بانکوک: الگویی برای استفاده از راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت برای مقابله با سیلاب‌های شهری

به گزارش اکوایران، بیش از 40 درصد جمعیت جهان در فاصله کمتر از 100 کیلومتری از سواحل زندگی می‌کنند و بیش از 600 میلیون نفر (10 درصد از جمعیت جهانی) در ارتفاعات کمتر از 10 متر بالاتر از سطح دریا سکونت دارند. در طول تاریخ، آبراه‌ها نقشی حیاتی در تجارت، حمل‌ونقل و تأمین غذا برای تمدن‌های بشری ایفا کرده‌اند.

با این حال، تغییرات آب‌وهوایی و خطرات ناشی از آن، ضرورت بهره‌گیری از مداخلات مبتنی بر طبیعت را برای کمک به سازگاری شهرها و مقابله با سیلاب‌ها و بحران‌های آب‌وهوایی دوچندان کرده است.

آنطور که وبسایت مجمع جهانی اقتصاد نوشته، برخی از شهرها با استفاده از زیرساخت‌های پایدار و سیستم‌های طبیعی توانسته‌اند برای آینده سازگار شوند. این شهرها با تقویت مقاومت در برابر تغییرات اقلیمی و حفاظت از اکوسیستم‌ها، کیفیت زندگی ساکنان خود را بهبود می‌بخشند.

در ادامه، به بررسی اقدامات دو شهر بانکوک و بلم (Belém) که به سیستم‌های آبی شهری یکپارچه وابسته هستند، پرداخته می‌شود.

بانکوک: شهری احاطه شده میان سه آب

بانکوک، پایتخت تایلند و یکی از شهرهای دلتایی، به دلیل موقعیت جغرافیایی خود که تحت تأثیر رودخانه‌ها، بارندگی و دریا قرار دارد، در برابر سیلاب‌ها آسیب‌پذیر است.

عوامل متعددی از جمله توسعه شدید شهری در دشت‌های سیلابی و تغییر الگوی توسعه از مبتنی بر آب به توسعه مبتنی بر زمین، شدت سیلاب‌ها را افزایش داده است. همچنین، فرونشست زمین و فرسایش شدید ساحلی ناشی از استخراج منابع، بارگذاری زیرساخت‌ها و جنگل‌زدایی مانگروها، باعث شده است که بانکوک به عنوان یک شهر «در حال غرق‌شدن» شناخته شود.

مدیریت آب‌های زیرزمینی و زیرساخت‌های آبی-سبز

بانکوک از دهه 1970 میلادی با اجرای قوانین مدیریت آب‌های زیرزمینی، از جمله قانون آب‌های زیرزمینی 1977، تلاش‌هایی برای کنترل استفاده از آب‌های زیرزمینی انجام داد. با این حال، این اقدامات به تنهایی کافی نبوده و نیاز به اقدامات گسترده‌تری وجود دارد.

نمونه‌هایی از زیرساخت‌های آبی-سبز در بانکوک

پارک صدساله چولالونگ‌کورن که توانایی جمع‌آوری یک میلیون گالن آب باران و روان‌آب را دارد و به کاهش بار سیستم فاضلاب عمومی کمک می‌کند. این پارک همچنین آب باران را برای استفاده در دوره‌های خشکسالی ذخیره می‌کند.

مزرعه شهری روی پشت‌بام دانشگاه تاماسات که بزرگ‌ترین مزرعه شهری در آسیا است و از نظر انرژی تجدیدپذیر، امنیت غذایی و کاهش سیلاب نقش‌آفرینی می‌کند.

پارک آسمانی چائو فرایا و پارک کانال چونگ نونسی که دسترسی به رودخانه‌ها و کانال‌های شهری را دموکراتیک کرده و زیرساخت‌های 40 ساله خط ساحلی را بازسازی کرده‌اند.

بلم: شهری در دل رودخانه‌ها

بلم دو پارا در برزیل، شهری است که از نظر فرهنگی و اقتصادی به اکوسیستم رودخانه‌ای خود وابسته است. این شهر که در کنار پنج رودخانه بزرگ واقع شده، بیش از 1.5 میلیون نفر جمعیت دارد.

توسعه‌های شهری بر روی زمین‌های ساحلی و حوضه‌های آبریز با استفاده از زیرساخت‌های خاکستری و خاکریزی انجام شده که خطر سیلاب‌ها را افزایش داده است. به همین دلیل، اصلاح زیرساخت‌ها و بهبود تعامل جامعه با سیستم‌های آبی به اولویت‌های اصلی برنامه‌ریزی شهری بلم تبدیل شده است.

پروژه‌های کلیدی در بلم:

برنامه زهکشی کلان ماتافومه که  با سرمایه‌گذاری 75 میلیون دلاری برای ارتقای زیرساخت‌ها، جایگزینی مسکن و احیای محیط‌زیست اجرا می‌شود. هدف این پروژه، ترکیب زهکشی کلان با بازطبیعی‌سازی جریان رودخانه بدون کانال‌کشی یا آسفالت‌سازی بستر آن است.

پارک جنگل شهری اجتماعی حوضه ایگاراپه سائو خواکیم که با تمرکز بر بازطبیعی‌سازی رودخانه و ارتباط مردم با آن، به محلی برای حفظ طبیعت و تعامل اجتماعی تبدیل می‌شود.

بازطراحی پایدار و هماهنگ با طبیعت

ترکیب سیاست‌گذاری‌ها، اکولوژی و معماری منظر از عناصر کلیدی شهرسازی مبتنی بر آب است. موفقیت شهرهایی مانند بانکوک و بلم نشان می‌دهد که همکاری بین بخش‌های دولتی، خصوصی و جامعه می‌تواند به تحقق گذار به شهرهایی هماهنگ با طبیعت و رودخانه‌هایشان کمک کند.