«نقطه کلیدی فشار» برای تهران؛ چگونه شبکه‌های عملیاتی به طور هماهنگ علیه تل‌آویو کار می‌کنند؟

به گزارش اکوایران، با افزایش نگرانی‌ها از جنگی تمام‌عیار بین اسرائیل و ایران، روشن است که ایالات متحده از هم‌پیمان دیرینه خود حمایت می‌کند. اما تأثیر این گروه‌ها در جنگ احتمالی بین دو طرف چقدر خواهد بود؟

سناریویی متفاوت از حمله بزرگ

به نوشته الجزیره، طی سال گذشته، حوثی‌های یمن در همبستگی با فلسطینیان و در اعتراض به جنگ اسرائیل در غزه، کشتی‌های مرتبط با این رژیم را در دریای سرخ، خلیج عدن و تنگه باب‌المندب مورد هدف قرار داده‌آند. پس از اینکه اسرائیل حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله را در حمله هوایی بزرگی در حومه بیروت ترور کرد، تهدیدهای زیادی در سراسر منطقه متوجه این رژیم شد. یحیی سریع، سخنگوی حوثی‌ها پس از ترور نصرالله هشدار داد تا زمانی که اسرائیل به حملات خود به لبنان و غزه پایان ندهد، حوثی‌ها نیز به حملات خود ادامه خواهند داد. او گفت که این گروه به سایت‌های نظامی اسرائیل در تل‌آویو و شهر بندری ایلات با پهپاد حمله کرده است. از آن زمان، گروه‌های مقاومت در عراق و حوثی‌های یمن به حملات موشکی و پهپادی خود به اسرائیل ادامه داده‌اند.

اما نیروهای اسرائیلی بارها مدعی شده‌اند که سیستم‌های دفاعی آن‌ها با کمک ایالات متحده، اردن و کشورهای دیگر بیشتر حملات ایران و متحدانش را خنثی کرده است. آن‌ها تأکید می‌کنند که این حملات، از جمله موشک‌های ایرانی که روز سه‌شنبه اسرائیل را هدف قرار داد، تنها آسیب جزئی به بار آورده است.

سینا طوسی، پژوهشگر ارشد در مرکز سیاست بین‌المللی معتقد است که اسرائیل به میزان آسیب‌های ناشی از حملات ایرانی کم بها داده است، اما این موضوع هنوز «نشانه‌ای مثبت» به شمار می‌آید زیرا فشار سیاسی بر اسرائیل و ایالات متحده را برای انتقام‌جویی کاهش داده و سناریویی ایجاد می‌کند که در آن نیازی به حمله بزرگ نیست.

طوسی توضیح داد: «این موضوع نیاز به آتش‌بس را تقویت می‌کند. اگر دولت بایدن قادر می‌بود همه این‌ها را ماه‌ها پیش متوقف کند، ما در این وضعیت نبودیم؛ اما در حال حاضر به این سمت می‌رویم که ترسناک است. من فکر می‌کنم هیچ‌یک از طرفین خواستار جنگ نبوده، اما تحولات اگر به این سمت برود، ایران و متحدانش تهدید کرده‌اند که مانع از وقوع آن خواهند شد».

اهرم نفتی ایران و مقاومت

طوسی گفت که «نقطه کلیدی فشار» برای ایران و متحدانش، تأسیسات نفتی منطقه است.

او توضح داد: «گروه‌های عراقی تهدید کرده‌اند که اگر اسرائیل همانطور که تهدید کرده، حمله‌ای بزرگ انجام دهد، آن‌ها نیز از جمله با حمله به تأسیسات نفتی منطقه تلافی خواهند کرد. اگر صادرات انرژی خلیج فارس به طور قابل توجهی مختل شود، عواقبی برای بازار نفت جهانی و اقتصاد جهانی و اروپا خواهد داشت».

مدت‌هاست که تأسیسات نفتی هدف‌های تمامی طرف‌ها بوده و حملات به آن‌ها می‌تواند اختلالات بزرگی ایجاد کند. در سپتامبر ۲۰۱۹، حوثی‌ها اعلام کردند که حملات پهپادی به دو تأسیسات بزرگ نفتی متعلق به شرکت سعودی آرامکو انجام داده‌اند. گفته شده که در این حمله، تولید ۵ میلیون بشکه نفت در روز تحت تأثیر قرار گرفت که حدود نیمی از تولید عربستان سعودی یا ۵ درصد از عرضه جهانی است. طوسی گفت: «ما پیش از آتش‌بس حوثی‌ها با عربستان دیدیم که آن‌ها به عمق عربستان حمله می‌کردند».

