعلام کرده هیچ تلفاتی در حمله به پایگاه ایالات متحده در تنف در نزدیکی مرزهای اردن و عراق گزارش نشده است. اما برخی رسانه ها در ایران از آن به عنوان یک «پیروزی» یاد کرده‌اند. بدین ترتیب، این اولین حمله بزرگ [منتسب به] ایران به نیروهای آمریکایی در سوریه خواهد بود. ضمن آن که این بزرگترین و پیچیده ترین حمله علیه نیروهای نسبتاً کوچک ایالات متحده در سوریه بود که در سال 2015 برای حمایت از نیروهای تحت رهبری کردها در مبارزه با داعش در این منطقه مستقر شده بودند.

به گزارش رسانه ها، جان کربی، سخنگوی پنتاگون، طی یک نشست خبری در روز دوشنبه از مقصر دانستن مستقیم ایران در حملات موشکی و پهپادی که خسارات قابل‌توجهی هم به این پایگاه واردکرد، خودداری کرد. او این عملیات را «یک حمله پیچیده، هماهنگ و عمدی» توصیف کرد و مدعی شد که پیش از این هم حملات مشابهی توسط نیروهای متحد ایران علیه نیروهای آمریکایی در مکان‌های دیگر انجام شده است.

یک موفقیت بزرگ؛ تغییر موازنه قدرت در سوریه؟

این گزارش در ادامه می افزاید این در حالی است که برخی رسانه‌های دولتی ایران تلاش نکردند که احتمال دخیل بودن نیروهای هم‌پیمان ایران در این واقعه را کمرنگ جلوه دهند. بلکه در عوض، از این حمله به عنوان یک موفقیت بزرگ نام بردند.

تصویر 2

این رسانه ها این حمله را به یک گروه کمتر شناخته شده به نام متحدین سوریه منسوب کرده اند که در اوایل ماه جاری میلادی با انتشار بیانیه ای تهدید کرده بود که حمله هوایی اسرائیل به پایگاه ایران در خارج از شهر پالمیرا سوریه در 14 اکتبر را «به سختی» تلافی خواهد کرد. بیانیه یادشده متذکر شده بود که این حمله از پایگاه تنف انجام شده است. به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از خبرگزاری فارس، حمله به این پایگاه آمریکایی که حاکی از «جسارت و قدرت زیاد» گروه متحدین سوریه است،  نشان داد که موازنه قدرت در سوریه  تغییر خواهد داد.

وب‌سایت العهد، وابسته به گروه حزب‌الله لبنان هم نوشته این حمله منادی آغاز «مرحله جدیدی در کارزاری» است که به دنبال آزادسازی سوریه از دست نیروهای آمریکایی هستند. این یادداشت آورده است که خروج آمریکا از افغانستان تنها تحت فشار عملیات نظامی و نه فشار سیاسی و دیپلماتیک صورت گرفته است.

تلافی جویی از عراق تا شام

طی چهار سال اخیر، نیروهای آمریکایی در عراقِ همسایه بارها مورد حملات موشکی گرفته اند و در یک سال گذشته دست کم سه حمله مشابه با هواپیماهای بدون سرنشین گزارش شده است. جان کربی در نشست مطبوعاتی مذکور بدون ارائه شواهد ادعا کرده است ایالات متحده با عملیات نظامی هوایی علیه نیروهای متحد ایران در سوریه و عراق -که آخرین بار آن در ماه فوریه بوده- این حملات تلافی کرده و ممکن است این بار هم به این حمله پاسخ دهد.

تصویر 3

تا همین اواخر، برآورد شده که در حدود   900 سرباز آمریکایی در بخش وسیعی از شمال شرق سوریه تا جنوب آن در پایگاه تنف پراکنده شده اند و تاکنون از سوی نیروهای ایرانی و متحدان شبه‌نظامی آن‌ها که از بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه حمایت می‌کنند، تا حد زیادی نادیده گرفته شده اند.

به گفته مایکل نایتز، تحلیلگر موسسه واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک، این وضعیت در تابستان جاری با یک سری حملات موشکی عمدتا گزارش نشده، تغییر کرده که عمدتا علیه پایگاه های ایالات متحده در شمال شرق سوریه -تحت کنترل کردها- انجام شده است. او ادعا می کند که این تغییر و تحول [در میدان منازعه] ناشی از تصمیم ادعایی ایران در توصیه به متحدانش جهت خودداری از حمله به نیروهای آمریکایی در عراق، برای تضمین ثبات این کشور در آستانه انتخابات پارلمانی در ماه جاری، توصیف می کند.

حملات به مثابه بخشی از مذاکرات

به ادعای علی آلفونه، کارشناس مسائل ایران در موسسه دولتی خلیج فارس، تشدید تنش ها به گونه ای که حملات به پادگان تنف را در پی داشت به احتمال زیاد مرتبط با کم رنگ شدن چشم انداز از سرگیری مذاکرات برای احیای توافق هسته ای ایران است.

تصویر 4

تا کنون، دولت جدید محافظه کار در ایران تمایل روشنی برای بازگشت به مذاکرات را از خود نشان نداده و از سوی دیگر رابرت مالی، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، هشدار داده که تلاش برای متقاعد کردن ایران به انجام این کار، وارد یک «مرحله حیاتی» شده است.

او در نشستی با حضور خبرنگاران پس از رایزنی با متحدان در اروپا و کشورهای عربی خلیج فارس، از «ناشکیبایی مشترک» در برابر ایران سخن گفت و ادعا کرد در صورت اجتناب تهران در مورد از سرگیری مذاکرات، راه های دیگری برای جلوگیری از پیشرفت هسته ای ایران با همپیمانان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در انتظار چکاندن ماشه

به ادعای آلفونه احتمالا ایران به دنبال تأمین شرایطی است که با نشان دادن توانایی های خود علیه نیروهای ایالات متحده در منطقه، به مذاکرات بازگشته می گردد. او ادعا کرد که ممکن است حملات دیگری هم رخ دهد، اما درنهایت شاهد اتفاق بزرگی نخواهیم بود، چرا که ایران مایل به تشدید بیش ازحد تنش‌ها نیست. او مدعی است که این تحرکات هم این بخشی از مذاکره است. به عقیده او ایران نمی تواند بدون اهرم فشار مذاکره کند، چر اکه در غیر این صورت تمام کارت‌ها تنها در دست ایالات متحده باقی خواهد ماند.

تصویر 5

با این همه باید در نظر داشت که پایگاه تنف، جایی که شمار اندکی  نیروهای ایالات متحده را در خود جای داده، مدتهاست که به عنوان خار چشمی برای ایران و همچنین دولت در دمشق به شمار می رود. نزدیکی این پایگاه به گذرگاهی کلیدی در مرز سوریه و عراق، باعث شده که به نوعی در مسیر تجارت عمده بین ایران، عراق و سوریه اختلال به وجود آید.

از سوی دیگر به نظر می رسد که ایران پایان ماه دسامبر را به عنوان پایان مهلت خروج نیروهای نظامی ایالات متحده از عراق در نظر داشته باشد که این می تواند باعث چکاندن ماشه های دیگری برای فشار تازه بر نیروهای ایالات متحده در منطقه شود.

پیش بینی می شود با نزدیک شدن به پایان سالی که قرار است در انتهای آن آمریکایی ها عراق را ترک کنند و مذاکرات بر سر توافق هسته ای خوب پیش نرود، ما شاهد افزایش تنش های دیگری باشیم.