سنگینی تجارت محصولات کشاورزی و غذایی به نفع واردات

به گزارش اکوایران؛ داده‌های گمرک نشان می‌دهد روند واردات محصولات کشاورزی در دو ماه نخست سال 1403 برابر با 4 میلیون و 46 هزار تن به ارزش 2 میلیارد و 380 میلیون دلار بوده که ارزش واردات در این مدت 15.3 درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل ثبت شده است. از سوی دیگر در این مدت در مجموع رشد 14 درصدی نسبت به میانگین شش سال منتهی به دوماه نخست سال جاری داشته است.

عمده اقلام وارداتی

براساس داد‌های گمرک و به گزارش مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی در دو ماه نخست سال 1403 شامل «ذرت دامی» به ارزش 648 میلیون دلار با سهم 27.2 درصد، «کنجاله» به ارزش 482 میلیون دلار و سهم 20.3 درصدی، «روغن نباتی» به ارزش 267 میلیون دلار با سهم 11.2 درصد، «دانه سویا» با ارزش 203 میلیون دلار و سهم 8.5 درصدی، «برنج» با ارزش 196 میلیون دلار و سهم 8.2 درصدی، «گوشت قرمز» با 188 میلیون دلار و سهم 7.9 درصدی، «قند و شکر» با 122 میلیون دلار و سهم 5.1 درصدی و «انواع میوه» با ارزش 88 میلیون دلار و سهم 3.7 درصدی از محصولات کشاورزی را شامل می‌شوند. محصولات مذکور 92.2 درصد از ارزش محصولات کشاورزی وارد شده را شامل می‌شوند.

براساس داده‌های اعلام شده متوسط ارزش هر تن از کالاهای وارداتی بخش کشاورزی در دو ماه نخست سال جاری 588 دلار بوده که در مقایسه با متوسط ارزش هر تن از کالاهای وارداتی کل کشور (1550 دلار) 62.6 درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی کل کشور  28 هزار و 494 تومان بوده که اختلاف معنی داری ندارد.

سهم کشورهای واردکننده محصولات کشاورزی

با توجه به داده‌های اعلام شده این سوال مطرح می‌شود که کدام کشورها عمده مبادی وارداتی کالا به کشور هستند؟ براساس داد‌های اعام شده کشورهای عمده مبدا واردات از نظر ارزش محصولات کشاورزی به ترتیب شامل «امارات متحده عربی» با 641 میلیون دلار، «ترکیه» 451 میلیون دلار، «هند» 178 میلیون دلار، «هلند» 164 میلیون دلار، «سوئیس» 159 میلیون دلار، «فدراسیون روسیه» 113 میلیون دلار، «پاکستان» 107 میلیون دلار، «انگلستان» 82.2 میلیون دلار، «چین» 75.8 میلیون دلار، «سنگاپور»60 میلیون دلار، «برزیل» 54 میلیون دلار، «هنگ کنگ» 48 میلیون دلار و «استرالیا» 30.6 میلیون دلار بوده که در مجموع 90.8 درصد کل ارزش واردات محصولات کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

 روند صادرات محصولات صنایع غذایی

براساس داده‌های اعلام شده مقدار واردات محصولات صنایع غذایی در دو ماهه امسال برابر با 30.8 هزار تن با ارزش 124میلیون دلار بوده که به ترتیب از نظر وزن 0.53 درصد و از نظر ارزش 1.36 درصد کل واردات کشور را شامل می‌شود. ارزش واردات در این مدت 15.7درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل و در مجموع نیز رشد 42 درصدی نسبت به میانگین 6 سال منتهی به دو ماهه سال 1402 مشاهده می‌شود.

