کدام استان‌ها بیشترین و کمترین اقبال را به تئاتر داشته‌اند؟

به گزارش اکوایران، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی وضعیت تئاتر ایران و تعداد عناوین نمایشی و  تماشاگران آن پرداخته است.

حوزه هنرهای نمایشی به‌خصوص تئاتر با چالش‌ها و مسائلی دست به گریبان است: از نابسامانی نظام صنفی هنرهای نمایشی، اجرای سلیقه‌ای مصوبات و مقررات گرفته تا ضعف در تأمین بودجه و حمایت‌های مالی، نابسامانی نظام قراردادها در تئاتر و حرکت کُند چرخه اقتصاد هنر نمایش، کم‌توجهی به جایگاه هنر تئاتر در بدنه و ساختار فرهنگی کشور، کمبود سالن‌های استاندارد نمایشی، گرانی بلیت، عدم مشارکت مردمی در عرصه هنرهای نمایشی، کم توجهی به نحوه به کارگیری نیروهای تربیت‌یافته هنری در حوزه هنرهای نمایشی، توجه و تقلید هنرمندان حوزه هنرهای نمایشی به آثار بیگانه با فرهنگ بومی و مذهبی، اعطای مجوز و نمایش آثاری که سنخیتی با فرهنگ بومی، ملی و دینی جامعه ما ندارد، کمبود حمایت از گروه‌های نمایشی جوانان متعهد و انقلابی و دارای مزیت حرف‌های، عمده مشکلات و مسائل این حوزه به شمار می‌رود.

در حال حاضر با چند صنف و شبه‌نظام صنفی در هنرهای نمایشی ایران مواجه هستیم؛ خانه تئاتر ایران (شامل چندین انجمن مختلف)، انجمن صنفی هنرمندان تئاتر شهر تهران، انجمن هنرهای نمایشی ایران، انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس، انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران، انجمن تعزیه ایرانیان، انجمن نقالی و باشگاه نقالان و شورای اصناف تئاتر و ... را می‌توان در این زمره نام برد.

وضعیت تالارهای نمایشی و تالارهای فعال

مطابق آمار ارائه شده توسط اداره کل هنرهای نمایشی، تعداد سالن‌های نمایشی دولتی و خصوصی نمایشی کشور که امکان اجرای نمایش دارند 506 سالن اعلام شده است که از این میان تنها 7 سالن در سه مجموعه، وابسته به اداره کل هنرهای نمایشی هستند. 22 سالن نمایش خصوصی در تهران و 18 سالن خصوصی نیز د ر استان‌های دیگر به فعالیت نمایشی می‌پردازند.

همچنین 71 سالن دولتی و غیردولتی در تهران و 388 سالن دولتی و غیردولتی نیز در دیگر استان‌های کشور فعال هستند. اداره کل هنرهای نمایشی 837 سالن دولتی و غیردولتی را نیز با تقسیم‌بندی نیمه‌فعال و غیرفعال شناسایی کرده است. معیار فعال و غیرفعال در این گزارش، صرفاً برحسب فعالیت‌هاى تئاترى و دسترسى عموم مردم به این تالارهاست.

انجمن هنرهای نمایشی ایران، تعداد سالن‌ها با قابلیت اجرا در کل کشور را در سال 1401، 1397 اعلام کرده که از این میزان 510 سالن فعال هستند.

بیشترین مجموع تالارها متعلق به استان تهران با 167 تالار است. استان تهران همچنین بیشترین تالارهای فعال را با 110 تالار فعال در اختیار دارد. استان کهگیلویه و بویراحمد نیز با یک تالار فعال کمترین تالار فعال را در بین استان‌های کشور دارد. 

استان‌های خراسان رضوی و خوزستان با دراختیار داشتن 33 و 30 تالار فعال پس از استان تهران در رتبه‌های دوم و سوم استان‌هایی با بیشترین تالار فعال در کشور قرار دارند.

در جدول زیر مجموع تالارها، تالارهای فعال و تعداد سالن‌های فعال به‌ازای هر 1000 نفر استان‌های کشور برای سال 1401 آورده شده است:

پراکندگی نمایش‌های اجرا شده و تماشاگران در استان‌های مختلف

بنابه آمار منتشر شده ازسالنامه آماری فرهنگ و هنر، در سال 1400، 3,172 عنوان نمایش به روی صحنه رفته است که بیشترین عنوان نمایش در استان مرکزی با 181 عنوان نمایشی به ثبت رسیده است. استان تهران نیز با یک عنوان نمایش کمتر -180 عنوان نمایش- رتبه دوم و استان خراسان رضوی نیز با 177 عنوان نمایشی رتبه سوم را در بین استان‌های کشور در سال 1400 در اختیار دارد.

دفعات اجرای نمایش نیز در سال 1400، 20,799 بار بوده است که همچنین با 2,602 بار اجرا بیشترین دفعات اجرای نمایش در این سال در استان فارس به ثبت رسیده است. در رتبه‌های دوم و سوم این آمار نیز استان‌های خراسان رضوی با 1,316 دفعه اجرا و استان تهران با 809 دفعه اجرا قرار دارند.

کمترین دفعات اجرای نمایش در سال 1400 نیز با 106 اجرا در استان قزوین به اجرا درآمد. کمترین تماشاگران نیز در سال 1400، با 2,028 نفر متعلق به استان خراسان جنوبی و بیشترین تعداد تماشاگر نمایش و تئاتر نیز با 130,095 نفر در استان خراسان رضوی به ثبت رسیده بود.

در سال 1401 نیز بیشترین عنوان نمایش در استان خراسان رضوی با 236 عنوان و پس از آن استان سیستان و بلوچستان با 234 نمایش به ثبت رسیده. کمترین عنوان نمایش اجرا شده نیز با 25 اجرا در استان قم روی صحنه رفته است.

بیشترین دفعات اجرا نیز با 3,058 دفعه اجرا در استان خراسان رضوی به ثبت رسیده. کرمان جنوبی نیز با 191 بار اجرا کمترین دفعات اجرا را داشت. کمترین و بیشترین تماشاگران در سال 1401 نیز به ترتیب متعلق به استان‌های سمنان با 4720 تماشاگر و استان خوزستان با 327,720  تماشاگر بود.

در جدول زیر تعداد نمایش‌های تولید شده و تماشاگران به تفکیک استانی برای سال‌های 1400 و 1401 آورده شده است: