چرخش بزرگ اروپا در قبال اوکراین؛ از حمایت قاطع تا فشار برای مذاکرات صلح

به گزارش اکوایران، استراتژی اروپا برای اوکراین به آرامی در حال تغییر است تا با لحن جدید ایالات متحده همسو شود. موضع اروپا از وعده‌ی حمایت بی‌وقفه، به تلاشی برای کشاندن کی‌یف به میز مذاکره در موقعیتی قوی‌تر تغییر کرده است. این تغییر استراتژیک این هفته در کنفرانس امنیتی مونیخ، یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های رهبران دفاعی جهان، به وضوح نمایان خواهد شد.

به گزارش پولتیکو، این تغییر رویکرد تحولی چشمگیر نسبت به دوران بایدن محسوب می‌شود. در آن زمان، کنفرانس مونیخ تأکید می‌کرد که آمریکا و متحدانش از اوکراین «تا هر زمان که لازم باشد» حمایت خواهند کرد، عبارتی که جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، بارها تکرار می‌کرد.

اکنون، در حالی که اروپا همچنان بر حمایت از اوکراین در سومین سال جنگ با روسیه تأکید دارد، اما گفت‌وگوهای این آخر هفته می‌تواند سرنوشت این کشور جنگ‌زده را تعیین کند.

کامیل گراند، معاون پیشین دبیرکل ناتو گفت: «سؤال این است که اروپایی‌ها چگونه خود را در جایگاهی قرار دهند که پشت میز مذاکره باشند، نه اینکه بخشی از معامله شوند.»

رهبران اروپایی، در نشانه‌ای از سازگاری با تمایل دونالد ترامپ برای پایان جنگ، تلاش دارند که نقش رهبری خود را در مذاکرات صلح تثبیت کنند.

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در ژانویه به گروهی از سفرای خود گفت: «اگر تصمیم بگیریم ضعیف و تسلیم‌پذیر باشیم، شانس کمی داریم که مورد احترام ایالات متحده‌ ترامپ قرار بگیریم.»

کیر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، تنها چند روز پس از آغاز ریاست جمهوری ترامپ، اعلام کرد که در صورت برقراری آتش‌بس، از اعزام نیروهای حافظ صلح بریتانیا به اوکراین استقبال می‌کند. سایر متحدان اروپایی نیز از این ایده حمایت کرده‌اند.

وعده‌ی انتخاباتی ترامپ برای پایان جنگ در یک روز، و تعهد دولتش برای حل بحران در ۱۰۰ روز نخست ریاست‌جمهوری، فشار سنگینی را بر کنفرانس مونیخ تحمیل کرده است.

بر اساس گزارش منابع آگاه، جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، قرار است در این کنفرانس با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، دیدار کند. اما ونس که پیشتر نسبت به حمایت ایالات متحده از کی‌یف تردید داشته، سال گذشته از پیوستن به هیئت سناتورهای آمریکایی که با زلنسکی ملاقات کردند، خودداری کرد. او در عوض بر ضرورت تمرکز آمریکا بر منطقه هند-اقیانوسیه تأکید کرد.

او در کنفرانس مونیخ ۲۰۲۴ گفته بود: «ما نمی‌توانیم همزمان از اوکراین، خاورمیانه، و شرایط بحرانی در شرق آسیا حمایت کنیم. این کار اصلاً منطقی نیست.»

کامالا هریس، معاون پیشین رئیس‌جمهور آمریکا، سه بار با زلنسکی در مونیخ دیدار کرده بود، از جمله چند روز پیش از آغاز تهاجم روسیه در ۲۰۲۲.

یک مقام نظامی اروپایی که نخواست نامش فاش شود، گفت: « اگر آمریکایی‌ها این کار را نکنند، ما، حداقل در حال حاضر، رهبری اوضاع را به دست خواهیم گرفت.»

بریتانیا موقتاً ریاست گروه پیمان دفاعی اوکراین را بر عهده گرفته است. این گروه که توسط لوید آستین، وزیر دفاع پیشین آمریکا ایجاد شد، وظیفه هماهنگی ارسال کمک‌های نظامی به اوکراین را بر عهده دارد. علاوه بر این، ناتو یک مأموریت امنیتی و آموزشی جدید در اوکراین آغاز کرده است تا در صورت کاهش حمایت آمریکا، پشتیبانی نظامی از اوکراین تضمین شود.

تغییر لحن متحدان ناتو اما یک تبصره مهم دارد: آن‌ها همچنان تأکید دارند که تصمیم برای آغاز مذاکرات باید بر عهده کی‌یف باشد.

