به گزارش اکوایران؛ در نشست شانزدهم کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق بازرگانی تهران، فعالان بخش خصوصی بر ضرورت خروج دولت از صنعت نمایشگاهی و واگذاری برگزاری نمایشگاه‌ها به تشکل‌های خصوصی تأکید کردند. صدیف بیک‌زاده، سرپرست شرکت سهامی نمایشگاه‌ها، اعلام کرد که ایران دارای ۳۵ سایت نمایشگاهی است، اما این سایت‌ها از نظر زیرساخت‌ها و خدمات به‌ویژه در تهران، با نیازهای صنعت کشور همخوانی ندارد و توسعه کمی و کیفی آن‌ها متوقف شده است.

طبق گزارش‌ها، ۲۰۸ مانع مختلف در مسیر تولید کشور وجود دارد که شامل مشکلات بانکی، مالیاتی و زیرساختی است. بیک‌زاده همچنین اظهار کرد که یکی از چالش‌های بزرگ، کمبود بازاریابی مناسب برای تولیدات داخلی است. او معتقد است که صنعت نمایشگاهی می‌تواند به‌عنوان ابزاری مهم برای رفع مشکلات بازاریابی و ایجاد تقاضا برای تولیدات داخلی عمل کند.

رشید عزیزپور، دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران، نیز از کاهش کیفیت نمایشگاه‌های تخصصی صنایع غذایی و کاهش حضور شرکت‌های اصلی در این رویدادها انتقاد کرد. او گفت که نمایشگاه‌های ایران نتوانسته‌اند به استانداردهای جهانی برسند و نمایشگاه‌هایی نظیر «اگروفود» در گذشته موفقیت‌هایی در سطح بین‌المللی داشته‌اند. به گفته او، بسیاری از کشورهای شرکت‌کننده در نمایشگاه‌های ایران، مقاصد صادراتی ایران نیستند و شرکت‌های اروپایی به دلیل تحریم‌ها دیگر حضور فعالی ندارند.

این چالش‌ها باعث شد تا بخش خصوصی خواستار سیاست‌گذاری بهتر و بازنگری در مجوزهای برگزاری نمایشگاه‌ها شود. به‌ویژه در صنعت غذا، نیاز به برنامه‌ریزی حرفه‌ای و مشارکت بخش خصوصی برای برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی احساس می‌شود.

چالش‌ها و راهکارهای صنعت نمایشگاهی ایران

در نشست کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق بازرگانی تهران، اشرف مرتضایی، کارشناس این کمیسیون، گزارشاتی درباره وضعیت صنعت نمایشگاهی در ایران و جهان ارائه کرد. او با اشاره به آمار جهانی از اتحادیه نمایشگاه‌های بین‌المللی، اعلام کرد که صنعت نمایشگاهی در سطح جهانی 167 میلیارد یورو تولید ناخالص داخلی ایجاد کرده و 3.2 میلیون شغل را فراهم کرده است. همچنین، درآمد این صنعت جهانی 275 میلیارد یورو برآورد شده است. در ایران، با وجود رتبه سوم در تعداد نمایشگاه‌ها در منطقه، از لحاظ فضای نمایشگاهی، ایران رتبه دوم را با 196 هزار مترمربع دارد، اما بسیاری از نمایشگاه‌ها، به‌ویژه در تهران، فاقد زیرساخت‌های کافی هستند.

مرتضایی به چالش‌هایی همچون تحریم‌ها، محدودیت‌های اقتصادی، کمبود زیرساخت‌ها و نبود بازاریابی و تبلیغات مؤثر اشاره کرد. او همچنین افزود که مشکلات در زمان‌بندی و برنامه‌ریزی، عدم استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، و نبود رقابت‌پذیری در برابر کشورهای همسایه مانند ترکیه و امارات از دیگر مشکلات جدی هستند. او بر اهمیت نمایشگاه‌ها در توسعه صادرات غیرنفتی و رشد اقتصادی تأکید کرده و خواستار بازنگری در سیاست‌گذاری‌ها شد.

کاوه زرگران، رئیس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق بازرگانی تهران، نیز با انتقاد از وضعیت کنونی نمایشگاه‌ها، به مشکلات زیرساختی و عدم هماهنگی در سیاست‌گذاری‌ها اشاره کرد. او از تغییرات سیاستی در سال‌های اخیر که به تضعیف نقش تشکل‌ها منجر شده بود، انتقاد کرد. زرگران پیشنهاد داد که برای بهبود وضعیت، سیاست‌گذاری‌ها باید با مشارکت بیشتر بخش خصوصی و تشکل‌های تخصصی صورت گیرد و زیرساخت‌ها، به‌ویژه در حوزه خدمات رفاهی، تقویت شود.

مرتضایی و زرگران هر دو بر لزوم بهبود کیفیت خدمات نمایشگاهی و استفاده از تجربیات موفق جهانی تأکید کردند.

