اکوایران: بامداد اول فروردین‌ماه 1299، کلنل فضل‌الله‌خان مانند بسیاری از رجال و دولتمردان عالی‌رتبه ایرانی به رسم معهود با لباس‌های آراسته خود را برای مراسم سلام شاهی مهیا می‌کرد.

چند لحظه بعد به سرعت به اتاقش بازگشت و صدای یک گلوله در اقصا نقاط دارالخلافه تهران  پیچید. از قرار معلوم فرمانده رژیمان 4 ژاندارمری ایران و یکی از اعضای گروه مشترک ایران و بریتانیا درباره اصلاحات ارتش ایران، با بررسی مفاد قرارداد 1919 آن را برای ایران حقارت‌بار دانسته بود و انتحار را به ننگ زیستن ذیل این قرارداد ترجیح داده بود.

قراردادی که  در دوره غیبت همسایه شمالی ایران و ترک‌تازی‌های بریتانیا با ابتکار لرد جورج ناتانیل کرزن تهیه و تدوین شد. این قرارداد عملا جهان را انگشت‌به دهان کرد.

 هر چند که قاطبه نخبگان ایران با این قرارداد مخالفت کردند، اما در تحلیل پیامدهای آن برخی تحلیل‌گران بر این باورند که هزینه‌های جانبی لغو این قرارداد برای تاریخ ایران احتمالا بیش از اجرای آن بوده است.

«مجله تاریخی اکوایران» این فرضیه را با فواد پورآرین، استاد تاریخ دانشگاه خوارزمی، و نویسنده آثاری چون «انقلاب فراموش‌شده» و «بزم شاهانه» به بحث گذاشته است.