به گزارش اکوایران؛ در نشست کارگروه شورای گفت‌وگو، نماینده بانک مرکزی به مقایسه روش‌های قبلی و جدید ترخیص کالا پرداخت. وی با اشاره به مشکلات روش ترخیص درصدی که باعث ایجاد اختلال در بازار ارز می‌شد، از مزایای روش جدید تخصیص و ساتای اعتباری گفت. در این روش، بازرگانان پس از ارائه اسناد لازم، می‌توانند تمامی کالای خود را ترخیص کرده و سپس نسبت به تسویه حساب ارزی اقدام کنند.

از ابتدای آبان و با اتمام مصوبه ترخیص 90 درصدی کالا از گمرکات کشور، روند ترخیص کالا کند و با مشکل مواجه شد، مشکلی که در حدود 2 ماه گذشته فعالان بخش خصوصی خواستار برطرف کردن آن شدند، اما تاکنون سران قوا اقدامی برای تمدید این مصوبه صورت نداده‌اند.

تمدید مصوبه ترخیص درصدی در آخرین نشست کارگروه شورای گفت‌وگو بررسی شد؛ فعالان اقتصادی و نماینده وزارت صمت خواهان تمدید مصوبه ترخیص 90 درصدی شدند، چراکه  در غیر این صورت، تجار با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهند شد.

خرداد 1401 موضوع «بررسی عدم ترخیص بخشی از مواد اولیه واحدهای تولیدی براساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1401» در کارگروهی تخصصی بررسی‌شده بود. ستاد مقابله با تحریم، هم بخشنامه‌ای مبنی بر اجازه ترخیص درصدی مواد اولیه وارده به نام واحدهای تولیدی تا سقف نود درصد بدون مطالبه کد رهگیری بانک با رعایت فهرست‌های ابلاغی وزارت صمت را صادر کرد. در ادامه گمرک ایران در بخشنامه‌ای مدت ترخیص 90 درصد را تا پایان مهر سال 1402 تمدید کرد و مجددا به‌موجب مصوبه جلسه 103 شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا را در تاریخ چهارم آذرماه 1402 این اجازه تا پایان مهرماه 1403 تمدید شد. به همین منظور تمدید مجدد در دستور رسیدگی کارگروه تخصصی شورای گفت‌وگو قرار گرفته است.

مخالفان طرح جدید چه گفتند

به گزارش اتاق ایران، در ادامه این نشست فعالان اقتصادی و حاضران در نشست با اشاره به ابهامات این مصوبه، گفتند: در مصوبه بانک درباره ساتای اعتباری، نوع ارز، نرخ ارز و محل تأمین ارز مورد تاکید است که باید مشخص شود، ولی شرایط تجاری ایران این محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد. طبق قانون مبارزه با قاچاق شرایط ویژه را شورای امنیت اقتصادی مشخص می‌کند. ولی این مصوبه به نظر می‌رسد منافع زیادی برای اقتصاد ندارد. برای همین با جایگزینی رویه مصوبه ترخیص درصدی با فرآیند تخصیص و ساتای اعتباری موافقت نشود. ساتای اعتباری باید راهکار باشد نه روش جایگزین ترخیص درصدی.

در ادامه این نشست محمدرضا فاروقی، رئیس کمیسیون گمرک اتاق ایران درباره دغدغه فعالان اقتصادی درباره ترخیص کالا و نحوه تأمین ارز در اسرع وقت، گفت: در این مصوبه باید مشخص شود که بخش اعظم کالای وارداتی از چه طریقی تأمین ارز خواهد شد؟ اگر در مهلت مشخص‌شده برای تأمین ارز در فرآیند تخصیص شرایطی پیش بیاید که ارز به‌موقع تأمین نشود، تکلیف واردکننده چیست؟

او با اشاره به مشکلات فرایند تخصیص گفت: درخواست ما این است که مصوبه ترخیص 90 درصدی تمدید شود و البته شرایط و نحوه کار با فرایند تخصیص هم به‌صورت کارشناسی بررسی شود و نقاط قوت و ضعف آن مشخص شود.

