به گزارش اکوایران، مدت‌هاست که 14 مهرماه را روز تهران نام‌گذاری کرده‌اند. هرچند که در تقویم این روز ثبت نشده اما شورای چهارم شهر تهران در12 مرداد سال 95 تصویب کردند که 14 مهرماه به نام روز تهران نام گذاری شود .

 درجریان بررسی این طرح  احمد مسجدجامعی درخصوص تعیین این روز به عنوان روز تهران توضیح داد که زمان آغاز پایتختی تهران مصادف با آغاز سال نو است که به دلیل اهمیت ایام نوروز نباید این ایام تحت الشعاع مناسبت دیگری قرار بگیرند لذا آغاز به کار دارالفنون برای روز تهران پیشنهاد شد که به دلیل مصادف بودن این روز با قتل امیرکبیر این روز نیز پذیرفته نشد.

به گفته او برای تعیین روز پایتخت مصادف بودن تهیه اولین نقشه تهران که توسط نجم الملک تهیه شده بود توسط کمیسیون پیشنهاد شد. تهیه این نقشه از اهمیت‌های بسیاری برخوردار است چرا که اولین آمارگیری و تعیین قبله در نقشه از مقدمات تهیه نخستین نقشه تهران بود لذا از اهمیت بسیاری برخوردار است.

 اعضای شورای ششم شهر تهران هم در مهر سال گذشته طرحی را مصوب کردند که براساس آن «روز تهران» به عنوان «روز پایتخت ایران اسلامی» پس از موافقت شورای فرهنگ عمومی کشور در تقویم ملی کشور قرار می‌گیرد.

اما 29 خرداد ماه امسال شورای فرهنگ عمومی استان تهران این روز را به 12 بهمن تغییر داد.  رئیس شورای فرهنگ عمومی از انتخاب ۱۲ بهمن به عنوان روز «تهران» خبر داد و گفت: تأثیر ۱۲بهمن بر پیروزی انقلاب اسلامی و بر کسی پوشیده نیست و این روز در ایران و جهان شناخته شده و مهم است.

محمدحسن ابوترابی فرد در شورای فرهنگ عمومی استان تهران با اشاره به نامگذاری روزی به نام «تهران» در تقویم توضیح داده است : باید روزی را برای این نام‌گذاری می‌شد، که در سرنوشت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تهران و کشور تعیین کننده بود.

ابوترابی فرد به استقبال پرشور مردم از امام راحل در فرودگاه و ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ اشاره کرده و گفته آثار اجتماعی، فرهنگی و سیاسی روز ۱۲ بهمن نه فقط در تهران که در سراسر جهان منعکس شده است و با فاصله نسبت به دیگر روزهای تقویم، می‌توان این روز را تأثیرگذار دانست، ۱۲ بهمن روز پر اثر و پرشوری بود و وزن سیاسی سنگینی در ایران، منطقه و جهان دارد.با انتخاب ۱۲ بهمن به عنوان روز تهران دیگر نیازی نیست، در کنار آن یک پیوستی قرار دهیم، که چرا این روز انتخاب شده است، چرا که جایگاه ۱۲ بهمن برجسته و پررنگ است و ضمن احترام به سایر روزها، بهترین روز برای نامگذاری به نام روز «تهران» ۱۲ بهمن است.

این درحالی است که این تعیین این روز به عنوان روز تهران منتقدان بسیاری دارد . به اعتقاد آنها اهمیت رویدادهای ملی دراین روز تهران را به حاشیه خواهد برد .

 در نشستی که سال گذشته به مناسب روز تهران درخانه اندیشمندان برگزار شد به دلایل این نام گذاری هم پرداخته شد . در این نشست که روزنامه هم میهن آن را بازتاب داده به نقل از علیرضا قهاری، رئیس انجمن مفاخر معماری ایران و عضو هیئت‌مدیره موسسه مطالعات تهران آمده است :همه ما تهران را دوست داریم و نگرانش هستیم، اما به‌نظر می‌رسید که حدود ۱۰سال پیش باید روزی به‌نام روز تهران ایجاد می‌شد. در آن‌دوره به این فکر کردیم که همه چیزهایی که دوست‌شان داریم، در تقویم صاحب روز هستند. ما حتی برای مناسبت‌هایی که برای‌مان ارزشمند هستند هم روز داریم. درواقع  وقتی برای یک چیزی، روز تعیین می‌کنیم، افکارمان به سمت آن منعکس می‌شود و به آن اهمیت می‌دهیم.»
قهاری می‌گوید در سال ۱۳۹۱ و بعد از تاسیس موسسه تهران، برخی پژوهشگران گرد هم آمده بودند و در یکی از این نشست‌ها به فکر این افتادند که روزی را برای تهران در نظر بگیرند: «درواقع انتخاب این روز به این معنا نبود که تهران یک عنصر مظلوم است، بلکه به این معنا بود که دل‌مان می‌خواست درباره تهران صحبت کنیم. در‌واقع وقتی چیزی صاحب روز می‌شود، فرصت گفت‌وگو درباره آن هم بیشتر می‌شود.»