گروه‌های مقاومت عراقی در روز سه‌شنبه هشدار دادند که اگر ایالات متحده در هر نوع حمله‌ای علیه ایران شرکت کرده یا اگر اسرائیل از فضای هوایی عراق علیه تهران استفاده کند، پایگاه‌های ایالات متحده در عراق و منطقه هدف قرار خواهند گرفت.

به گفته طوسی، همچنین وقتی بحث از پایگاه‌های ایالات متحده در منطقه، از جمله در عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و بحرین و همچنین استفاده از فضای هوایی ایران می‌شود، تهران هشدار داده کشورهای یادشده به عنوان همدست در حمله به ایران محسوب خواهند شد و زیرساخت‌های حیاتی آن‌ها نیز هدف قرار خواهد گرفت.

حمله مستقیم عراق و یمن

آندریاس کریگ، تحلیل‌گر ریسک ژئوپلیتیک و استاد مرتبط در مدرسه مطالعات امنیتی کالج کینگ لندن گفت که گروه‌های عراقی قادر به هدف قرار دادن اسرائیل از راه دور نیستند و فاقد ذخایر تسلیحاتی گروه‌هایی مانند حزب‌الله و حوثی‌ها هستند. این گروه‌ها که به طور عمده برای مختل‌ساختن نیروهای ائتلاف ایالات متحده در طول جنگ عراق طراحی شده‌اند، «در فضاهای جنگ‌های چریکی و نامتقارن فعالیت داشته و نمی‌توانند تفاوت زیادی برای اسرائیل ایجاد کنند».

اما کریگ خاطرنشان کرد از سوی دیگر، حزب‌الله شبکه‌ای جهانی دارد که از آن فعالیت می‌کند و دارای پایگاه‌های فرعی در سراسر جهان از جمله در عربستان سعودی و غرب آفریقا است که «برای اسرائیل بسیار خطرناک‌تر بوده، زیرا می‌توانند اهداف اسرائیلی را در خارج از سرزمین‌های اشغالی را هدف قرار دهند».

کریگ ادعا کرد موشک‌ها یا پهپادهایی که از عراق شلیک شده‌اند احتمالاً توسط ایرانی‌ها در عراق راه‌اندازی شده‌اند، نه خود گروه‌های عراقی. او افزود: «حمله به اسرائیل از عراق آسان‌تر است تا از یمن یا لبنان. شما می‌توانید از عراق به عنوان پایگاه عملیاتی استفاده کنید، اما زیرساخت‌ها باید ساخته شوند».

ماه گذشته، حوثی‌ها عمیق‌ترین حمله موشکی خود را انجام داده و تل‌آویو و مرکز اراضی اشغالی را هدف قرار دادند و یک موضع نظامی در یافا را نشانه رفتند. آن‌ها اعلام کردند که سیستم‌های دفاعی اسرائیل قادر به منهدم‌کردن موشک فوق‌صوت آن‌ها نبودند که از ۲۰۰۰ کیلومتر دورتر و طی ۱۱ دقیقه به مرکز سرزمین‌های اشغالی رسید.

ناصرالدین عامر، معاون رئیس سازمان رسانه‌ای حوثی‌ها در توییتر نوشت که «۲۰ موشک قادر به انهدام» موشک مورد نظر نبودند. اسرائیل ادعا کرد که موشک آسیب دیده، اما توسط یک موشک رهگیر اسرائیلی منهدم نشده است. به گفته یک مقام اسرائیلی، نه نفر دچار جراحات جزئی شدند.

کریگ معتقد است که بستن تنگه باب‌المندب توسط حوثی‌ها «مستقیم‌ترین تأثیری» بوده که آن‌ها تاکنون داشته‌اند، زیرا موشک‌های آن‌ها که به سمت سرزمین‌های اشغالی پرتاب شده، دفع شدند.

بِتول دوغان، استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه آنکارا به الجزیره گفت که اخلالگری حوثی‌ها در تجارت دریایی تأثیر زیادی بر توقف جنگ اسرائیل در غزه نداشته، اما «نوعی ناامنی» ایجاد کرده است. او توضیح داد: «آن‌ها باعث می‌شوند اسرائیل احساس ناامنی کند. من فکر می‌کنم این هدف نهایی و موفقیت آن‌ها در حال حاضر است. ما می‌دانیم که خود ایران می‌تواند موشک شلیک کند، اما وقتی از حوثی‌ها استفاده می‌کند، مانند این است که یک لایه اضافی به ظرفیت خود افزوده است».