بازار اقتصاد در ایران همیشه در حال دگرگونی بوده است. صنعت، تولید، تجارت، صادرات، واردات، خدمات و ... به صورت ماهیانه و فصلی درگیر تغییرات قیمتی عجیب و غریب می‌شوند.

چند روز پیش متنی دیدم در فضای مجازی که جالب بود. البته از صحت آن اطلاعی ندارم اما همینکه چنین موضوعی مطرح شده بود برایم نکات آموزنده زیاد داشت. در این خبر آمده بود که «در منوی عجیب یک رستوران قیمت غذا و نوشیدنی روی بتن دیوار رستوران حک شده، چون صاحبش از عدم تغییر قیمت‌ها برای مدت نسبتا طولانی مطمئن است.  در حالی که در ایران نرخ تورم سالانه برای خانوار‌ها به ۴۵.۵ درصد رسیده، تصویری از منوی یک رستوران در کشور ژاپن، نگاه‌ها در فضای مجازی را به خود جلب کرده است.»

این رفتار رستوراندار، نشان‌دهنده یک فرایند بزرگ اقتصادی در کشور ژاپن دارد. اما آیا در ایران می‌شود روی فضای اقتصادی کشور به این شکل حساب باز کرد؟

در اینجا به برخی از چالش‌ها و بحران‌های حاکم بر فضای اقتصادی کارآفرینی در گردشگری اشاره می‌کنم که باعث ناپایداری در تصمیمات کارآفرینان این بخش می‌شود.

 تغییرات اقتصادی،  نوسانات بازار و بی‌ثباتی قیمت‌ها: فضای اقتصادی در ایران، منشعب از فضای سیاسی است، فضای سیاسی هم محدود به فضای سیاست داخلی و رخدادهای آن نیست؛ بلکه به شدت به تحولات بین‌المللی و منطقه‌ای وابسته است. در ایران تغییرات قیمت‌ها به نسبت ارز دچار فراز و فرود می‌شود. حتی اگر برخی از تولیدات و خدمات، به صورت مستقیم با موارد اولیه داخلی باشد، باز هم ارز روی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. حالا بیاییم روی تغییرات در بخش گردشگری و خدمات به گردشگر؛ تمام بخش‌ها در این حوزه دچار تغییر قیمت می‌شود و برای کارآفرین بسیار دشوار است با این شرایط هماهنگ شود.

البته برخی هم معتقد هستند که «با نوسانات ارزی اخیر، ارزش پول ملی کشور کاهش یافته که این مساله در زندگی روزمره بسیاری از مردم نیز تاثیرات نامطلوبی برجای گذاشته است، اما کاهش ارزش پول ملی کشور برای صنعت گردشگری یک فرصت تلقی می‌شود، زیرا می‌تواند گردشگران خارجی را برای سفر ارزان به ایران ترغیب کند. درواقع می‌توان با برنامه‌ریزی کارشناسی از این وضعیت در مسیر توسعه صنعت گردشگری بهره برد.»

قوانین مزاحم: کافی‌ست در موتور جستجوی گوگل کلمه «قوانین مزاحم» را درج کنید، نتایجی که می‌آید فهرستی از مشکلاتی است که در حوزه‌های مختلف تولید و صنعت و گردشگری وجود دارد. جمیع این مشکلات، سد راهی در برابر سرمایه‌گذاری، افزایش سرمایه و برنامه‌های توسعه‌ای کارآفرینی در گردشگری است، بخش تقنینی حاکمیت می‌تواند تمام این موارد را اصلاح کند، اگر این اصلاحات صورت پذیرد بخش خصوصی می‌تواند تحول عظیمی در اقتصاد گردشگری ایجاد کند.

رقابت سالم و ناسالم: بازار گردشگری مثل بازارهای رقابتی است. در این بخش رقبای بزرگ و کوچک زیادی حضور دارند. به تبع این فضا برخی با رعایت نکردن اخلاق، این فضای به شدت رقابتی را دستخوش بی اخلاقی می‌کنند که سختی کار رقابت سالم را زیاد می‌کند. کارافرین غیر از نبرد با رقبای سالم، باید مراقب رقبای بی اخلاق هم باشد که کار را دشوار می‌کنند.

فصلی‌بودن کار: برخی از مناطق گردشگری در طول سال با نوسانات فصلی مواجه هستند و این نوسانات می‌تواند درآمد کسب‌وکارها را تحت تأثیر قرار دهد. مدیریت منابع مالی و انسانی در دوران کم‌فصلی یکی از چالش‌های اساسی است.

تغییرات آب‌وهوایی: تغییرات آب‌وهوایی و مسائل محیط زیستی می‌توانند بر صنعت گردشگری تأثیرگذار باشند. حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله و آتش‌سوزی می‌توانند برنامه‌های گردشگری را مختل کنند.

 مسائل فرهنگی و اجتماعی: شناخت و احترام به فرهنگ‌ها و آداب و رسوم محلی یکی از چالش‌های مهم در کارآفرینی گردشگری است. تعامل مثبت با جامعه محلی و احترام به محیط زیست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

این موارد و بسیاری از موارد دیگر هستند که در کارافرینی تاثیرگذارند و فرد سرمایه‌گذار در حوزه کارآفرینی را نگران آینده می‌کنند.