اقلام عمده وارداتی محصولات صنایع غذایی در دو ماهه 1403، شامل «توتون»، «سیگار» و «انواع تنباکو» به ارزش 51.8 میلیون دلار با سهم 41.9درصد، «مکمل‌های غذایی» به ارزش 17.8 میلیون دلار با سهم 14.4 درصد، «کاکائو» به ارزش 17.6 میلیون دلار با سهم 14.3درصد، «فرآورده‌ها از میوه ها و سبزیجات» به ارزش 12.4 میلیون دلار با سهم 10درصد، «شیرخشک» به ارزش 9.7 میلیون دلار با سهم 7.9 درصد و «افزودنی‌های خوراکی آماده دام و طیور» به ارزش 6.9میلیون دلار با سهم 5.6 درصد از کل ارزش واردات محصولات صنایع غذایی بوده که محصولات مذکور در مجموع 94.1 درصد ارزش واردات محصولات صنایع غذایی را شامل می‌شوند.

متوسط ارزش هر تن از کالاهای وارداتی بخش کشاورزی (کشاورزی و صنایع غذایی) در دو ماهه امسال 4016 دلار به ازای هر تن است که در مقایسه با متوسط ارزش هر تن از کالاهای وارداتی کل کشور (1550 دلار) 159 درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات صنایع غذایی وارداتی 285 هزار ریال بوده، که در مقایسه با متوسط ارزش گمرکی هر دلار کالاهای وارداتی کل کشور حدود 2 درصد بیشتر است.

صادرات محصولات کشاورزی

از سوی دیگر در دو ماهه سال 1403، ارزش صادرات محصولات کشاورزی برابر با یک میلیون و 736 هزار تن و به ارزش 936 میلیون دلار است که از نظر وزن 7.4 درصد و از نظر ارزش 11.7 درصد کل صادرات کالاهای غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است. ارزش صادرات دو ماهه سال 1403 نسبت به مدت مشابه سال قبل 21.3 درصد و در مقایسه با متوسط مدت مشابه 6 سال منتهی به 1402 به میزان 23.1 درصد افزایش دارد.

عمده محصولات کشاورزی صادراتی

 اقلام صادرات محصولات کشاورزی شامل انواع «میوه‌های درختی» به ارزش 317 میلیون دلار با سهم 33.8درصد، انواع «سبزیجات و محصولات جالیزی» به ارزش 295 میلیون دلار با سهم 31.5 درصد، «شیر و فرآورده‌های آن» به ارزش 128 میلیون دلار با سهم 13.7 درصد، «ماهی و میگو» به ارزش 66.7 میلیون دلار با سهم 7.1 درصد، «زعفران» 22 میلیون دلار با سهم 2.4 درصد و «حبوبات» 17.3 با سهم 1.8 درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی بوده است. محصولات مذکور 90.3 درصد از کل ارزش محصولات کشاورزی صادارتی هستند.

متوسط ارزش هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی (کشاورزی و صنایع غذایی) 539 دلار بوده که در مقایسه با متوسط ارزش هر تن کالاهای صادراتی غیر نفتی کشور (342 دلار) 57.7 درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی صادراتی در دو ماهه امسال، 41 هزار و 15 تومان و متوسط کل صادرات غیرنفتی کشور هم 41 هزار و 595 تومان بوده است.

با توجه به داده‌های اعلام شده می‌توان گفت، مقاصد صادرات محصولات کشاورزی (از نظر ارزش) شامل کشور «عراق» 326 میلیون دلار، «امارات متحده عربی» 105 میلیون دلار، «فدراسیون روسیه» 83.1 میلیون دلار، «پاکستان» 75.6میلیون دلار، «افغانستان»59.1 میلیون دلار، «هند» 38 میلیون دلار، «ترکیه» 34.4 میلیون دلار، «چین» 26.7 میلیون دلار، «آذربایجان» 23.6 میلیون دلار، «قزاقستان» 21.7 میلیون دلار، «ازبکستان» 16.9 میلیون دلار، «ترکمنستان» 13.2 میلیون دلار، «قطر» 12.2 میلیون دلار و «قرقیزستان» 11.7 میلیون دلار بوده است که در مجموع 90.4  درصد کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند.