از تهران تا مسکو؛ پنج چالش‌ هسته‌ای که ترامپ با آن مواجه است

به گزارش اکوایران، هنگامی که دونالد ترامپ در ژانویه به عنوان رئیس‌جمهور منتخب به منصب خود می‌رسد، مجموعه‌ای از چالش‌های امنیت ملی، از جمله جنگ‌های بزرگ در اوکراین و خاورمیانه را به ارث خواهد برد.

 با این حال، تهدیدات هسته‌ای فزاینده‌ای که ایالات متحده با آن‌ها مواجه است که کمتر مورد بحث قرار گرفته است. در اینجا پنج چالش مهم هسته‌ای که ترامپ با آن‌ها روبرو خواهد شد، آورده شده است:

روسیه

به گزارش رویترز، ترامپ باید با شدیدترین تنش‌ها با مسکو در بیش از 60 سال گذشته مقابله کند، که تا حدی ناشی از تهدیدات ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، برای استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در جنگ علیه اوکراین و تلاش‌های او برای توسعه سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته است. پوتین که بزرگ‌ترین زرادخانه هسته‌ای جهان را دارد، در حال نوسازی نیروهای هسته‌ای روسیه است و از انجام مذاکرات با واشنگتن برای جایگزینی پیمان «New START» که آخرین توافق محدودیت تسلیحات هسته‌ای میان ایالات متحده و روسیه است، خودداری کرده است. این پیمان قرار است در تاریخ 5 فوریه 2026 منقضی شود.

در حالی که پوتین در سال 2023 بخش‌هایی از این پیمان را تعلیق کرده است، مقامات آمریکایی اشاره می‌کنند که او همچنان در چارچوب محدودیت‌های تعیین شده توسط پیمان باقی مانده است، که تعداد 1,550 کلاهک هسته‌ای استراتژیک را برای هر دو کشور در 700 موشک بالستیک قاره‌پیما (ICBM)، زیردریایی‌ها و بمب‌افکن‌ها محدود می‌کند. در سال 2021، جو بایدن و پوتین توافق کردند که «New START» را تمدید کنند، اما طبق قوانین موجود، این پیمان نمی‌تواند دوباره تمدید شود. ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود مخالف تمدید این پیمان بود و به جای آن خواستار توافق جدیدی شد که چین را نیز شامل شود، پیشنهادی که چین آن را رد کرد. با این حال، هر دو طرف می‌گویند که تا زمانی که طرف مقابل به محدودیت‌های پیمان پایبند باشد، به آن ادامه خواهند داد.

چین

چین که مدت‌هاست زرادخانه هسته‌ای کوچکتری نسبت به روسیه و ایالات متحده دارد، اکنون به طور قابل توجهی در حال گسترش نیروهای هسته‌ای استراتژیک خود است. پنتاگون در سال 2020 برآورد کرد که ذخیره کلاهک‌های هسته‌ای عملیاتی چین در حدود 200 کلاهک است و پیش‌بینی می‌شود که این تعداد تا سال 2030 دو برابر شود. این برآورد دو سال بعد اصلاح شد و پنتاگون اعلام کرد که اگر روند ساخت سلاح‌های هسته‌ای چین ادامه یابد، این کشور ممکن است تا سال 2035 به 1,500 کلاهک هسته‌ای برسد.

چین و ایالات متحده در نوامبر 2023 نخستین مذاکرات کاهش ریسک هسته‌ای خود را در مدت نزدیک به پنج سال برگزار کردند. اما چین که به دکترین «عدم استفاده نخست» پایبند است، در ژوئیه 2023 به‌طور رسمی مذاکرات دو جانبه کنترل تسلیحات را در اعتراض به فروش سلاح‌های ایالات متحده به تایوان، جزیره‌ای که چین آن را به عنوان بخشی از سرزمین خود می‌داند، متوقف کرد.

ایالات متحده

ترامپ باید سیاستی را برای بازدارندگی تهدیدات هسته‌ای از سوی روسیه و چین تدوین کند، در حالی که با انقضای پیمان «New START» مواجه است. دولت بایدن گفته است که ممکن است ایالات متحده در آینده مجبور شود سلاح‌های هسته‌ای استراتژیک بیشتری مستقر کند و ترامپ ممکن است همین کار را انجام دهد. در دوره اول ریاست‌جمهوری خود، سیاست هسته‌ای ترامپ بر افزایش قابلیت‌های هسته‌ای ایالات متحده تأکید داشت و مخالف کاهش تسلیحات هسته‌ای بود و همچنین مخالف تمدید «New START» بود.

ترامپ همچنین با چالش‌های بزرگی در زمینه هزینه‌های سرسام‌آور نوسازی «سه‌گانه» هسته‌ای ایالات متحده مواجه خواهد شد – موشک‌های بالستیک قاره‌پیما، بمب‌افکن‌ها و زیردریایی‌ها – که همین حالا هم از برنامه زمان‌بندی عقب است و از بودجه خود فراتر رفته است. پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های این برنامه که شامل طراحی‌های جدید کلاهک‌ها، موشک‌ها، بمب‌افکن‌ها و زیردریایی‌ها می‌شود، در 30 سال آینده از 1.5 تریلیون دلار فراتر رود. کارشناسان هشدار می‌دهند که این مبلغ احتمالاً افزایش خواهد یافت و ممکن است بودجه لازم برای نیروهای نظامی متعارف ایالات متحده یا برنامه‌های غیرنظامی را تهدید کند.

جمهوری اسلامی ایران

در تهران برخی تهدید کرده‌اند که ممکن است پس از حملات متقابل با دشمن اسرائیل و شکست بایدن در احیای مذاکرات قدرت‌های بزرگ برای بازگرداندن محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای‌اش، تصمیم بگیرد که در دکترین هسته‌ای خود تجدیدنظر کند.

واشنگتن و متحدان اروپایی آن زمانی که قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که امکان «بازگرداندن فوری» تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را فراهم می‌کند، در ماه اکتبر آینده منقضی شود، دیگر اهرم فشاری بر تهران نخواهند داشت.

این تحریم‌ها در ازای پذیرش محدودیت‌های سخت بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در توافق 2015، لغو شدند.

ترامپ در سال 2018 ایالات متحده را از این توافق خارج کرد، که منجر به نقض محدودیت‌های ایران شد. مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند که زمانی که ایران برای تولید اورانیوم غنی‌شده کافی برای ساخت یک کلاهک هسته‌ای نیاز دارد، اکنون از یک سال به تنها چند هفته یا روز کاهش یافته است، هرچند که تهران همچنان به زمان بیشتری برای ساخت بمب واقعی نیاز دارد.

ایران پیشنهاد کرده است که مذاکرات هسته‌ای را از سر بگیرد، اما حملات اسرائیل ممکن است تهران را بر آن دارد که برنامه هسته‌ای خود را از سر بگیرد. پس از این حملات، یک مقام ارشد ایرانی گفت که تهران ممکن است بازنگری در ممنوعیت خود بر توسعه سلاح‌های هسته‌ای را مدنظر قرار دهد.

کره شمالی

تنش‌ها با کره شمالی بر سر همکاری پیونگ‌یانگ در جنگ مسکو علیه اوکراین و آزمایش یک موشک بالستیک قاره‌پیما (ICBM) جدید در 31 اکتبر که توانایی این کشور را برای هدف قرار دادن بیشتر ایالات متحده با سلاح‌های هسته‌ای نشان داد، افزایش یافته است.

گزارش اخیر آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده می‌گوید که پیونگ‌یانگ همچنان در حال گسترش ذخایر مواد برای برنامه سلاح‌های هسته‌ای خود است.

این گزارش همچنین اشاره کرد که کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، در سال 2021 برنامه دفاعی‌ای را اعلام کرد که تولید کلاهک‌های تاکتیکی، «سلاح‌های هسته‌ای سبک» و «کلاهک‌های هسته‌ای فوق‌العاده بزرگ» را پیش‌بینی می‌کرد.

فدراسیون دانشمندان آمریکایی برآورد کرده است که کره شمالی که از سال 2006 شش آزمایش هسته‌ای زیرزمینی و بیش از 100 آزمایش موشکی از سال 2022 انجام داده است، به اندازه کافی مواد شکافت‌پذیر برای تولید 90 کلاهک هسته‌ای دارد، اما «پتانسیل» تولید تنها 50 کلاهک هسته‌ای را دارد.

دولت بایدن در متقاعد کردن کیم برای احیای مذاکرات بر سر غیرهسته‌ای شدن که پس از شکست ترامپ در سال 2019 در آخرین دیدار از سه دیدار برای متقاعد کردن رهبر کره شمالی به رها کردن سلاح‌های هسته‌ای خود بود، ناکام مانده است.