قهاری می‌گوید همان زمان که در موسسه مطالعات تهران حرف روز تهران به میان آمد، مخالفت‌ها آغاز شد: «مخالفت‌ها به این صورت بود که مگر شهرها هم روز دارند؟ مثلاً پاریس روز دارد؟ در جهان روزی به‌نام لندن وجود دارد؟» هیچکس آن‌زمان پاسخی برای این پرسش‌ها نداشت، باید مطالعات جامعی صورت می‌گرفت؛ پاسخ منفی بود، «شهرها روز نداشتند، آن‌زمان متوجه شدیم که فقط سن پترزبورگ صاحب روز است.» آنطور که قهاری می‌گوید، سن پترزبورگ دومین شهر بزرگ روسیه، همان زمان که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت، صاحب روز شد. رئیس انجمن مفاخر معماری ایران می‌گوید، باقی اعضای موسسه مطالعات تهران بعد از این توضیحات قانع شدند و خوان اول تعیین روز تهران گذشت.

مخالفان این‌بار پرسش دیگری مطرح کردند: «اگر روز تهران تعیین کنیم، ساکنان باقی شهرها هم روز می‌خواهند مثلاً روز شیراز، روز تبریز؛ آن زمان می‌گفتند، مملکت همواره به تهران نگاه می‌کند و این تعیین روز باعث می‌شود تا باقی شهرها هم مدعی تعیین روز شوند.»

قهاری و باقی موافقان، پاسخ یکسانی به این پرسش داشتند: «هر شهری دوست دارد برای خودش هویتی قائل شود و اینکه همه شهرهای ایران صاحب روز شوند، اشکالی ندارد.» مخالفان درنهایت پذیرفتند که تهران صاحب روز شود. اما چه روزی باید به‌عنوان روز تهران تعیین می‌شد؟ یکی از اعضای موسسه مطالعات تهران آن زمان سراغ جست‌وجو میان اساطیر می‌رود و هفته اول آبان‌ماه را به‌عنوان هفته‌ای که می‌توان در آن به تهران ارج نهاد، انتخاب می‌کند. به گفته این پیشکسوت معماری از سال ۹۲ به‌بعد، هفته تهران در ماه‌آبان به‌صورت غیررسمی جشن گرفته شد. به گفته او در سال ۱۳۹۵ شورای‌شهر وقت تهران به فکر رسمی‌کردن این مناسبت افتاد و بعد از مذاکراتی که انجام داد، ۱۴مهرماه را به‌عنوان روز تهران انتخاب کرد.

مهرشاد کاظمی که زمانی رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران بود، در ادامه این نشست از زاویه تاریخی به روز تهران نگاه کرد: «در شورای چهارم در سال ۹۵، آقای مسجدجامعی طرحی را به‌عنوان روز تهران به شورا پیشنهاد داد.» او می‌گوید که آن‌زمان در شورای چهارم درباره اینکه چه‌روزی باید به‌عنوان روز تهران باشد، اختلاف افتاده بود: «رویدادهای تهران بسیار زیاد است اما باید روزی تعیین می‌شد که روی آن اجماع می‌بود و بعد سیاسی هم نداشت. هدف از تعیین این روز در شورای وقت این بود که تهران بیشتر معرفی شود و امکاناتش که غریب مانده بود، بیش‌ازقبل شناسایی شود.» همان‌زمان عده‌ای پیشنهاد می‌دهند، روزی که تهران به‌عنوان پایتخت قاجاریان انتخاب شد، به‌عنوان روز تهران در نظر گرفته شود: «آقامحمدخان ۱۱جمادی‌الاول سال ۱۲۰۰ قمری مصادف با ۲۲ اسفندماه سال ۱۱۶۴ تهران را به پایتختی برگزید، برخی منابع هم می‌گویند نوروز ۱۲۰۰ تهران پایتخت شد.» آن‌زمان در شورای شهر تهران، ۲۲ اسفندماه تصویب نشد. دلیل آن هم احتمالاً قرابت و نزدیکی به نوروز بود. درنهایت براساس مصوبه شورای شهر تهران روز تهران ۱۴مهرماه انتخاب شد. کاظمی می‌گوید: «۱۴مهرماه، همان‌ روزی است که متمم قانون اساسی مشروطه به تصویب رسید. در آنجا برای اولین‌بار تهران به‌عنوان پایتخت در قانون آمد و تصویب شد. در‌واقع پایتختی تهران ۱۲۱سال قبل از این تاریخ اتفاق افتاده بود، اما جنبه رسمی نداشت و مردمی‌تر بود.» او می‌گوید از سال ۱۳۹۵ برنامه‌های روز تهران گسترده‌تر شد و هرسال هم عنوانی برای آن انتخاب می‌شد.

درحالی که شهرداری مسئولیت داشت برای ورود این روز به تقویم کند اما گفته می شود در جلسات تغییر روز تهران نماینده شهرداری حضور نداشته و دفاعی از 14 مهرماه به عنوان روز تهران نشده است .