احیای برجام تا اواخر بهمن‌ماه؟

به گزارش اکوایران،  در حالی که پس از ۳ روز مذاکره میان نمایندگان طرف‌های برجام، روز پنج‌شنبه با توجه به تعطیلات کریسمس بطور موقت متوقف شد، علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، پیش از بازگشت به تهران به خبرنگاران گفت که دور اخیر بر رفع تحریم‌ها و راستی‌آزمایی متمرکز، و با «پیشرفت نسبتاً خوبی» همراه بوده است.

تسریع تعاملات غیرمستقیم ایران و آمریکا در وین

همچنین بنابر گزارش‌ها یک دیپلمات غربی درگیر در این مذاکرات پیش از این گفته بود که تبادلات و تعاملات غیرمستقیم بین هیئت ایرانی و آمریکایی سرعت گرفته است.

میخائیل اولیانوف، دیپلمات روس و مذاکره کننده ارشد روسیه در مذاکرات وین ارزیابی نسبتاً مثبتی از مذاکرات ۳روزه ارائه کرد و گفت که علی‌رغم دشواری‌ها، توافق برای بازگشت به برجام تا نیمه اول فوریه قابل دستیابی است. اولیانوف همچنین می‌گوید  که روسیه می تواند «اورانیوم مازاد» ایران را بگیرد و در تولید ایزوتوپ‌های پزشکی کمک کند.

 روز پنجشنبه مذاکرات وارد یک وقفه ۳روزه شد. مذاکره‌کننده ارشد روسیه درباره گفتگوهای دور هشتم گفت: «روسیه در پروسه مذاکرات کاملاً فعال است، اما در جریان مذاکرات بسیار حساس، ممکن است محتوای رایزنی برای مصرف عمومی نباشد. اما من از نقش روسیه در این روند راضی هستم. ما کارهای زیادی انجام می‌دهیم، مشارکت مثبتی داریم و معتقدم همتایان ما در گفتگوهای وین این واقعیت را تشخیص می‌دهند».

توافق تا اواسط فوریه؟

اولیانوف آخرین دور مذاکرات این هفته را «مثبت» توصیف کرد و گفت «در این مرحله می‌توانم بگویم توافق بر سر احیای برجام تا نیمه اول فوریه واقع بینانه است، اگرچه چندین موضوع مهم سیاسی و فنی باقی مانده است».

وی خاطرنشان کرد: «ما در مورد یک پیش نویس چند صفحه‌ای صحبت می کنیم، نمی توان فقط یک یا دو حوزه مشکل را شناسایی کرد».

تضمین و راستی آزمایی

اولیانوف در پاسخ به سوالی درباره راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها، گفت: این ایده ایران است که قابل درک و مرتبط است. معتقدم این امر به ایران بستگی دارد که دقیقاً چه می‌خواهد».

دیپلمات ارشد روسیه درباره مسئله تضمین گفت: موضوع تضمین [پایبند ماندن آمریکا در برجام] کاملاً منطقی است، زیرا هیچ‌کس در اینجا خواهان تکرار اعمال قبلی در چند سال دیگر نیست».

وی افزود: « این موضوع باید مورد بحث قرار گیرد. ایرانی‌ها، اروپایی‌ها و روسیه در حال انجام کار در راستای یافتن تضمین‌ها هستند».

در بده بستان، رویکردها بسته به تحولات و ضرورت‌ها تغییر می‌کند

وی گفت: «هیچ کس نمی تواند انتظار داشته باشد که موضع آن توسط دیگران بدون هیچ تغییری پذیرفته شود».

اولیانوف معتقد است: «این یک روند بده بستان است. همه ما بسته به تحولات مذاکرات رویکردهای خود را در صورت لزوم تغییر می دهیم. من فکر می کنم طرف ایرانی نیز در صورت لزوم همین کار را خواهد کرد».

پیشنهاد همکاری در تبدیل اورانیوم مازاد به ایزوتوپ‌های پزشکی

اولیانوف درباره گام‌های هسته‌ای ایران، به راهکاری درباره موضوع اورانیوم غنی‌شده مازاد پرداخت و گفت: مسکو می تواند با ارسال اورانیوم غنی شده مازاد بر محدوده توافق هسته‌ای به روسیه، به احیای برجام کمک کند.

میخائیل اولیانوف پس از مذاکرات روز پنجشنبه،  در گفتگو با رسانه‌ها گفت: روسیه مایل است هر مقدار اورانیوم غنی شده توسط ایران از سال 2019 را که فراتر از محدودیت های توافق 2015 باشد، حذف کند.

وی در عین حال افزود: هنوز تصمیمی گرفته نشده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نوامبر گزارش داد که ایران ۲هزار ۴۹۰کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ذخیره کرده است که بسیار بالاتر از سقف مجاز 300 کیلوگرمی طبق برجام است.

همچنین این میزان شامل 114 کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا 20 درصد و 18 کیلوگرم تا 60 درصد است که هیچ یک طبق توافقنامه 2015 که غنی سازی داخلی را به 3.67 درصد محدود می کند، مجاز نیستند.

اولیانوف افزود که این امکان نیز وجود دارد که روسیه پروژه مشترکی را با ایران برای کمک به تولید ایزوتوپ‌های پایدار - که کاربردهای متنوعی از جمله کشاورزی و پزشکی دارند - در تاسیسات غنی‌سازی فردو ایران اجرا کند.

چنین کاری مستلزم اورانیوم غنی شده تا حداقل 20 درصد است. طبق مفاد برجام، ایران موظف بود در مواردی که «اورانیوم بسیار غنی‌شده» برای مقاصد پزشکی و غیر نظامی مورد نیاز بود، آن را وارد کند، از جمله راکتور تحقیقاتی تهران. اما زمانی که ایالات متحده از برجام خارج شد و «فشار حداکثری» را اعمال کرد، مسئله  تحریم ها مشکل‌ساز شد.

 در سال 2019 زمانی که ایالات متحده معافیت‌هایی که به مسکو اجازه می‌داد بدون تهدید اقدام تنبیهی آمریکا در این پروژه شرکت کند را لغو کرد، مسکو همکاری خود را با ایران بر سر تولید ایزوتوپ‌ها در تاسیسات فردو متوقف کرد.

پس از خروج روسیه، بهروز کمالوندی، معاون سازمان انرژی اتمی ایران گفت که ایران توانسته 11 نوع ایزوتوپ مختلف را بدون کمک روسیه تولید کند.

میخائیل اولیانوف در پایان گفت: «موضوع برنامه هسته ای ایران قطعا در سفر آتی ابراهیم رئیسی به مسکو که قرار است با ولادیمیر پوتین گفتگو کند، به طور عمیق مورد بحث قرار خواهد گرفت».