بیل بلر، وزیر دفاع کانادا، گفت: «همیشه مهم بوده که این تصمیم از سوی اوکراین گرفته شود، زیرا این کشور آن‌هاست.» او اضافه کرد: «ما به دنبال راهی برای برقراری آتش‌بس و بازگرداندن صلح و امنیت هستیم، اما همراه با یک چارچوب امنیتی بلندمدت برای اوکراین.»

ایالات متحده و اوکراین درباره تضمین‌های امنیتی بلندمدت پیش از کنفرانس مونیخ مذاکره کرده‌اند. به گفته‌ یک منبع آگاه، این تضمین‌ها شامل ارسال تسلیحات و توانایی‌های اطلاعاتی، از جمله ماهواره‌ها، می‌شود، مواردی که اروپا قادر به تأمین آن‌ها نیست. دولت ترامپ همچنین پیشنهاد داده که اوکراین در ازای دریافت کمک‌های ایالات متحده، منابع معدنی ارزشمند خود را واگذار کند.

در همین حال خطوط نبرد بین روسیه و اوکراین بیش از یک سال است که تغییر عمده‌ای نداشته است.

اوکراین نزدیک به شش ماه است که مناطقی از استان کورسک روسیه را در اختیار دارد. اما روسیه به تدریج مواضع کی‌یف را تضعیف کرده و کرملین اکنون در حال آماده شدن برای دریافت نیروهای تازه‌نفس از کره شمالی است تا جبهه‌های آسیب‌دیده خود را ترمیم کند. سال گذشته، پیونگ‌یانگ توافق کرد که هزاران نیروی نظامی به منطقه جنگی بفرستد تا از ارتش روسیه حمایت کند.

تیم ترامپ باید منتقدان را قانع کند که توافق صلح، تنها فرصتی برای استراحت ارتش روسیه و آماده‌سازی برای تهاجم بعدی نخواهد بود.

هربرت مک‌مستر، مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ، گفت: «پوتین می‌خواهد از زمین بلند شود و دوباره قدرت بگیرد. در حال حاضر، چون در موقعیتی بسیار ضعیف است، نباید به او کمک کنیم که دوباره بلند شود.»

زلنسکی درخواست کرده که تا ۲۰۰۰۰۰ نیروی حافظ صلح در یک منطقه غیرنظامی مستقر شوند. برخی مقامات اوکراینی همچنان به تعهدات جدید کمک‌های نظامی، از جمله سامانه‌های دفاع هوایی پیشرفته، امید دارند.

یِهور چرنیِف، نماینده پارلمان اوکراین از حزب زلنسکی، هشدار داد: «بدون ارسال تسلیحات از آمریکا، ما در میدان نبرد دچار مشکلات بزرگی خواهیم شد.»

مقامات اوکراینی پیش از کنفرانس محتاطانه عمل کردند و ساعت‌ها با دیپلمات‌های آمریکایی و اروپایی مذاکره داشتند. بر اساس گزارش‌ها، آندری یرماک، رئیس دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین، با مایکل والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا، و کیث کلوگ، نماینده ترامپ در امور روسیه و اوکراین، گفتگو کرده است. در حالی که کی‌یف انتظار «لحظه‌ای تاریخی» در کنفرانس مونیخ ندارد، هدف اصلی آن‌ها رساندن پیام اوکراین به مقامات ارشد جهانی است.

هیورگی تیخی، سخنگوی وزارت خارجه اوکراین، گفت: «این کنفرانس به دلیل ارائه‌ یک طرح خاص مهم نیست، بلکه فرصتی است تا موضع اوکراین در سطح عالی بیان شود.»

مسکو نیز در این مذاکرات محتاطانه عمل می‌کند. میخائیل گالوزین، معاون وزیر خارجه روسیه، اعلام کرد که منتظر پیشنهادهای مشخص دولت ترامپ هستند. او گفت: «مهم است که سخنان، با اقدامات عملی همراه شود و منافع مشروع روسیه را در نظر بگیرد، ریشه‌های بحران را بررسی کند و واقعیت‌های جدید را بپذیرد. هنوز هیچ پیشنهاد مشخصی از این نوع دریافت نکرده‌ایم.»

بر اساس گزارش منابع آگاه، جلسات مقامات اوکراینی با جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، بیشتر برای ارزیابی سیاست‌مداران کلیدی در دولت ترامپ است. چرنیف تأکید کرد: «من فقط می‌خواهم باور کنم که دولت ترامپ به روشنی درک می‌کند که اگر اوکراین متوقف شود، جنگ متوقف نخواهد شد. اما اگر روسیه متوقف شود، جنگ پایان خواهد یافت.»