در نشست اخیر کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران، محمدرضا غفراللهی، نایب‌رئیس این کمیسیون، به پروژه‌های بلندمدت صنعت نمایشگاهی تأکید کرد. او پیشنهاد کرد که بخش خصوصی باید به سرمایه‌گذاری در پروژه‌هایی مانند هتل‌ها و مراکز تجاری در کنار نمایشگاه‌ها بپردازد تا بدون تحمیل بار مالی به دولت، اقتصاد کشور تقویت شود. او همچنین به نیاز صنعت نمایشگاهی به سرمایه‌گذاری‌های بالاتر و رفع مشکلات خدمات اولیه در نمایشگاه‌ها اشاره کرد.

مجید موافق قدیری، عضو هیأت نمایندگان اتاق تهران، خواستار اصلاح سیاست‌ها و تعرفه‌های دولتی برای تشویق حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و صادرکنندگان در نمایشگاه‌ها شد. او همچنین بر لزوم همکاری بیشتر با وزارت خارجه و سازمان توسعه تجارت برای برگزاری نمایشگاه‌ها در سطح بین‌المللی تأکید کرد و مشکلات زیرساختی مانند سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی قدیمی را مطرح کرد.

علیرضا مناقبی، رئیس مجمع عالی واردات، به لزوم واگذاری برگزاری نمایشگاه‌ها به بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: «اگر بخش خصوصی موفق نشد، دیگر به آنها واگذار نکنید.» او بر اهمیت فراهم کردن شرایط مناسب برای جذب مشتریان خارجی و ارتقای فضای نمایشگاه‌ها تأکید کرد و افزود که نمایشگاه‌ها باید محلی برای فعالیت‌های اقتصادی و تجاری باشند و نه صرفاً محل تفریح.

در نهایت، مناقبی پیشنهاد کرد که یک تیم خاص مسئول برگزاری نمایشگاه‌ها باشد و نتایج آن به دقت بررسی شود تا در صورت موفقیت، این روند تکرار شود و در غیر این صورت، تغییرات لازم اعمال گردد.

این سخنان نشان‌دهنده نیاز فوری به تغییرات اساسی در سیاست‌گذاری‌ها، زیرساخت‌ها و تعاملات بخش خصوصی و دولت برای ارتقای صنعت نمایشگاهی در ایران است.

مشکلات صنعت نمایشگاهی ایران در چندین بخش مطرح شده است که شامل زیرساخت‌های ضعیف، کمبود خدمات، محدودیت‌های مربوط به مجوزها و انحصار در برگزاری نمایشگاه‌ها می‌شود.

یکی از مسائل عمده‌ای که مطرح شده، مشکلات زیرساختی است. بسیاری از فعالان اقتصادی به وضعیت نامناسب خدمات در نمایشگاه‌ها اشاره کرده‌اند. به عنوان مثال، مشکل قطعی برق، سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی قدیمی و نبود تسهیلات مناسب در اطراف نمایشگاه‌ها، به طور جدی به کارایی نمایشگاه‌ها آسیب زده است. همچنین، نبود فضاهای مناسب برای برگزارکنندگان و بازدیدکنندگان و خدمات ابتدایی مانند سرویس‌های بهداشتی، از جمله مشکلات اساسی است.

علاوه بر مشکلات زیرساختی، محدودیت‌هایی در انتخاب برگزارکنندگان نمایشگاه‌ها نیز مطرح شده است. برخی تشکل‌ها از نبود رقابت آزاد در برگزاری نمایشگاه‌ها گلایه دارند و معتقدند که این محدودیت‌ها مانع رشد و نوآوری در این صنعت می‌شود. انحصار در برگزاری نمایشگاه‌ها به کاهش رقابت و در نتیجه کاهش رشد اقتصادی و صادرات منجر شده است.

یکی دیگر از مشکلات، ضعف در فرآیند صدور مجوزها و انتخاب مجری‌ها است. به گفته برخی فعالان، این فرآیند باید شفاف‌تر و بر اساس معیارهای مشخص انجام شود تا از بروز مشکلات و ابهام‌ها جلوگیری شود. همچنین، برخی تشکل‌ها بر این باورند که باید برگزاری نمایشگاه‌ها به بخش خصوصی واگذار شود تا بهبود کیفیت و کارایی بیشتری حاصل شود.

در نهایت، یکی از مشکلات اصلی دیگر، نارضایتی از تبلیغات ضعیف و عدم پشتیبانی کافی از غرفه‌داران است. فشارهایی که به مجری‌ها برای تبلیغات وارد شده، نتایج مطلوبی نداشته و باعث کاهش اثرگذاری نمایشگاه‌ها شده است. در این زمینه، نیاز به بهبود اپلیکیشن‌های نمایشگاهی و ارائه اطلاعات بهتر به بازدیدکنندگان و مشارکت‌کنندگان احساس می‌شود.

در مجموع، مشکلات صنعت نمایشگاهی ایران در بخش‌های مختلفی از جمله زیرساخت‌ها، خدمات، رقابت و فرآیندهای اجرایی مطرح است که نیازمند بازنگری و اصلاحات جدی برای بهبود شرایط این صنعت و ارتقای آن در سطح بین‌المللی می‌باشد.