به‌گفته فاروقی نحوه کار با فرایند تخصیص و ساتای اعتباری برای بانک‌ها هم مبهم است. برای همین اجازه دهید مصوبه ترخیص درصدی تمدید شود. در حال حاضر گمرک هم دچار بلاتکلیفی شده است.

در ادامه سید علی لطفی زاده، نماینده وزارت صمت در نشست کارگروه شورای گفت‌وگو هم گفت: ما نباید تولید را دچار مشکلات بیشتری کنیم. رسالت اصلی ما حمایت تولید است و فرایند بانک مرکزی نباید مانع تولید شود. فرایند تخصیص و ساتای اعتباری هزینه تولید را بالا می‌برد، قاچاق کالا بیشتر می‌شود، هزینه تولید به مصرف‌کننده تحمیل می‌شود و او توان خرید بالایی ندارد. برای همین تولیدکننده آسیب‌پذیر می‌شود.

لطفی زاده با بیان اینکه رویکردها برای تولید باید تسهیل‌گرانه باشد، افزود: برای همین وزارت صمت به دنبال تمدید مصوبه ترخیص درصدی است. با تخصیص اعتباری صد در صد مخالفیم و باید ترخیص 100 درصدی باشد نه 90 درصدی. 10 درصد هم برای تولید هزینه زا است و نوعی حذف نقدینگی فعالیت تجاری است. ما مسئولیت این اقدامات خطرناک را نمی‌پذیریم.

او ادامه داد: اگر بانک مرکزی از گذشته روالی داشته و می‌خواهد رویه دیگری پیگیری کند نباید برای ترخیص کالا مشکلاتی ایجاد کند. ما قویاً مخالف لغو مصوبه 90 درصد هستیم. این باعث به‌هم‌ریختگی بازار در شب عید خواهد شد.

بعد از آن نماینده ستاد مبارزه با قاچاق کالا هم گفت: ترخیص درصدی و ساتای اعتباری هر دو قانونی است و اگر شورای عالی امنیت اقتصادی می‌خواهد، ترخیص درصدی را تمدید کند، منعی ندارد. در ساتای اعتباری هم بانک مرکزی تسهیل گری کند. نماینده گمرک هم عنوان کرد که ترخیص درصدی تا پایان سال کار کند و مشکلات رویه فرآیند تخصیص اصلاح شود.

در ادامه فاروقی تاکید کرد که ما به تداوم ترخیص درصدی تاکید داریم. ترخیص اعتباری زمانی برای فعال اقتصادی امتیاز بود ولی الآن نه. با کالای انباشته در گمرک نمی‌توان این کار را ادامه داد.

مکانیزم برای فعالان اقتصادی شفاف شود

در این نشست درباره فرآیند تخصیص و کد ساتای اعتباری عنوان شد که با این رویه واحدهای تولید دچار مشکلات جدی خواهد شد. از طرفی درباره رویه‌های کار تخصیص و ساتای اعتباری شفاف‌سازی شود تا فعال اقتصادی متوجه شود که چگونه و با چه مکانیزمی کار خواهد کرد. از طرفی بانک مرکزی باید این ارز را تأمین کند و این به سبد ارز نیمایی فشار خواهد آورد. همچنین تاکید شد باید در بانک مرکزی تنوع روش‌ها بیشتر شود و صاحب کالا هم روش موردعلاقه خود را انتخاب کند.

در ادامه محمد اسکندری، مدیر کارگروه شورای گفت‌وگو از ایرادات فرآیند تخصیص گفت و اینکه چرا بانک مرکزی به ساتای اعتباری تاکید دارد و الآن در چه شرایط هستیم؟

بعد از آن نماینده بانک مرکزی تاکید کرد که منابع ارزی کشور خوب است ولی ریشه ترخیص درصدی و اعتباری عدم همخوانی عرضه و تقاضاست.